انجمن پزشکان عمومی ایران پایگاه رسمی انجمن پزشکان عمومی ایران
روزنامه ایران در صفحه ۴ شماره امروز خود به مناسبت «روز پزشک» با دو تن از اعضای انجمن پزشکان عمومی ایران گفتوگو کرده است:
پزشکان عمومی در روز پزشک از مشکلات و دغدغه‌هایشان به «ایران» می‌گویند
ایجاد «درمانگاه‌های ویژه» به اشتغال پزشکان عمومی کمک می‌کند
اگرچه طرح تحول سلامت را باید جراحی بزرگ در حوزه سلامت کشور دانست اما یکی از ویژگی‌های بارز این طرح صف کشیدن موافقان و مخالفان آن از همان روزهای آغازین اجرای این طرح بود به نحوی که می‌توان پزشکان عمومی را در صف نخست منتقدان طرح تحول سلامت دانست؛ درست از زمانی که با طرح تحول سلامت پزشکان متخصص به صورت تمام وقت در مراکز درمانی دولتی مستقر شدند و بیماران توسط پزشک متخصص ویزیت می‌شوند بی‌رغبتی برای مراجعه به پزشک عمومی و به دنبال آن مشکلات پزشکان عمومی نیز شروع شد.
به نظر می‌رسد نبود سطح‌بندی خدمات، نظام ارجاع بیمار و اجرای پزشک خانواده با انتقادات جدی از سوی پزشکان عمومی مواجه است و معلوم هم نیست که این مشکلات اثری معکوس از طرح تحول سلامت بر جای نگذارد. پزشکان عمومی به خوش بینی موافقان طرح تحول سلامت نمره منفی می‌دهند. آن‌ها نگاه به پزشکان عمومی را تبعیض‌آمیز و دور از عدالت می‌دانند و معتقدند وضعیت نامناسب حقوقی پزشکان عمومی، سختی کار در مناطق محروم و‌گاه بیکاری این قشر را با مشکلاتی روبه رو کرده و حتی کفاف زندگی معمولی را به آن‌ها نمی‌دهد.
دکتر مسعود جوزی عضو انجمن پزشکان عمومی ایران از مشکلاتش چنین می‌گوید «جایگاه پزشکان عمومی در نظام سلامت مشخص نیست مگر اینکه نظام ارجاع به‌صورت کامل برقرار شود. در حال حاضر نظام سلامت چند بخشی است؛ یک بخش آن پزشکانی هستند که در بخش خصوصی و مطب‌ها فعالیت می‌کنند و چون رابطه مالی با بیمار دارند و تعرفه‌هایشان نیز پایین است، مجبور می‌شوند بین دو تا سه شیفت در مطب‌ها، بیمارستان‌ها و اورژانس ها کار کنند.»
اگرچه دریافتی پزشکان مقیم در مناطق محروم و روستا‌ها در طرح تحول نظام سلامت بهبود داشته و نگاه وزارت بهداشت به ۶ هزار پزشک عمومی مشغول در روستا‌ها نگاهی مثبت تلقی می‌شود اما به اعتقاد این عضو انجمن پزشکان عمومی کشور، هنوز دریافتی پزشکان مقیم روستا با آنچه که باید باشد، تفاوت‌های زیادی دارد.
دکتر جوزی موضوع دیگری را هم یادآور می‌شود و آن تبعیض زیاد در دریافتی پزشک متخصص و عمومی است. به باور او، پزشکان عمومی که در بیمارستان‌ها مشغولند نه فقط دچار نابرابری و تبعیض زیادی در مقایسه با همکاران متخصص هستند که حتی پرستاران و سایر پرسنل از نظر قوانین استخدامی و میزان دریافتی از وضعیت بهتری برخوردار هستند.
نبود امنیت شغلی دغدغه ماست
این پزشک عمومی، دغدغه نبود امنیت شغلی پزشکان عمومی در بیمارستان‌ها را این‌گونه بیان می‌کند: «از وقتی که پزشکان متخصص اورژانس وارد بازار کار شده‌اند، امنیت شغلی پزشکان عمومی بشدت تهدید می‌شود.» البته با اجرا شدن طرح پزشک خانواده در دو استان کشور (فارس و مازندران) وضعیت پزشکان عمومی بهبود نسبی داشته است؛ البته این را هم باید گفت که اجرای طرح پزشک خانواده در دو استان که با کاستی‌هایی نیز همراه است موجب شده پزشکانی که وارد طرح پزشک خانواده نشده‌اند در وضعیت بسیار بدی قرار گیرند، زیرا قراردادهای بیمه معمولی لغو شده و این پزشکان عمومی به هر شکلی ترجیح می‌دهند در شرایط فعلی کار پزشکی نکنند. دکتر جوزی برای بهبود وضعیت پزشکان عمومی در طرح تحول سلامت به ایجاد کلینیک‌های ویژه اشاره می‌کند و می‌گوید: پزشکان عمومی علاقه‌مند با گذراندن دوره‌های تخصصی ویژه‌ای در رشته مورد نظر خودشان و زیر نظر پزشکان متخصص و فوق تخصص می‌توانند در کلینیک‌های ویژه ارائه خدمت کنند. به عنوان مثال ما می‌توانیم کلینیک (درمانگاه) های ویژه‌ای را طراحی کنیم که در هر کدام چند پزشک عمومی آموزش دیده و زیر نظر یک پزشک متخصص در همان کلینیک خدمات سلامت ارائه دهند تا هم نیاز مردم از نظر تعداد کم پزشک متخصص تأمین شود و هم برای پزشک عمومی اشتغال ایجاد شود.
مشکل نبود سطح بندی
دکتر حمید طهماسبی‌پور عضو هیأت مدیره مرکزی پزشکان عمومی ایران در گفتوگو با «ایران» از نظام سطح‌بندی خدمات گلایه می‌کند و البته نکات مثبت طرح تحول سلامت که توانسته با ارتقای هتلینگ بیمارستان‌ها، بهبود کیفیت پذیرش بیماران و کاهش پرداختی بیماران بار زیادی را از روی دوش مردم بردارد از منظر نماینده پزشکان عمومی دور نماند. دکتر طهماسبی‌پور می‌گوید: متأسفانه در طرح تحول عمده خدماتی که اجرا و ارائه می‌شود از سطح دو و سه سطح‌بندی خدمات است یعنی مردم در قدم اول به شکل مستقیم به پزشک متخصص در بیمارستان دولتی مراجعه و خدمات دریافت می‌کنند، این مسأله موجب می‌شود هزینه نظام سلامت در بخش درمان بالا رفته و پایداری بودجه نیز زیر سؤال برود. بنابراین طرح تحول نظام سلامت وقتی می‌تواند مثمر باشد که نظام ارجاع را پیاده کنیم یعنی مردم به سطح یک خدمات که پزشکان عمومی بر عهده دارند، مراجعه کنند و آنچه لازم است به سطح دو و سه ارجاع دهند تا درمان‌های تخصصی لازم را دریافت کنند.
به گفته این پزشک عمومی، باید ۲۰ تا ۳۰ درصد خدمات بخش سلامت توسط سطح دو و سه انجام شود و ۷۰ درصد را پزشکان عمومی انجام دهند در حالی که با طرح مقیم کردن پزشکان متخصص در بیمارستان‌های دولتی این اتفاق نمی‌افتد و بیمار حتی با یک سرماخوردگی ساده به پزشک متخصص مراجعه می‌کند، مسأله‌ای که موجب ایجاد رقابت ناعادلانه در بخش دولتی و خصوصی شده است. خدمات ارزان در بخش دولتی در مقابل خدمات گران در بخش خصوصی بیماران را به سمت بخش دولتی سوق داده که با سیاست‌های نظام سلامت منطبق نیست. او در پایان یادآور شد: در شرایطی که رقابت بر اساس پرداختی بیماران است نه تنها با هدایت بیماران به بخش دولتی کیفیت خدمات پذیرش کاهش می‌یابد و صف‌های طولانی در مراکز درمان دولتی ایجاد می‌شود، بلکه بخش خصوصی نیز در معرض ورشکستگی قرار می‌گیرد. از این‌رو سیاست‌های وزارت بهداشت باید در جهت سطح‌بندی خدمات، نظام ارجاع و اجرای پزشک خانواده باشد.
