جو تخصص‌گرایی و بروز بی انگیزگی پزشکان

دکتر فرامرز رفیعی

دکتر فرامرز رفیعی مدیر کمیته آموزش و تحقیق انجمن پزشکان عمومی ایران در گفتگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان با بیان اینکه سرعت بسط و توسعه فرایند های تکنولوژیک ، مواردی همچون نیازهای خاص مناطق جغرافیایی ویژه محل خدمت پزشکان عمومی و یا خانواده و نیز به دنبال توسعه گردش و پردازش اطلاعات در جامعه و بروز احساس نیاز در آحاد مردم نسبت به برخورداری از روشهای پیشگیرانه ، مراقبتی و یا درمانی نوین و پیشرفته تکنولوزیک پزشکان عمومی را ناچار می سازد تا برای انطباق بیشتر با شرایط جدید برحسب علاقه شخصی خود گرایشی یا گرایشهایی از مجموع گزینه های موجود را انتخاب و به صورت تخصصی تر بر روی آن سرمایه گذاری علمی و عملی و تکنولوژیک بنمایند تا پاسخگوی شایسته ای برای این این موارد باشند، اظهار کرد : آنان با شرکت در کارگاههای توانمند سازی نسبت به فراگیری علوم مورد نظر همت گمارده و در ساعاتی از زمانهای ویزیت روزمره خود به ارائه چنین خدماتی در مطب می پردازند و چنانچه مراجعین نیازمند خدمات پیشرفته تری باشند که امکان انجام آن در مطب پزشک عمومی و یا خانواده وجود ندارد بیماران را به مراکز سطح دوم ارائه خدمات یا سطوح دیگر ارجاع می نمایند و بیمار خود را در تمام مراحل درمان پیگیری می نمایند.

عضو هیئت مدیره مرکزی انجمن پزشکان عمومی ایران در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا قانون ویژه ای در مورد توانمند سازی پزشکان عمومی وجود دارد؟ ادامه داد : از قوانین مشهور مصوب وزارت بهداشت و درمان کشورمان می توان به بخشنامه توانمند سازی پزشکان عمومی ایران که در پایان دوره وزارت دکتر طریقت منفرد صادر شد اشاره نمود که این بخشنامه به واقع با شناسایی نیاز امروزی نظام سلامت به داشتن پزشکان عمومی و خانواده توانمند از طریق شرکت در برنامه های آموزشی مهارتی تاکید ویژه ای دارد و نیز بستری قانونی برای وقوع این آموزش ها برای پزشکان عمومی فراهم آورده است.

وی اظهار کرد : انجمن پزشکان عمومی دقیقا در راستای اجرای برنامه های مطروحه در اساسنامه خود و نیز اهداف عالیه وزارت بهداشت در این زمینه تمامی سعی و کوشش خود را معطوف به اجرای دقیق، منسجم و فراگیر این نوع آموزش ها نموده است و با برگزاری کارگاههای توانمند سازی در مراکز استان ها و در تهران به این امر اهتمام ورزیده و می ورزد .

دکتر رفیعی در ادامه با اشاره به اینکه در واقع موانعی در زمینه برگزاری کارگاههای توانمند سازی پزشکان عمومی و خانواده وجود دارند که شتاب اجرای این آموزش ها را با ریتمی سینوسی مواجهه نموده است افزود : این عوامل که خود نیاز به تجزیه و تحلیل مفصل تر دارند عموما بر اساس عدم تحمل مشروعیت شرح وظایف کامل و جامع پزشکان عمومی بروز نموده و منجر به ارائه تفسیر ناصوابی از شیوه و حیطه عملکرد پزشکان عمومی و یا خانواده در نظام سلامت شده که همان تفسیری که در طی حداقل دو دهه گذشته بطور مستمری در سطوح مختلف تخصصی پزشکی در کشور و به ویژه در برخی از رشته ها بطور سیستماتیک و برنامه ریزی شده پیگیری شده و آثار زیانبار خود را در جامعه و در سیستم بهداشت و درمان کشور ظاهر نموده است.

مدیر کمیته آموزش و تحقیق انجمن پزشکان عمومی ایران ادامه داد : وضعیت عنوان شده از یکسو باعث کمتر شدن میزان اعتماد مردم به پزشکان عمومی و در کل به ماهیت سیستم بهداشت و درمان و پزشکان کشور شده و از سویی دیگر منجر به عزلت این فرهیختگان در جامعه ، افسردگی و گم گشتگی و مهاجرت از رشته پزشکی به دیگر رشته ها گردیده ، امری که برای کسب شرایط بهتر مادی و معنوی صورت می گیرد و منجر به افزایش غیر ضروری ادامه تحصیل در رشته های تخصصی تر پزشکی شده است .

وی با تاکید به اینکه این امر تا به حدی شایع شده که سودجویانی با آگاهی از بروز این انگیزه مضاعف در میان پزشکان عمومی و دانشجویان پزشکی برای متخصص شدن آنان و آن هم در قالب تخصص های خاص، سعی بر فریفتن آنان با فروش سئوالات امتحانات رزیندنتی به قیمت های گزاف و نجومی نموده و رانت های میلیاردی در این زمینه به راه انداخته اند که هر از گاهی شیپور رسوایی آن به گوش می رسد. تصریح کرد : امر نامیمونی که باعث شده تا این پزشکان که از میان فرزندان هوشمند این مردم پس از سالها تحمل محرومیت و مرارت دوران تحصیل خود فارغ التحصیل شده و آماده انجام وظیفه هستند یا دست از فعالیت در حرفه پزشکی کشور بشویند و یا به ناچار دست به مهاجرت از وطن بزنند! .

دکتر رفیعی ادامه داد : در ادامه مسیر آنان که باقی می مانند یا با تلاش علمی شخصی و یا بعضی اوقات با استفاده از رابطه های غیر عادی و رانتهای موجود سعی نمایند تا در رشته های خاص تخصصی پزشکی دامه تحصیل بدهند و بدنه نظام سلامت کشور را از رشته های بنیادی و پایه پزشکی نظیر طب عمومی ، طب تخصصی داخلی ،عفونی ، و… تهی کنند و پایه های اصلی ارائه خدمات در امور بهداشت و درمان کشور از وجوداین نیروها محروم شوند و امور بهداشت و درمان را با چالشی جدی روبرو سازند.

وی در پایان خاطرنشان کرد : به امید آنکه با تغییر کوریکولوم آموزش طب عمومی ، تعریف گاید لاین های رشته های مختلف پزشکی به ویژه طب عمومی، اجرای منظم وبی واهمه و پایدار کارگاههای آموزشی ، همچنین با توسعه صحیح برنامه پزشک خانواده ، ایجاد تخصص ویژه آن در کشور و تاکید بر نقش غیر قابل انکار پزشکان عمومی در ایجادتعادل درون شبکه بهداشت و درمان کشور، و باپی بردن به نقش بی بدیل ارتباطی پزشکان عمومی و خانواده با بدنه جامعه که از بروز شکاف طبقاتی و صنفی پیشگیری می نماید به تعمیم عدالت دردسترسی تمام آحاد مردم به ویژه مستمندان و افراد در معرض خطر به تمام خدمات نظام سلامت نیز جانی دوباره دهیم و به انسجام و وحدت موجود در جامعه قوامی مضاعف ببخشیم.