انجمن پزشکان عمومی ایران پایگاه رسمی انجمن پزشکان عمومی ایران
Related Articles
انتقاد پزشکان شیراز از نماینده‌ی مخالف با پزشک خانواده
سایت انجمن پزشکان عمومی ایران: هیات مدیره‌ی انجمن پزشکان عمومی شیراز طی نامه‌ای خطاب به دکتر جعفر قادری، نماینده‌ی مردم این شهر در مجلس شورای اسلامی، از اظهارات اخیر او در مخالفت با برنامه‌ی نظام ارجاع و پزشک خانواده انتقاد کرد.
در این نامه با این پرسش که «آیا شما در صورت به بن‌بست رسیدن برنامه، طرح جایگزینی که بتواند هم از نظر کیفی و هم کمی با آن قابل مقایسه باشد سراغ دارید»، از نمایندگان استان فارس درخواست شده است با توجه به گذشت سه سال از اجرای برنامه‌ی پزشک خانواده‌ی شهری در این استان، «تجربیات ارزشمند به‌دست آمده از اجرای برنامه را ارج نهاده و با تلاش برای اصلاحات بیشتر برنامه، الگوی ارتقایافته‌ی آن را به سایر استان ها پیشکش» کنند.
متن کامل نامه‌ی فوق به‌شرح زیر است:
جناب آقای دکتر قادری، نماینده‌ی محترم مردم شیراز
سه سال از اجرای برنامه‌ی پزشک خانواده و نظام ارجاع در استان فارس، استان پیشتاز در اجرای این برنامه‌ی عظیم ملی می‌گذرد؛ یک تکلیف قانونی پیش‌بینی شده در برنامه‌ی پنجم توسعه به‌عنوان راهکار اصلی ارتقای سطح سلامت جامعه و دستیابی اقشار مختلف به خدمات بهداشتی و درمانی و در نهایت رسیدن به عدالت در سلامت.
طرح پزشک خانواده یک طرح بسیار مترقی و راهگشاست که در تعدادی از کشورهای توسعه‌یافته چند دهه از اجرای آن می‌گذرد و علی‌رغم مشکلات و محدودیت‌های خاص خود، مقبول بوده و برای سایر کشورها به‌عنوان یک آرمان در حوزه سلامت تلقی می‌شود. در حال حاضر بیش از ۵۰۰ هزار پزشک عمومی در سرتاسر جهان به‌عنوان پزشک خانواده تحت پوشش سازمان ونکا به همنوعان خود ارایه‌ی خدمت می‌کنند و قطعاً یک طرح آزمایشی و بدون مطالعه نیست که به‌راحتی بتوان آن را زیر سوال برد.
با توجه به اظهارات پی‌درپی شما درباره‌ی برنامه‌ی پزشک خانواده و نظام ارجاع در استان فارس مبنی بر این‌که اجرای برنامه موجب دلزدگی و گله‌مندی شدید مردم و جامعه‌ی پزشکی به‌خصوص در هنگام مراجعه به متخصص و فوق‌تخصص شده است، متاسفانه بار دیگر ضعف فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی از قواعد برنامه‌ی پزشک خانواده و نظام ارجاع نه‌تنها در بین مردم بلکه در بین مسوولین (علی‌رغم حضور در عرصه‌ی قانونگذاری و طراحی و تایید برنامه‌ی پنجم توسعه) آشکار شد.
همه می‌دانیم درباره‌ی رضایت مردم از برنامه، علی‌رغم همه‌ی دستاوردها، با وجود نوپا بودن تجربه‌ی اجرای برنامه‌ی پزشک خانواده‌ی شهری، بخش عمده‌ی نارضایتی به‌خاطر روال ارجاع است که در حال حاضر نسبت به ماه‌های اول برنامه میزان نارضایتی کاهش یافته است. قطعاً هر گونه محدودیتی زمینه‌ساز ایجاد نارضایتی خواهد بود ولی این فرهیختگان و مسوولین هستند که باید تکلیف خود را مشخص کنند که آیا خواستار اصلاح و پیشرفت وضعیت سلامت جامعه هستند یا در مقابل انتقادات غیرکارشناسی و غیرعلمی عده‌ای از مردم که شاید به مصلحت خود وقوف کامل نداشته باشند، تسلیم خواهند شد. زیر سوال بردن هر تکلیف قانونی به‌دلیل نارضایتی عده‌ای عین این است که از نیروی انتظامی بخواهیم مقررات و تابلوهای «عبور ممنوع» را به‌خاطر این‌که عده‌ای در رسیدن آسان به مقصد خود دچار مشکل می‌شوند، برچیند.
در تاریخ طب پیشگیری ایران آمده است که در اوایل شروع واکسیناسیون برخی از هموطنان در نواحی مختلف ایران با استدلال‌های غلط از انجام واکسیناسیون امتناع کرده و در مواردی برای انجام آن نیاز به مداخله‌ی نیروی انتظامی (ژاندارمری سابق) بوده است! آیا وظیفه‌ی نمایندگان آن روز این بود که به‌دلیل نوع نگرش عوام، انجام واکسیناسیون را زیر سوال برند؟
تمامی محافل علمی و صنفی فعال و صاحب‌نظر در امر خطیر بهداشت و درمان، اجرای پزشک خانواده و نظام ارجاع را تنها راه حل عملی برای رفع معضلات عدیده‌ی بهداشتی- درمانی کشورمان می‌دانند. با این اوصاف، سزاوار نیست نماینده‌ی یکی از فرهنگی‌ترین و باسابقه‌ترین شهرهای کشور یک‌تنه به قضاوت برود در حالی که در میان دیگر نمایندگان محترم استان فارس هستند پزشکان محترمی که به ضرورت اجرای برنامه وقوف کامل دارند. بسیار واضح است که هیچ طرح و برنامه‌ای از ابتدا خالی از ایراد نبوده و این‌که همواره به نیمه‌ی خالی لیوان نگاه و فقط نواقص و نقاط ضعف را اعلام کنیم به‌دور از انصاف است. طرح پزشک خانواده منافع بسیار زیاد مادی و معنوی برای مردم داشته و دارد که در این نامه نمی‌گنجد. با گستردگی حضور پزشکان عمومی در اقصی نقاط شهر و نقاط محروم، مردم از خدمات بهداشتی و درمانی با صرف کمترین هزینه به‌راحتی بهره‌مند شده‌اند و بیماریابی، پیشگیری و پیگیری درمان از برکات دیگر برنامه است.
جناب آقای دکتر قادری، استاد محترم دانشگاه
آیا شما در صورت به بن‌بست رسیدن برنامه، طرح جایگزینی که بتواند هم از نظر کیفی و هم کمی با آن قابل مقایسه باشد سراغ دارید و اگر خدای‌ناکرده روزی اجرای این برنامه‌ی قانونی و مقبول جهانی متوقف شد، آیا وجدان شما در قبال عوارض توقف آن از جمله فشار مالی هزینه درمانی بر مردم کم‌درآمد و از دست دادن امکانات پیشگیری یک برنامه‌ی سلامت‌محور آسوده خواهد بود؟
درباره‌ی مخالفان برنامه این نکته قابل توجه است که این گروه در اقلیت قرار دارند و هر چند در نظر گرفتن انتقادات معقول آنان ضروری است اما متاسفانه معدودی از این مخالفان به منافع ملی و مردمی توجه ندارند و به دنبال منافع شخصی هستند. بنابراین از آن برادر بزرگوار انتظار داریم بدون بررسی و تحقیق کافی و اعتماد به تجربیات دلسوزان واقعی مردم، مسوولین اجرای برنامه و پزشکان خانواده به‌عنوان مجریان برنامه (که درآمد نقدی خود را به ازای خدمت در این برنامه کنار گذاشته‌اند) تحت‌تاثیر قرار نگیرید.
حمایت قاطع اکثریت جامعه‌ی پزشکی از این برنامه به مفهوم این نیست که فاقد نقاط ضعف است یا شرایط جامعه پزشکی کاملاً مطلوب است، بلکه به خاطر عواید مادی و معنوی بسیاری است که اجرای این برنامه برای مردم و ارتقای کیفیت سلامت و بهداشت جامعه دارد. شایان یادآوری است که پزشکان باسابقه که وارد برنامه شده‌اند اغلب به‌لحاظ مادی منتفع‌تر نشده، بلکه با انگیزه‌ی ارتقای سطح سلامت جامعه، ساماندهی ساختار نظام سلامت و در نهایت دستیابی به عدالت در سلامت می‌کوشند آینده‌ی روشنی برای نظام سلامت رقم زنند.
بی‌گمان به‌عنوان یک فرد تحصیلکرده با سوابق دانشگاهی و حضور در عرصه‌های اجرایی و قانونگذاری، اظهارات کارشناسی شده را در هر زمینه قابل اعتنا می‌دانید و همان‌طور که به نظریات شما در زمینه‌ی اقتصاد توجه می‌شود، انتظار می‌رود شما نیز به نظریات کارشناسان و سیاستگذاران عرصه‌ی بهداشت و سلامت عنایت بیشتری کنید؛ به‌همان روالی که در خانه‌ی ملت مسایل تخصصی حوزه‌های مختلف (امنیت ملی، اقتصاد، اجتماعی، بهداشت و…) توسط نخبگان و متخصصین در کمیسیون مربوطه مورد کارشناسی و بررسی‌های تخصصی قرار گرفته و نهایتاً ارایه‌ی راهکار در دل قوانین مختلف برای حل مشکلات کلان صورت می‌پذیرد. آیا تا کنون سابقه داشته یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی برخلاف یک مصوبه‌ی قانونی یک‌تنه جبهه‌گیری کند، آن هم در شرایطی که تمامی صاحب‌نظران حوزه‌ی بهداشت و درمان حاضر در این نهاد عملاً حامی و موافق آن هستند؟!
آیا تا کنون با خود اندیشیده‌اید که این طرز برخورد شما چه تبعات منفی و غیرسازنده‌ای به‌دنبال داشته و دارد و ناخواسته چه ظلمی به تمامی دست‌اندرکاران این برنامه در سطح دو استان کرده‌اید؟ زیر سوال بردن کامل یک تکلیف قانونی، آن هم با ادبیات تند و تکرار چندباره‌ی آن به‌صورت رسانه‌ای و بدون در نظر گرفتن ظرفیت و سطح آگاهی مخاطبان مشکل‌ساز و مخرب است، بنابراین از شما که عنوان پرافتخار نمایندگی مجلس و مدرسی دانشگاه را دارید تقاضا می‌کنیم درباره‌ی اظهارات رسانه‌ای خود ابتدا به یقین علمی و اخلاقی برسید و سپس اظهارنظر بفرمایید. همچنین امیدواریم در دوره‌ی کوتاه باقیمانده از نمایندگی و نیز در بحبوحه‌ی تبلیغات دوره‌ی بعد با تمکین در مقابل نظریات و مستندات کارشناسی و تخصصی سعی کنید تا حدودی از تبعات سوء اظهارنظرها و اقدامات خود بکاهید.
در تمام طول تاریخ و در کدام کشور جهان تصمیم‌گیری درباره‌ی یک موضوع مهم و یک سیاستگذاری قانونی به رای‌گیری غیرشفاف و با حضور درصد محدودی از کل مردم گذاشته شده است؟ پیشنهاد اخیر شما و به‌دنبال آن اقدام نظرسنجی پیامکی و اعلام آمار براساس تعداد ناچیز پیامک‌های از پیش طراحی شده‌ی ارسالی، تعجب و تاسف فراوان بسیاری از دلسوختگان عرصه‌ی بهداشت و درمان را در پی داشت و بازار گمانه‌زنی داغی را درباره‌ی نیت این اقدام و اظهارات مکرر درباره‌ی این برنامه‌ی مترقی، آن هم در آستانه‌ی انتخابات آتی مجلس شورای اسلامی، فراهم آورد؛ حال آن‌که ایجاد چنین جوی در برهه‌ی حساس کنونی علیه نماینده‌ای فعال و باسابقه به‌هیچ عنوان شایسته نیست.
جناب آقای دکتر قادری، نماینده‌ی محترم مردم شیراز
قطعاً از نماینده‌ی کلان‌شهری مانند شیراز انتظار می‌رفت با بهره‌گیری از نظرات کارشناسی شده و مبتنی بر آمار و مستندات مجریان برنامه و مذاکره با اکثریت موافق در کنار اقلیت مخالفی که انگیزه‌های مختلف دارند، تجربه‌ی سه سال اجرای برنامه در شهر شیراز را به تجربه‌ای ارزشمند برای شکستن طلسم اجرای برنامه‌ی پزشک خانواده و نظام ارجاع در سایر استان‌ها تبدیل کند. انتظار می‌رفت ضمن تلاش برای رفع باقی اشکالات موجود در مسیر اجرای برنامه (که ما نیز نه‌تنها آن را انکار نمی‌کنیم بلکه خواهان حل آن هستیم) با اعتماد به دستاوردهای اجرای آن که از سوی مجریان دلسوز و دست‌اندرکاران برنامه اعلام می‌شود، با توجه به تخصص علمی خود، از منظر «اقتصاد مقاومتی» نگاه ویژه‌ای به این برنامه‌ی عظیم ملی داشته باشید. همچنین انتظار می‌رفت با وجود منابع محدودی که بر اثر ضرورت، بخشی از آن به حوزه‌ی سلامت اختصاص یافته است، می‌دانستید که برنامه‌ی پزشک خانواده و نظام ارجاع با محوریت پزشک عمومی به‌عنوان خط اول درمان (ارایه‌ی خدمات سلامت‌محوری در کنار درمان و دارو با حداقل پرداختی از جیب بیمار) مصداق کامل اقتصاد مقاومتی و راهکار تقویت ساختار بیمه‌ای کشور در سال‌های آتی خواهد بود.
بسیاری از خدمتگزاران عرصه‌ی سلامت و پزشکان خدمتگزار در این برنامه، برخی اظهارنظرهای اخیر را ناشی از بی‌اطلاعی از روند صحیح نظام ارجاع و بی‌خبری از فعالیت بیش از ۲۰۰۰ پزشک عمومی و متخصص همکار با برنامه دانسته و در دفاع از تمام تلاش‌های صورت گرفته آمادگی خود را برای روشن کردن اذهان و رفع ابهامات و مناظره با شما اعلام کرده‌اند. در پایان به تمامی نمایندگان شریف استان پیشنهاد می‌کنیم در فرصت کوتاه باقیمانده تجربیات ارزشمند به‌دست آمده از اجرای برنامه را ارج نهاده و با تلاش برای اصلاحات بیشتر برنامه، الگوی ارتقایافته‌ی آن را به سایر استان ها پیشکش کنید.
