انجمن پزشکان عمومی ایران پایگاه رسمی انجمن پزشکان عمومی ایران
نخستین گردهمایی ملی پزشکان خانواده شهری در محل مجتمع دانشگاهی پبامبر اعظم (ع) دانشگاه علوم پزشکی استان مازندران در ساری برگزار شد.
این گردهمایی به منظور بررسی عملکرد سه ساله طرح پزشک خانواده در استان های مازندران و فارس، برنامه آینده این طرح در وزارت بهداشت و درمان دولت تدبیر و امید و بررسی چالش های آن و ارتقای کارکرد برگزار شده است.
متن بیانیه پایانی این همایش به این شرح است:
از هزاران سال پیش طبیبان پیام آوران سلامت و تندرستی جامعه بودند و تا نیمه قرن گذشته این پزشکان عمومی بودند که بار مسئولیت سلامت جامعه را بدوش می کشیدند. با شروع تخصص گرایی زمینه انحراف از پزشکیِ سلامت محور، به سمت و سوی پزشکی درمان محور آغاز گردید. گسترش این انحراف، لطمات بسیاری بر پیکره سلامت و اقتصادِ بهداشت و درمانِ جوامعِ مختلف وارد گردانید، به نحوی که حتی منابع بزرگِ مالی نیز توانایی مقابله با این چالش و جلوگیری از هدر رفتِ سرمایه را نداشتند. این روند تا بدانجا ادامه یافت که بسیاری از کشورها بر آن شدند تا برای چاره جویی، نهاد پزشک خانواده را پایه گذاری کنند. در کشور ما نیز علیرغم فراهم نبودن بسیاری از زیر ساختهای ضروری، برنامه پزشک خانواده شهری در دو استان مازندران و فارس از سال ۱۳۹۱ آغاز گردید.
در طی قریب به سه سال و نیم که از آغاز این برنامه می گذرد، مشکلات فراوانی در مسیر اجرای آن نمایان شد که پزشکان شاغل و مسئولین استانی را با چالش های فراوانی مواجه گردانید. در این راستا و در جهت ایجاد اصلاحات، پزشکان خانواده استان، در یک اقدام هماهنگ، با تشکیل انجمن پزشکان خانواده شهری مازندران ، پای در عرصه نهادند.
خوشبختانه این تمهید موثر واقع شد و با استقبال و همراهی مسئولین، درمدتی کوتاه، منجر به دستاوردهایی چشمگیر در پیشبرد برنامه گردید.
متأسفانه تاکنون ، خدمات پزشکان خانواده شهری در استان های مازندران و فارس به طور شایسته در کشور انعکاس نیافته و بعضا ً حتی با انتشار اطلاعات نادرست، زمینه دلسردی پزشکان خانواده و دست اندرکاران استان و برخی دلسوزان حوزه سلامت کشور فراهم گردیده است. بر همین اساس انجمن پزشکان خانواده شهری استان مازندران، به منظور نمایاندن توانمندیهای موجود در استان و تبیین اهداف و خواسته های خود با همکاری تمامی ارگانهای ذیربط در استان، اقدام به برپایی این همایش نموده و آن را نشانه وفاق و همدلی مسئولین محترم و پزشکان خانواده دانسته و در همین راستا و در جهت تحقق اهداف مترقی این برنامه خواسته های ذیل را به عنوان یک سند، مطرح و منتشر مینماید تا با توجه ویژه مسئولین محترم به آن به استحکام و تداوم برنامه پزشک خانواده در استان و کشور یاری نماید.
۱) از الزامات اساسی برای گسترش برنامه پزشک خانواده، فرهنگ سازی و آشنایی مردم با اهداف و روند برنامه از طریق رسانه های مختلف می باشد . البته در استان مازندران با همت دست اندرکاران برنامه، اقدامات مناسبی طی ماههای اخیر انجام شده است . لیکن دامنه این فعالیتها باید بسیار وسیع تر و درسطح ملی باشد تا آحاد جامعه، شناخت و آمادگی لازم برای گذر از نظام سنتی درمان محور و پذیرش نظام مترقی سلامت محور را کسب نمایند.
۲) طراحی، ایجاد و بکارگیری هر چه سریعتر سامانه الکترونیک سلامت و نرم افزار جامع پزشک خانواده با بهره گیری از تجارب روز دنیا و همکاری گروههای مختلف پزشکی ، به نحوی که کلیه نیازهای شبکه سلامت کشور و پزشکان خانواده اعم از تشکیل پرونده ونسخه نویسی الکترونیک ، ارجاع و موارد مهم دیگر در آن پیش بینی شده باشد تا به رنج و زحمت بسیار پزشکان خانواده که بناچار با سیستم منسوخ کاغذی دست و پنجه نرم میکنند پایان دهد و منبعی دقیق و صحیح از وضعیت واقعی موجود جهت برنامه ریزی و ارتقاء سلامت کشور برای متولیان این حوزه باشد.
۳) تدوین گایدلاین های جامع و معتبر، برگزاری دوره های کوتاه مدت کاربردی حین خدمت جهت کسب مهارتهای بالینی ، معادل سازی مدارک تحصیلی و همچنین اعطاء سهمیه تخصص برای پزشکان خانواده دو استان از موارد مهم دیگر مورد مطالبه می باشد تا موجب افزایش انگیزه و ارتقاء کیفی ارائه خدمات گردد.
۴) صیانت ازشأن پزشک از ملزومات انگیزه کاری و اثربخشی خدمات می باشد. متاسفانه روند جاری پایش، متناسب با این امر نبوده و بر این اساس ضروری است سیستم های پایش و نظارت با پرهیز از رویکرد بازرسی و با تکیه بر رویکرد ممیزی و جهت گیری در راستای اصلاح نواقص، مبتنی بر تشویق عملکردهای مثبت عمل نماید که در این مدت کمتر شاهد آن بوده ایم.
۵) نظام ارجاع و پزشک خانواده دو اصل تفکیک ناپذیر بوده و در نبود یک سیستم ارجاع کارآمد، پزشک خانواده از رسالت خود باز خواهد ماند. بر این اساس لازم است که برنامه پزشک خانواده هر چه سریعتر سطوح دو و سه درمان را نیزشامل شود . در همین راستا علاوه بر مراکز درمانی دولتی، ضروریست از پتانسیل های بخش خصوصی نیز حداکثر استفاده را نموده و ساز و کاری مناسب جهت پیشگیری از تداومِ سیستمِ معیوبِ ارجاعِ معکوس تدارک دیده شود.
۶) با توجه به گستردگی خدمات سلامت ، در راستای افزایش کیفیت ارائه خدمات و با ورود پزشکان جوان به بازار کار، لازم است ضمن افزایش سرانه ، بتدریج از جمعیت تحت پوشش هر پزشک تا سطح استانداردهای بین المللی کاسته گردد.
۷) تداوم انرژی و توان تیم سلامت ، از ضروریات ارتقاء مراقبتهای اولیه بهداشتی است. متاسفانه شرایط ساعات کاری فعلی برای اکثر همکاران و بویژه بانوان پزشک ، ضمن آسیب رساندن به کیفیت خدمت رسانی، موجب اختلال در فعالیت های معمول زندگی و فرصت های مطالعاتی گردیده است لذا انتظار می رود در نسخه ۰۳ ، این موضوع با جدیت مورد توجه قرار گیرد تا ضریب ماندگاری در برنامه افزایش یابد.
۸) مرخصی پزشکان و تعیین جانشین، به معضلی بزرگ برای تمام پزشکان بویژه همکارانی که به تازگی قصد ورود به برنامه را دارند تبدیل شده است، که بعضا بدلیل نیافتن جانشین، از ورود به مجموعه پزشک خانواده انصراف داده اند. با توجه به نکات فوق میتوان با افزایش تعداد پزشک جانشین یا معرفی مراکز معین به عنوانِ مسئولِ درمانِ بیماران در زمانِ عدمِ حضورِ پزشکِ خانواده یا سایر راهکارهای مناسب، این مشکل جدی پزشکان خانواده را نیز مرتفع نمود.
۹) حجم مراجعات و خدمات مورد نیاز مراجعین با توجه به رویکردِ سلامت محورِ برنامه پزشک خانواده بسیار گسترده و متنوع است. تجربه ما در طی این مدت به وضوح نشان داده است که تیم دو نفره پزشک و دستیار تکافوی این نیاز را نخواهد کرد لذا خواستاریم حداقل یک نفر بعنوان مسئول پذیرش در پایگاههای بخش خصوصی، جهت هدایت بیماران در مسیر مراقبت و ارائه خدمات، در نظر گرفته شده و دستمزد مربوطه، به سرانه پزشک خانواده اضافه شود.
۱۰) انتظار می رود خدمات پزشکان خانواده با توجه به مکانیسم E & M درکتابِ تعرفه و ارزشِ نسبیِ خدماتِ سلامت دیده شود و سرانه پزشک خانواده نیز در ابتدای هر سال، همزمان با سایر تعرفه های پزشکی اعلام و اعمال گردد.
۱۱) در استان مازندران هیچ گونه ارتباط مالی بین پزشک خانواده و بیمار وجود ندارد و تنها منبع مالی پزشکان، پرداختی های سازمانهای بیمه گر می باشد که بر اساس نسخه ۰۲ می بایست در موعد مقرر و به طور منظم پرداخت شود.
متاسفانه تفاسیر مختلف از متنِ قانون و آیین نامه ها موجب بروزِ اختلالاتِ متعددی در چگونگی پرداخت ها گردیده و پزشکان را با مشکلاتی در امر تامین هزینه های جاری و حتی معیشتی مواجه نموده است. از سوی دیگر کاهش نا عادلانه سرانه پزشکان تک شیفت، برخلاف دورنمای ترسیم شده در ابتدای طرح، بر این معضل افزوده و بخش عمده ای از بدنه یکپارچه پزشکانِ خانواده استان را دچار بحران نموده است . پزشکان خانواده ضمن درک شرایطِ بودجه ای کشور خواستارِ اقدامِ جدی و برنامه ریزی شده برای رفعِ موانعِ موجود و ایجاد شرایط قابل اتکا و دارای ضمانت اجرایی در این زمینه می باشند.
۱۲) از آنجایی که الگوی اجرای این برنامه در دو استان مازندران و فارس با محور قرار دادن پزشک خانواده در نظام مراقبتهای اولیه سلامت (PHC) ، بیشترین قرابت را با الگوهای کارآمدِ کشورهایِ پیشگامِ دنیا دارد و با عنایت به موفقیت های قابل توجه بدست آمده و رضایت مردم و مسئولین وزارت بهداشت از روند اجرای این برنامه ، انتظار می رود هر چه سریعتر نسبت به گسترش برنامه بدین شیوه، در سراسر کشور اقدامات لازم انجام گیرد.
در پایان، ما پزشکان خانواده شهری استان مازندران، در کنار سایر همکارانمان در استان فارس ، اعلام می داریم که با تحقق موارد فوق الذکر و فراهم آمدن جایگاهی امن، برای خدمتِ توام با حفظِ کرامت و عزت ، ضمن حفظ تعاملِ سازنده با مسئولین محترم، این توانمندی را داریم که مشکلات موجود را مرتفع سازیم تا مقدمات لازم برای گسترش این طرحِ عظیمِ ملی در سراسر کشور فراهم گردد.
از همه سروران و مسئولین محترم که با حضور گرم خود سر انجام نوید بخشی را برای آینده این طرحِ بزرگ ملی ترسیم نموده اند و همکاران گرانقدرِ پزشک خانواده استان فارس که همواره در فراز و نشیب های این برنامه ، همراه ما بوده اند و همکاران عزیزِ خطه سرسبز مازندران که با حضور پر شور خود، توان و انسجامِ انجمن پزشکان خانواده شهری مازندران را به اثبات رسانده اند، کمال تشکر و امتنان را داریم . از مسئولین محترم دانشگاه های علوم پزشکی استان که در برپایی این همایش، همراه و همیار ما بوده اند و بویژه از دست اندرکاران محترم شرکت نوونوردیسک پارس که با حمایت های مالی خود در برگزاری این همایش ما را یاری کرده اند نیز صمیمانه سپاسگزاریم.
انجمن پزشکان خانواده شهری مازندران
۲۷/۹/۱۳۹۴
