انجمن پزشکان عمومی ایران پایگاه رسمی انجمن پزشکان عمومی ایران
دکتر حمید خاکسار
پزشک خانواده شهری شیراز
مدت‌هاست کارشناسان گرامی وزارت بهداشت و درمان و متولیان ستاد کشوری پزشک خانواده موضوع دو هزار تومان فرانشیز پزشکان خانواده فارس را آماج حمله‌های خود قرار داده و بخشنامه پشت بخشنامه و مصوبه پشت مصوبه برای توقف این اجحاف بزرگ به مردم صادر می‌شود! از این دلسوزان مردم پرسشی داریم. کدام بخش حوزه درمان در وزارت بهداشت و درمان کشور رایگان ارایه می‌گردد؟ ما نمی‌دانیم بر چه اساس و منطقی در نسخه ۰۲ پزشک خانواده شهری در سطح اول درمان باید هم دارو و هم ویزیت رایگان باشد و در کدام نقطه جهان ویزیت پزشک خانواده رایگان است؟
حتی در بخش روستایی که به‌مراتب قدرت اقتصادی مردم پایین‌تر است برای ویزیت پزشک خانواده روستایی فرانشیز وجود دارد. باید توجه داشته باشیم که در کشور ما ارزان‌ترین قسمت برای مردم در مراحل درمان نسبت به تمام کشورهای جهان از توسعه نیافته تا پیشرفته همین حق ویزیت پزشک است. اساساً مشکل مردم ما در اقتصاد درمان هیچ‌وقت این مورد نبوده یا حداقل در مراجعه به پزشک عمومی مردم شکایتی نداشته‌اند. در حالی که پزشکان عمومی و سایر همکارانی که فقط از راه نسخه نویسی ارتزاق می‌کنند و متکی به پروسیجر نیستند به‌شدت از این اجحاف و تبعیض فاحش همواره آسیب دیده‌اند. شاید بد نباشد بدانیم حق ویزیت یک متخصص چشم در آمریکا ۲۵۰ دلار است در حالی که هزینه جراحی عمل کاتاراکت برای مردم آنجا بیشتر از ۱۰۰۰ دلار نیست؛ که معادل ۴ ویزیت یک متخصص چشم است. حال در ایران ویزیت چشم پزشک ۳۵ هزار تومان و حق‌العمل کاتاراکت ۴۰ برابر ویزیت یک متخصص است.
اما مشاهده می‌کنیم مسئولین اقتصاد سلامت ما نه تنها تلاشی برای رفع این شکاف فاحش نمی‌کنند بلکه با تغییرات در کدهای جراحی، حق‌العمل‌ها را مرتب افزایش چند برابری می‌دهند و با افزایش قطره چکانی حق ویزیت‌ها این شکاف را عمیق‌تر می‌کنند جالب اینکه این افزایش‌ها تماماً از جیب مردم و به قولی با افزایش Out of packet آن‌ها همراه است چون بیمه‌های ناکارآمد درمانی کشور توان این پرداخت‌ها را ندارند. در کشور ما با پایین نگه داشتن حق ویزیت و در پزشک خانواده رایگان کردن آن، نه تنها مردم را فریب می‌دهیم بلکه علاوه بر حق‌العمل‌ها در دیگر بخش‌ها مثل پاراکلینیک و دیگر خدمات تشخیصی و درمانی در بخش خصوصی بیش از هفتاد درصد هزینه‌ها را به مردم تحمیل می‌کنیم. معلوم نیست هفتاد درصد یک سونوگرافی ۱۵۰ هزار تومانی و یا یک آزمایش ۱۲۰ هزار تومانی بیشتر مردم را در تنگنا قرار می‌دهد یا فرانشیز ۲۰۰۰ تومانی پزشک خانواده! تاکی باشعور مردم باید بازی کرد؟! ما بارها دیده‌ایم که در دفترچه‌های مردم چندین بار آزمایش و سونوگرافی و یا دیگر درخواست‌های تشخیصی و درمانی نوشته شده ولی بیمار آن‌ها را انجام نداده و وقتی سؤال می‌شود که چرا این کارها را پیگیری نکرده و انجام نداده‌اید با شرمساری پاسخ می‌دهند که دکتر جان وسعم نرسید!
زعمای متولی پزشک خانواده در ستاد کشوری آیا واقعاً سوراخ دعای برنامه ملی پزشک خانواده و نظام ارجاع را گم کرده‌اند که مدام به فرانشیز پزشک خانواده فارس که بهای یک آدامس هم نیست می‌پردازند در حالی که به هیچ عنوان به عهدشکنی مداوم بیمه‌ها در پرداخت به‌موقع مطالبات همکاران ما توجهی ندارند و جالب اینکه باوجود کسر ناجوانمردانه این مبلغ ناچیز از سرانه محقر پزشک خانواده باز هم کوتاه نمی‌آیند و این موضوع را بزرگ‌ترین انحراف در برنامه پزشک خانواده فارس می‌نامند و در عوض قوی‌ترین بخش برنامه فارس و نقطه قوت آن را که رعایت نظام ارجاع اجباری بوده دستور توقف می‌دهند و با زیر پا گذاشتن نص صریح قانون در کنار آن فرانشیز را غیرقانونی می‌نامند! فرانشیز دو هزار تومانی پزشک خانواده نه تنها هیچ‌گاه بار اقتصادی سنگینی برای مردم ایجاد نکرده بلکه از نظر اجتماعی و رعایت حرمت و شأن پزشک خانواده وجود آن بسیار لازم و ضروری است. فرهنگ رایج ما در خصوص رایگان و مفت بودن خدمات باعث می‌شود که امر مهم سلامت را بسیار آسیب‌پذیر کند و از اعتبار و ارزش این خدمات هر چقدر هم باکیفیت ارائه شود کاسته و از نظر گیرندگان بی‌ارزش و بی‌بها تلقی شود. طبیعی است که مردم ارزش خدمتی را که بهایی برای آن پرداخته‌اند بیشتر خواهند دانست. از آنجایی که نتیجه این خدمت سلامت جامعه خواهد بود باید ضمن رعایت توان اقتصادی مردم در پرداخت آن برای حفظ حرمت این خدمت حتماً حداقل ارزشی مادی قائل شویم تاشان و حرمت آن خدشه‌دار نشود.
این کاملاً برای همه مسئولین باید مشخص شده باشد که پرداخت این فرانشیز ناچیز که حتی آن را افزایش هم می‌توان داد تا امروز نه تنها هیچ آسیبی برای مراجعه مردم و دریافت خدمات در سطح اول برنامه پزشک خانواده در فارس ایجاد نکرده بلکه شاید توانسته باشد تا حدی بسیار جزئی جبران تأخیر پرداخت‌های بیمه‌ها و اجحاف‌هایی را که در محاسبه سرانه بر پزشکان خانواده روا داشته‌اند جبران کند. ما تا به امروز در کسوت پزشک خانواده شهری نه تنها هیچ شکایتی از مردم در خصوص پرداخت این فرانشیز مشاهده نکرده‌ایم بلکه مبلغ بسیار پایین آن گاه باعث تعجب و بهت آن‌ها هم می‌شود؛ و البته بهت و تعجب ما از مسئولین همچنان باقی است که آن‌ها چرا چشم خود را بر واقعیات موجود بسته و مرتب این فرانشیز را علم کرده و از آن پیراهن عثمان می‌سازند!
آقایان عزیز ستاد کشوری پزشک خانواده!
چاره درد مردم دردمند فارس را در پایگاه‌های پزشک خانواده و حذف فرانشیز نجویید! نگاهی به پاراکلینیک‌ها و سطوح دو و سه بیاندازید تا مشاهده کنید کجا بر درد مردم می‌افزایید و اعتبارات پزشک خانواده را در چه مسیری به تاراج داده‌اید.
