کمتر از ۹۴!

سرانه پزشکان خانواده شهری فارس در سال ۹۶

دکتر حمید خاکسار
پزشک خانواده شهری شیراز

سایت انجمن پزشکان عمومی ایران: همکاران پزشک خانواده شهری به‌خوبی به‌خاطر دارند که در اسفند ماه ۹۵ ستاد مرکزی پزشک خانواده در دستورالعملی ضمن اعلام افزایش ۱۰ درصد به سرانه پزشک خانواده شهری برای سال ۹۵، تغییراتی نیز در نحوه محاسبه ضرایب افزایش جمعیتی پزشک خانواده ایجاد کرد. در همان زمان نگارنده طی مقاله‌ای ثابت کرد که در وضعیت جدید، حتی در صورت محقق شدن، افزایش ۱۰ درصد رخ نداده بلکه با تغییر در ضرایب جمعیتی کاهش هم یافته است. به هر حال افزایش سرانه ۹۵ به همان میزان گفته شده هیچ‌گاه محقق نشد و هیات محترم دولت در هنگام اعلام تعرفه سال ۹۶ سرانه ۹۵ را به فراموشی سپرده و ۱۰ درصد افزایش را به سرانه ۹۴ اعمال کرد.
در استان فارس در ماه‌های آغازین سال ۹۶ مشاهده کردیم که فرمول جدید ضرایب جمعیتی که در اسفند سال ۹۵ مصوب شده بود در همان تعرفه سال ۹۴ اعمال شد و ملاک پرداخت‌های تامین اجتماعی و پذیرش برای سال ۹۶ قرار گرفت و با کمال تعجب در پنج ماه اول سال ۹۶ همکاران ما سرانه‌ای با ۲۰ درصد کاهش نسبت به سال ۹۴ دریافت داشتند. البته این مصوبه در مرداد ماه ۹۶ مورد تجدیدنظر قرار گرفت و به شکلی اصلاح شد ولی باز هم نسبت به اصل نسخه ۰۲ نحوه تغییر به نحوی بود که باعث کاهش سرانه پزشک خانواده شهری شد. تمام این کش و قوس‌ها و تغییرات مدام و دستکاری در ضرایب پرداختی به پزشکان خانواده موجب این شده که در حال حاضر میزان سرانه پزشکان خانواده در سال ۹۶ با وجود اعلام ۱۰ درصد افزایش توسط هیات محترم وزیران نسبت به سال ۹۴ کمتر باشد! تذکرات و مکاتبات انجمن پزشکان عمومی شیراز با مسوولین بیمه موجب شد که به هر حال فرمول پرداخت سازمان تامین اجتماعی در سال ۹۶ اصلاح شود و مابه التفاوت‌های کسری پرداختی‌های قبلی نیز منظور گردید که جای تشکر از مسوولین دفتر اسناد پزشکی سازمان تامین اجتماعی فارس دارد. برای روش شدن اذهان همکاران مجدداً اشاره‌ای به نحوه محاسبه پرداخت سرانه در سال‌های ۹۴ و ۹۵ و ۹۶ را به‌طور خلاصه خواهیم داشت.
در نسخه ۰۲ میزان پرداختی به پزشکان خانواده با توجه به تعداد جمعیت تحت پوشش با فرمولی به نام ضرایب جمعیتی تعیین می‌شود. در نسخه اولیه ۰۲ که سقف جمعیت تحت پوشش ۲۵۰۰ نفر پیش‌بینی شده بود ضرایب جمعیتی این‌گونه آمده است:

اما به‌دلیل افزایش سقف جمعیت تحت پوشش به ۳۰۰۰ نفر و سپس به ۳۵۰۰ نفر این فرمول ابتدا هر ششصد نفر و سپس هر هفتصد نفر دچار تغییری ضرایب جمعیتی شد و در آخرین محاسبات ضرایب مضربی از ۷۰۰ داشت.

مشاهده می‌کنیم که همیشه کاهش سرانه در جمعیت‌های بالاتر وجود داشته ولی برای جمعیت بالای ۲۸۰۱ نفر ضریب کاهشی و در جمعیت‌های پایین‌تر سرانه ضریب افزایشی داشته است. ضرایب افزایشی باعث شده بود سرانه میانگین پایه برای پزشکان خانواده بالاتر از یک باشد.
فرض کنیم پزشکی ۳۰۰۰ نفر جمعیت تحت پوشش داشته باشد. برای این همکار در سال ۹۴ و ۹۵ که سرانه ۴۲۰۰ تومان بود این‌گونه محاسبه می‌شد:

جمع کل سرانه این همکار ۱۳.۹۴۴.۰۰۰ تومان خواهد بود که اگر بر ۳۰۰۰ نفر تقسیم شود سرانه او ۴۶۴۸ تومان می‌شود.
در نظر داشته باشید که سرانه پایه ۴۲۰۰ بود ولی با افزایش ضرایب جمعیتی به ۴۶۴۸ تومان رسید و اگر همکاری ۲۰ درصد افزایش سرانه به دلیل سنوات خدمت داشته باشد سرانه او به ۵۵۷۷/۶ تومان می‌رسید. البته برای جمعیت زیر ۵ سال و بالای ۶۰ سال ۲۰ درصد دیگر افزایش اعمال شده و در مناطق محروم نیز ضریب منطقه محروم هم اضافه می‌شود.
من برای نمونه برگ پذیرش شهریور ۹۴، شهریور ۹۵ تامین اجتماعی خود را به پیوست ارایه میدهم. مشاهده می‌کنید که سرانه پایه برای بیماران عادی با ۲۰ درصد افزایش سنوات خدمت ۵۵۷۷۶ ریال بوده است. البته میانگین کل به دلیل کودکان و سالمندان به ۵۷۱۸۹ ریال می‌رسد. به‌دلیل عدم افزایش سرانه در سال ۹۵، در سال ۹۴ و ۹۵ همسان محاسبه می‌شد.
اما در اسفند سال ۹۵ مسوولان ستاد مرکزی پزشک خانواده که همواره باعث نارضایتی و ناخشنودی همکاران زحمتکش پزشک خانواده شهری می‌شوند و با تغییر ضرایب جمعیتی بلایی بر سر سرانه ما آوردند که کمتر کسی حتی تصور آن را می‌کرد. در این مصوبه ضرایب افزایشی حذف و جمعیت ۱ تا ۲۵۰۰ نفر ضریب یک و جمعیت بالای ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ ضریب ۵۰ درصد و بالاتر از ۳۰۰۰ نفر ضریب ۳۰ درصد در نظر گرفته شد.
با این نحوه محاسبه سرانه اگر همان ۴۲۰۰ را در نظر بگیریم ۲۵۰۰ نفر را باید در ۴۲۰۰ و ۵۰۰ نفر آخر را در ۲۱۰۰ ضرب کنیم، میانگین سرانه این همکار به ۳۸۵۰۰ ریال می‌رسد و در صورت افزایش ۲۰ درصد ضریب سنوات به ۴۶۲۰ می‌رسد.
در برگ پذیرش مرداد خود که به پیوست گذاشته‌ام مشاهده می‌کنید که میانگین سرانه بیماران عادی با ۲۰درصد افزایش سنوات به ۴۶۲۰ رسیده و سرانه کل به ۴۷۵۴۷ ریال رسیده یعنی هزار تومان سرانه هر نفر از سال ۹۴ کمتر شده است. حال چنان‌چه این ضرایب در مردادماه توسط ستاد اصلاح نمی‌شد، با سرانه ۴۶۲۰ این فرمول کذایی سرانه پایه به ۴۲۳۵۰ می‌رسید و با افزایش ۲۰ درصد سنوات ۵۰۸۲۰ می‌رسید و باز هم نسبت به سال ۹۴ پانصد تومان کاهش داشت.
اما بالاخره پس از کلی جرح و تعدیل مقرر شد که ضریب‌ها تا ۳۰۰۰ نفر همان یک حساب شود و بالای ۳۰۰۰ نفر به ۸۰ درصد تقلیل یابد. با این شیوه سرانه پایه برای سه هزار نفر همان ۴۶۲۰ تومان می‌شود که در صورت افزودن ۲۰ درصد سنوات به ۵۵۴۴۰ ریال می‌رسد و سرانه میانگین کل جمعیت تامین اجتماعی ۵۷۱۵۹ ریال شده است.
توجه شد که این ارقام در سال ۹۴ (و همین‌طور ۹۵) ۵۵۷۷۶ ریال و میانگین کل ۵۷۱۸۹ بود.
بلی دوستان! سرانه ما در سال ۹۶ به یمن مساعدت مرکزنشینان از سال ۹۴ هم کمتر پرداخت می‌شود و باز هم می‌گویند سرانه پزشکان خانواده در سال ۹۶ نسبت به سال ۹۴ به میزان ۱۰ درصد افزایش یافته است!

محاسبه سال ۹۴