درحالیکه خبر راهاندازی کلینیکهای تخصصی با ویزیت بسیار اندک توسط بخش دولتی به گوش میرسد، مشاور امور پزشکان عمومی وزیر بهداشت میگوید این کلینیکها باید بعد از اجرای طرح پزشک خانواده و نظام ارجاع فعال شود. برنامهای که اگر نابهنگام اجرا شود پزشکان عمومی را با مشکلات زیادی مواجه خواهد کرد. پزشکان عمومی که حالا از خود میپرسند درحالیکه بهاندازه کافی پزشک عمومی داریم، چرا برای تربیت پزشک خانواده رشته تخصصی با این عنوان راهاندازی میشود و مشکلاتی نظیر عدمحمایت بیمهها در مورد تجویز برخی دارو و خدمات درمانی نیز بخش دیگری از ناراحتیهای آنها است.
گفتوگوی کوتاه «سپید» با سعید تاملی مشاور وزیر بهداشت در امور پزشکان عمومی را در زیر میخوانید:
جایگاه پزشکان عمومی را چگونه تحلیل میکنید؟
در تمام دنیا سطح اول خدمات که بهوسیله پزشکان خانواده و عمومی ارائه میشود، ۸۰ درصد خدمات موردنیاز مردم را برطرف میکند اما متاسفانه در کشور ما هنوز این سطحبندی خدمات جدی گرفته نمیشود. اجرای طرح پزشک خانواده، سطحبندی و ارجاع در نظام سلامت یک ضرورت است. این برنامهها میتواند پاسخگوی نظام سلامت باشد، هزینهها را کاهش داده و از افراطوتفریط در نسخهنویسی و امور پاراکلینیکی نیز جلوگیری میکند.
برخی از پزشکان عمومی از عدم پوشش بیمهای برای برخی از خدمات درمانی که از سوی آنها تجویز شود گلهمند هستند و این مسئله را بهنوعی کاهش جایگاه پزشکان عمومی میدانند، این در حالی است که یک متخصص بهراحتی میتواند هر دارویی را تجویز کند و بیمه نیز هزینه آن را پرداخت میکند. نظر شما در مورد این تفاوتها چیست؟
در هیچ کشوری هیچ پزشکی نمیتواند در هر سطحی که باشد؛ هر دارویی را تجویز کند. این مسئله در همه دنیا طبق راهنمای بالینی و با ترجیحات پزشکان انجام میشود. تا زمانی که راهنماهای بالینی که پزشکان مبتنی بر آن بیماران را درمان کنند؛ این مشکلات به قوت خود باقی خواهد ماند. در این راهنما تعیینشده که هر پزشک در هر سطح اجازه دارد چه خدمات و چه نوع دارویی را تجویز کند.
آیا شما با این طرز تفکر که بین پزشکان عمومی و متخصص تبعیض وجود دارد، مخالف هستید؟
نمیتوان گفت که تبعیض وجود دارد اما این مشکلاتی که به آنها اشاره شد همچنان وجود دارد و پزشکان عمومی نمیتوانند برخی از خدمات درمانی را که پزشک عمومی بهراحتی میتواند تجویز کند و آموزشهای لازم در این حوزه را گذرانده تجویز کنند. بنابراین باید از طریق رایزنی با بیمهها، تلاش کنیم تا این موانع برداشته شود.
نظر شما در خصوص افزایش تعرفههای خدمات درمانی که از سوی پزشکان عمومی ارائه میشود؛ چیست؟
ما مدافع افزایش تعرفهها در شرایطی که هزینه درمان بالا رود؛ نیستیم. نمیتوان ریسک هزینه بالای درمانی را به مردم تحمیل کرد. بیمهها مسئولاند هزینههای درمانی را پوشش دهند. اگر بیمهها باید متناسب با خدمات درمانی ارائهشده همراهی کنند و بخشی از هزینه درمان را بپردازند تا فشار مالی به مردم تحمیل نشود.
راهاندازی کلینیکهای تخصصی با تعرفه پایین در شرایط فعلی چه تاثیراتی بر جایگاه پزشکان عمومی میگذارد؟
اگر کلینیکهای تخصصی در طول برنامه سطحبندی و ارجاع باشد، مشکلی پیش نخواهد آمد. به نظر من در بدو امر باید نظام سطحبندی و ارجاع شکل بگیرد تا این برنامه مسیر خود را برای سطح دوم خدمات پیدا کند و پسازاینکه مدتی از اجرای نظام ارجاع و سطحبندی گذشت؛ میتوان کلینیکهای تخصصی را از بیمارستانها خارج کرد اما اگر این برنامه قبل از طرح پزشک خانواده و نظام ارجاع شکل بگیرد هزینههای مردم بالا میبرد و تخصص گرایی نیز گسترده میشود که در پی آن انتظارات مردم هم بالا میرود و اگر نتوانیم نیاز کل کشور را به متخصصان پاسخ دهیم مشکلات زیادی برای نظام سلامت کشور ایجاد میشود.
جایگاه پزشکان عمومی در برنامه طرح تحول سلامت چیست؟
طرح تحول نظام سلامت که با تحول در بخش درمان شروع شد با توجه به مشکلاتی که مردم در تهیه دارو،پرداختها و بستری داشتند؛ بسیار بهجا و به هنگام بود. اما این طرح باید به حوزه بهداشت و پیشگیری بهعنوان اساسیترین بخش نظام سلامت نیز برسد.آغاز اجرای برنامههایی نظیر پزشک خانواده و بیمههای روستایی و اجرای اقداماتی در حاشیه شهرها و کلانشهرها نقطه شروع ورود به سطح پیشگیری بود.در آینده نیز بستههای خدمتی از سوی وزارتخانه اعلام خواهد شد و به اجرا درخواهد آمد.البته خدمات سطح اول هنوز شفاف نیست. کارهای انجامشده شرط لازم است اما شرط کافی نیست ضمن اینکه اقدامات ضروری زیادی باید صورت گیرد که هنوز انجامنشده است. امیدواریم موفقیتهایی در سطح یک هم داشته باشیم و با حمایت مجلس و دولت در تدوین برنامههای توسعه ششم و همچنین همراهی بیمهها موفق شویم.