وزارت بهداشت، مقصر اصلی اختلافات بین‌رشته‌ای

درباره نامه اخیر رییس انجمن متخصصین پوست

دکتر رضا دوستی
عضو انجمن پزشکان عمومی ارومیه

اختلافات بین‌رشته‌ای و تعیین حدود صلاحیت هر رشته از معضلات قدیمی جامعه پزشکی است لیکن به نظر این موارد اخیر سیر صعودی داشته با درخواست علنی انجمن پوست از وزارت بهداشت جهت انحلال انجمن پزشکان عمومی به اوج خود رسیده. فارغ از استدلال‌های اشتباه حقوقی انجمن پوست که به‌طورکلی اشاره به این امر دارد که پزشکان عمومی بدوا توانایی استفاده از لیزر را ندارند؛ درعین‌حال طوری وانمود شده که هدف از تربیت متخصص پوست و صرف هزینه ۴ ساله تحصیل در این رشته، انجام اعمال زیبایی برای مشتریان زیبایی است، درحالی‌که اصولا نه‌تنها هدف از تربیت پزشک متخصص پوست انجام اعمال زیبایی نیست و نباید باشد و افزودن آموزش این قبیل اقدامات زیبایی در کوریکولوم آموزشی متخصصین پوست صرفا توجیهی است که بر این موضوع گذارده شده چنانکه می‌توان مانند سایر دروس، همین موارد را هم وارد کوریکولوم آموزشی طب عمومی نمود. موضوع اصلی که به‌کل رهاشده، این مطلب مهم است که چرا و به چه دلیل این‌همه تمایل رشته‌های گوناگون پزشکی برای انجام اعمالی است که غالبا نه‌تنها متقاضی آن جزو “بیماران” تلقی نمی‌شود. اختلافات بر سر امکان یا عدم امکان کسب مهارت‌های موردادعا، عمل جراحی مغز نیست بلکه تزریق ژل و بوتاکس و استفاده از دستگاه لیزر و امثالهم است که در قیاس با مهارت‌های پایه مکتسبه حین تحصیل طب عمومی اموری پیش‌پاافتاده هستند و عامل اصلی اختلافات، “درآمد” این اعمال است و نه “مهارت” موردنیاز برای آن. لکن دلیل این انحراف از اهداف اصلی تربیت یک پزشک سیاست‌های اشتباه وزارت بهداشت است که ذیلا ذکر می‌شود:
۱) عدم واقعی بودن تعرفه ویزیت در تمامی رشته‌ها: زمانی می‌توان از یک پزشک انتظار صرف وقت و انرژی برای یک ویزیت استاندارد برای تشخیص و درمان یک “بیماری” را داشت که تعرفه ویزیت متناسب باشد. عدم توجه به این امر عملا باعث عدم تمایل پزشکان به صرف وقت برای ویزیت دقیق بیمار شده و از طرفی منجر به سوق یافتن جامعه پزشکی به انجام اعمال و پروسیژرهای حاشیه‌ای و هزینه‌بر برای بیماران و جامعه شده است.

۲) وزارت بهداشت باید دقت لازم برای مورد سوءاستفاده قرار نگرفتن توسط رشته‌های گوناگون برای صدور بخش‌نامه‌های فاقد مبانی علمی و منطقی را داشته باشد.

۳) وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی صرفا باید در تعیین “استانداردهای کسب مهارت” ورود نمایند و نه اصل کسب مهارت. اینکه یک متخصص جراح اعصاب تمایل دارد مهارت استفاده از دستگاه لیزر را فراگرفته و به رفع موهای زاید به‌جای انجام اعمال جراحی بپردازد امری شخصی است؛ آنچه؛ برای وزارت بهداشت مهم باشد داشتن مهارت لازم استفاده از دستگاه است که با تعیین محتوای آموزشی و مدت دوره قابل‌کنترل است.

۴) وظیفه وزارت بهداشت توزیع درآمد بین‌رشته‌ای از طریق تعیین حدود صلاحیت نیست بلکه هدف از تعیین حدود صلاحیت صرفا اطمینان از “دارا بودن” صلاحیت است.

۵) فرض اصلی تعیین حدود صلاحیت می‌بایست بر “عام بودن امکان کسب مهارت” برای پزشک باشد و نه برعکس.

عدم توجه وزارت بهداشت به موارد پنج‌گانه مذکور صرفا باعث افزایش اختلافات بین‌رشته‌ای و آسیب اخلاق حرفه‌ای، افزایش تعداد متخلف کاذب و وهن جایگاه حاکمیتی وزارت بهداشت و نهایتا خسران جامعه پزشکی و بیماران شده و در صورت ادامه این روند قطعا خسارات وارده جبران‌ناپذیر خواهد شد.

منتشر شده در: روزنامه سپید