قطع‏نامه‌ی پایانی چهارمین گردهمایی شورای هماهنگی انجمن‌های پزشکان عمومی ایران: لزوم استقرار نظام سطح بندی و ارجاع با محوریت پزشک خانواده

به نام خدا

چهارمین گردهمایی سراسری شورای هماهنگی انجمن پزشکان عمومی ایران به میزبانی انجمن کرمان در روزهای ۲۹ و ۳۰ آبان‏ماه ۱۳۹۳ در شهر ماهان برگزار شد. این شورا پس از ساعت‏ها تبادل نظر در مورد پیشنهادهای کارگروه‏های کارشناسی انجمن– ضمن سپاس از هیات مدیره‌ی مرکزی انجمن و اعضای کارگروه های ویژه– بدین‌وسیله مواضع این نشست را به شرح زیر اعلام می‌کند:

1. بیانیه‌ی مواضع انجمن پزشکان عمومی ایران درباره‌ی «سطح‌بندی خدمات، نظام ارجاع و برنامه‌ی پزشک خانواده» که حاصل خرد جمعی این انجمن و کارشناسان حوزه‌ی سلامت است، به‌عنوان سندی تاریخی و جامع مورد تایید و تاکید تمامی شعب انجمن است و می‌تواند زمینه‌ساز تحولی در تعاملات انجمن پزشکان عمومی ایران با تولیت و دست‌اندرکاران حوزه‌ی سلامت کشور باشد.

2. شورای هماهنگی انجمن‌های پزشکان عمومی ایران ضمن سپاس و حمایت از سخت‌کوشی و همت مسوولین ارشد و کارشناسان وزارت بهداشت برای ارتقای جایگاه سلامت در هیات دولت و ارج نهادن به بهبود اعتبارات مالی حوزه‏ی سلامت کشور، تنها راه تداوم اصلاحات آغاز شده از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تحت عنوان «برنامه‌ی تحول نظام سلامت» را استقرار نظام سطح‏بندی و ارجاع به محوریت پزشک خانواده می‏داند. این شورا اعتقاد راسخ دارد که استقرار نظام سطح‏بندی و ارجاع همراستا با اسناد راهبردی نظام سلامت همچون سیاست‏های ابلاغی مقام معظم رهبری، برنامه‏های توسعه‌ی چهارم و پنجم و همچنین تاکید سازمان بهداشت جهانی بر استقرار این نظام به‏عنوان بهترین روش اصلاح نظام سلامت، موثرترین شیوه‏ی ممکن برای ارتقای سلامت عمومی مردم عزیر بوده و برای نیل به موفقیت امری اجتناب‌ناپذیر است.

3. این شورا تاکید می‌کند که تداوم وضعیت موجود و هدایت مستقیم بیماران به سطوح تخصصی و فوق‌تخصصی (که در تمامی نظام‌های سلامت پیشرفته از آن پرهیز شده است) منجر به هدر رفتن سرمایه‏های کشور به‏دلیل ایجاد اثرات القایی و نهادینه شدن این رفتار خواهد شد؛ امری که در نهایت مانعی جدی در راه موفقیت برنامه‌ی تحول نظام سلامت ایجاد خواهد کرد. ما ضمن استقبال از تحولات اصلاحی در ارایه‌ی خدمات بستری در سطوح ۲ و ۳ درمان و کاهش پرداختی‏ها از جیب بیماران که به‏راستی یکی از آرمان‏های اصلی تمامی دلسوزان نظام سلامت کشور بوده است، از مجلس و دولت محترم انتظار داریم که با پایداری اعتبارات اختصاص یافته، توجه به برنامه‌های تحول در سطح یک را اندیشمندانه‌تر تدبیر کنند و از اجرای هرگونه برنامه‌ی خلق‌الساعه، مشغول کننده و مخل برنامه‏ی پزشک خانواده بپرهیزند. به‌همین منظور پزشکان عمومی کشور نیز با اعتماد به تحولات صورت گرفته، آماده‌ی اعمال نقش بی‏بدیل خود به‌عنوان تنها مرجع و مسیر عبور بیماران به سطوح دیگر خواهند بود و شایان تاکید است که شهرهای کوچک و حاشیه‌ی شهرهای بزرگ به‌دلیل حضور کافی پزشکان عمومی، مناسب‌ترین فرصت برای استقرار پزشک خانواده و پرهیز از طرح‌های حاشیه‌ای است.

4. نادیده گرفتن پزشکان عمومی شاغل در بخش خصوصی که طی سال‌ها اعتبار مناسبی در میان مردم محل طبابت خود کسب کرده اند، به خارج شدن بخش مهمی از سرمایه‌ی انسانی آموزش دیده از چرخه‏ی عرضه‌ی خدمات سلامت می‌انجامد. این شورا به‌جد معتقد است که این همکاران در بیشتر نقاط کشور می‏توانند به‌عنوان پزشک خانواده، بخش محوری عرضه‏ی سطح پایه‌ی خدمات سلامت را در نظام سطح‌بندی و ارجاع برعهده گیرند.

5. این شورا با تاکید بر نقش موثر رسانه‌ی ملی و دیگر تریبون‏های رسمی کشور در فرهنگ‏سازی و استفاده‌ی صحیح از خدمات سلامت، از این نهادهای تاثیرگذار انتظار دارد با تجدید نظر جدی در شیوه‏ی کنونی ترویج تخصص‏گرایی و درمان‌محوری، شرایط را برای «سلامت‌محوری» با استقرار صحیح نظام ارجاع از طریق برنامه‌ی پزشک خانواده فراهم سازند.

6. بازنگری در ساختار و محتوای آموزشی دوره‌ی پزشکی عمومی کشور متناسب با پیشرفت‏های روزافزون دانش پزشکی و نیز منطبق با نیازهای نظام سلامت در ارایه‏ی صحیح خدمات سطح ۱ الزامی است. ما همچنین به‌منظور توانمندسازی بیش از پیش و تطبیق توانایی‏های دانش‌آموختگان طب عمومی با نیازهای روز نظام سلامت کشور، برگزاری دوره‏های آموزش کوتاه‏مدت پودمانی متناسب با نقش این پزشکان در ارایه‌ی خدمات سلامت را راه حلی مناسب برای عرضه‏ی خدمات باکیفیت‏تر به مردم کشورمان می‌دانیم و همکاری در تامین این مطالبه‌ی اساسی را یکی از وظایف انجمن می‌دانیم.

7. شورای هماهنگی انجمن‌های پزشکان عمومی ایران ضمن استقبال از انتشار کتاب ارزش‏گذاری نسبی خدمات سلامت که موقعیتی ویژه را برای واقعی کردن تعرفه‌های پزشکی، تعدیل و توازن دریافتی گروه‌های مختلف پزشکی و مهار زیاده‏خواهی‌های جمعی معدود فراهم کرده است، انتقاد خود را از روند تدوین آن که عملاً بدون حضور نماینده‌ی انجمن پزشکان عمومی انجام شده، اعلام می‏دارد و انتظار دارد در بازبینی آتی این کتاب ضمن بازگشت به اصول و مبانی کتاب مرجع، تمامی خدمات سلامت مرتبط با طب عمومی از جمله خدمات سرپایی و خدمات موجود در بسته‏های سلامت به‌طرز صحیح وعادلانه‌ای ارزش‌گذاری شود.

8. تدوین برنامه‌ی عملی به‌منظور پیشگیری از تداخل در عرضه خدمات حرف گوناگون پزشکی یکی از نیازهای کنونی جامعه‌ی پزشکی است؛ امری که در صورت وقوع، از بسیاری از مناقشات اساسی بین این حرف جلوگیری می‏کند. این شورا با توصیه به سازمان نظام پزشکی و تمامی انجمن‏های تخصصی به شرکت در تدوین این برنامه، آنان را از افتادن در دام جمعی قلیل که از دلایل به‌اصطلاح علمی ایشان بوی منافع مادی کاملاً استشمام می‌شود، برحذر می‏دارد.

9. این شورا ضمن تقدیر و استقبال از رویکرد مبتنی بر تفاهم وزارت بهداشت با انجمن پزشکان عمومی از جمله انتصاب مشاور ویژه‌ی وزیر محترم در امور پزشکان عمومی، موافقت با عضویت نمایندگان انجمن در بورد تخصصی پزشکی عمومی و موافقت ضمنی با تغییرات اساسنامه‌ی انجمن متناسب با شرایط جدید فعالیت، مساعدت در تحقق سایر توافقات وزیر محترم بهداشت به‌ویژه درباره‌ی حضور نمایندگان انجمن در نهادها و ستادهای تصمیم‏گیر را گامی در همیاری با این انجمن می‌داند.

در پایان، شورای هماهنگی انجمن‌های پزشکان عمومی ایران با تقدیر از توجه‏ ویژه‏ی مسوولان نظام به‏ویژه مقام معظم رهبری، هیات محترم دولت و نمایندگان محترم مجلس به امر سلامت و وجود فضای کم‏سابقه‌ی تفاهم میان مسوولان نظام سلامت و نگرش مثبت ایشان برای مذاکره با کارشناسان نهادهای مدنی این حوزه، این برهه‌ی تاریخی را فرصتی مناسب برای همکاری تمامی دلسوزان می‏داند و شرایط را برای نقش‏آفرینی انجمن به‏عنوان نماینده‌ی اصلی پزشکان عمومی کشور مغتنم می‏شمرد. از این رو، ضمن توصیه‌ی مذاکره با تمامی تصمیم‏گیران نظام سلامت از جمله وزارتخانه‏های بهداشت و رفاه، نمایندگان مجلس شورای اسلامی به‏ویژه اعضای کمیسیون بهداشت و درمان و سازمان‏های بیمه‏گر به هیات مدیره‌ی انجمن، پزشکان عمومی سراسر کشور را به حمایت همه‏جانبه از مواضع کارشناسانه‌ی انجمن پزشکان عمومی فرامی‏خواند.