دکتر مهران قسمتی زاده رئیس شورای هماهنگی انجمن های پزشکان عمومی ایران در گفتگو با خبرنگار اخبار پزشکی با اشاره به اختلافات و منازعات کنونی بین اقشار مختلف پزشکی اعم از پزشکان عمومی و متخصصین پوست در زمینه زیبایی، متخصصین گوش و حلق و بینی و جراحی پلاستیک در زمینه جراحی بینی و متخصصین رادیولوژی و زنان در مورد سونوگرافی و… بیان داشت:
برای جلوگیری از بروز این گونه اختلافات، نظام پزشکی و وزارت بهداشت باید به وظایف خود در تنظیم روابط بین پزشکان، در مورد عرضه خدمات سلامت احساس مسوولیت بیشتری کنند و توجه بیشتری به خرج دهند . چرا که در غیر این صورت و با تداوم مناسبات بدون ضابطه حاکم بر عرضه خدمات سلامت در کشور ، شرایط گبرای گسترش این گونه اختلافات به طور روزافزون فراهم تر می شود.
وی بروز اختلافات بین اقشار مختلف پزشکی را عاملی برای دور شدن از هدف اصلی ارائه خدمات جامعه پزشکی دانست و تصریح کرد: بهره مندی مردم و بیماران از خدمات سلامت مهمترین وظیفه جامعه پزشکی است و در این راهباید کیفیت بالای خدمات، دسترسی آسانتر و همچنین استمرار خدمات وجامعیت آنها مهم ترین دغدغه ی تصمیم گیران نظام سلامت و خودپزشکان باشد.
رئیس شورای هماهنگی انجمن های پزشکان عمومی ایران اظهار داشت: عرضه خدمات به مردم البته بهر مندی مالی برای پزشکان را باید به دنبال داشته باشد و پزشکان باید حاصل دسترنج خود را دریافت دارند ، اما چگونگی کسب این منافع نباید در کیفیت عرضه خدمات و یا استمرار آن خللی ایجاد کند و یا از جامعیت آن بکاهد و یا سبب کاهش دسترسی مردم به این خدمات شود.
وی با تاکید بر نقش سیاستمداران و تصمیم گیران اصلی عرصه بهداشت در تنظیم روابط پزشکان و حصول بهترین نتیجه از ارائه خدمات افزود: وجود صف های طولانی مردم برای دریافت خدمات درمانی تشخیصی مانند سونوگرافی، جراحی و یا مدیریت بیماری های مزمن در ویزیت های چند دقیقه عملا یعنی دسترسی نامناسب به خدمات، که ناشی از کمبود خدمات تخصصی در بسیاری از مناطق کشور است. آنچه مسلم است توجه ویژه به اموزش پزشکان عمومی در مورد برخی از مهارت های تخصصی دچار کمبود در کشور، می تواند دسترسی بیشتر مردم به این خدمات را بدنبال بیاورد اما متاسفانه توجهی از طرف مسئولین به این موضوع نمی شود و مخالفت برخی از افراد انحصارطلب با گسترش آموزش های پزشکی و به طبع آن انحصاری کردن عرضه خدمات سبب می شود که مردم از بسیاری خدمات محروم شوند.
دکتر قسمتی زاده با بیان اینکه گسترش آموزش ها و ارائه خدمات توسط بخش دیگری از همکاران، نه تنها از مراجعین همکارانی که هم اکنون این خدمات را عرضه می کنند کم نمی کند، بلکه فقط به کوتاه شدن صف های طولانی نیازمندان آن خدمات کمک میکند، اضافه کرد: با توجه به ازدحام مردم نیازمند خدمات، وظیفه دولت تسهیل دسترسی به آموزش های بیشتر جامعه پزشکی در مورد خدمات مربوطه است و حتی در بعضی موارد آموزش مستقیم به خود مردم نیز مقدور است و این امر سبب می شود که ازپتانسیل نیروهای انسانی تربیت شده در جهت منافع مردم استفاده بهینه شود و از محرومیت مردم و جامعه برای دریافت بسیاری خدمات کم شود.
وی گسترش نیافتن آموزش ها را محروم کردن مردم از خدمات دانست و ادامه دارد: وزارت بهداشت باید با کمک نظام پزشکی و انجمن های علمی با تعیین استانداردهای دوره های اموزشی و و برگزاری دوره کوتاه مدت آموزشی از یک سو و تعیین حدود صلاحیت حرفه ای برای حرف گوناگون پزشکی و پیراپزشکی به وضعیت نا به سامان عرضه خدمات پایان دهد . جامعه پزشکی نیز در عرضه خدمات خود به اخلاق پزشکی توجه بیشتری کند.
وی خدشه دار شدن رابطه صمیمانه بین مردم و پزشکان در دنیای امروز را تا حدی ناشی از منازعات و اختلافات بین پزشکان عنوان و اذعان کرد: این وضعیت جز با اصلاح ساختارهای آموزشی و همچنین شیوه عرضه خدمات تغییر نمی کند و رابطه آسیب دیده بین پزشک و بیمار ترمیم نمی شود.
وی تاکید کرد که راه حل نهایی این قضیه تبدیل عرضه انفرادی خدمات به عرضه تیمی خدمات پزشکی است. دکتر قسمتی زاده در پایان خاطرنشان کرد: امروزه به بیماری ها به عنوان یک معضل منفرد نگاه نمی شود بلکه به یک بیماری باید از جنبه های گوناگون نگریست که همین امر سبب می شود یک درمانگر به تنهایی نتواند تمامی خدمات لازم را به مردم عرضه کند و اینجاست که نقش کار تیمی برجسته می شود به همین دلیل من فکر می کنم راه حل اصلی نظام سلامت ما برای برون رفت از شرایط نابسامان کنونی، طراحی مدل های عرضه خدمات به شکل تیمی است تا عرضه کنندگان خدمات سلامت تا هم به نیازهای مردم و جامعه پاسخ درستی داده شود و هم منازعات درون صنفی جای خود را به فضای مبتنی بر همکاری و هم افزایی بدهد که اگر به مساله این گونه نگریسته شود، مسلما در عرضه خدمات برای تمامی اعضای جامعه پزشکی در جا خواهد بود و بهره مندی مالی مشروع از خدماتی که به مردم می دهند نیز حاصل خواهد شد.
ناله های آشنایی که فریاد شده است ؟
دراین مملکت ِ همیشه مواجه بودن و همیشه مطرح بودن مسائل و مشکلات در همه ی زمینه ها، از جمله مسئله ی بهداشت و درمان و آموزش پزشکی امری شگفت انگیز نیست درنتیجه سخن از مسائل و مشکلات همچنان مطرح و حل نشده ونو ظهورگفتن ها امری طبیعی است ! ازاین بابت مملکت ما نمونه است ومتاسفانه اراده ای که به این وضعیت یعنی حل مسائل ومشکلات ویایان دادن آن یک بار برای همیشه دیده نمی شود و همه چون حقیر به این فرایند عادت کرده ایم یعنی ما را به عادت کردن وادار ساخته اند.! آرزو به دلمان مانده است که روزی ببینیم که مسئله و مشکلی حل شده باشد و هم جامعه ی پزشکی و هم مردمی که با آن سروکار دارند، بدون هیچ دغدغه ی خاطری به وظایف شان عمل نمایند وهردوطرف از یک رضایت لااقل نسبی برخوردار شوند.!
انگیزه ی نوشتن این ” تاسف نامه ” مشاهده ی دو نوشته ازهمکاران عزیز در سایت انجمن پزشکان عمومی ایران است است ، یکی با عنوان : راه حل منازعات درون صنفی !
که در آن آمده است :..” .تداوم مناسبات بودن ظابطه حاکم برعرصه ی خدمات سلامت در کشور شرایط گیرای گسترش این گونه اختلافات بطور روز افزون فراهم تر می شود .”
بعقیده ی اینجانب ازاین به بعد هرچه گفته شود هیچ دردی را درمان وهیچ مشکلی ازجمله مشکل مورد اشاره، حل نخواهد شد. زیرا به قول ایشان : ” مناسبات بدون ضابطه حاکم بر عرصه ی خدمات سلامت کشور وشرایط گیرا و گسترده ی آن… ” اول باید حل شود تا بعد انتظار حل مسئله و مشکل یاد شده و دیگر مسائل و مشکلات را داشت.درغیر این صورت فقط بیان تکرار و مکررات مسائل و مشکلات است وهمچنان حل نشده باقی ماندن آنها و بروز مسائل و مشکلات نوظهور!
جالب اینکه هنوز سخن از : ” …گسترش نیافتن آموزش ها ” می شود ! و از جامعه ی پزشکی خواسته می شود : ” در عرصه ی خدمات خود به اخلاق پزشکی توجه ی بیشتری کند ” .!
جالب تر از همه اشاره به این مسئله : ” …این وضعیت جز با اصلاح ساختار های آموزشی وهمچنین شیوه ی عرضه ی خدمات تغیر نمی کند ” . ! وقتی چنین اعتقادی داریم ( که اعتقاد درستی هم است ) دیگر سخن از : ” راه حل نهایی ” گفتن، کم لطفی است، زیرا ما در راه حل بدوی با مشکل مواجه هستیم وتا آنرا حل نکنیم، نباید از ” راه حل نهایی ” درزمینه ی مشکلات یاد شده سخن بگوئیم.
دیگری در مورد : کلینیک های ویژه و رانت خواری دولتی .!
شنیدن این سخنان جالب است : ” … اگر تمام منابع و اعتبارات دولتی را هم در این طرح هزینه کنیم، تاثیر چندانی در افزایش فایده و اثربخشی آن نخواهد داشت. بهعبارت دیگر، حیف میل منابع و دور ریختن اعتبارت نتیجه محتوم این طرح است..
با توجه به سخن بالا ، طرح این سوآل :
” … اکنون این سوال اساسی مطرح است: وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی طبق کدام مجوز قانونی بخش عظیمی از اعتبارات نظام سلامت را که میبایستی در سطح اول خدمات در جهت ارتقای بهداشت، پیشگیری و ارایه بسته جامع خدمات پایه همگانی برای آحاد جامعه هزینه شود، بصورت رانت در اختیار کلینیکهای ویژه تخصصی قرار میدهد؟
چه مشکلی از مشکلات یاد شده را حل خواهد کرد ؟
لاهیجان- نهم بهمن ماه ۹۴- دکتر بهمن مشفقی- پزشک عمومی.