گفتگو با دکتر مرتضی حیدری، بازرس و عضو هیئت مدیره انجمن متخصصان پوست ایران
وب سایت انجمن پزشکان عمومی ایران – مردم کشور ما، نگرش خاصی نسبت به سلامت و شادابی پوست و البته، کارهای حوزه زیبایی که در سالهای اخیر در کشور ما رواج بیشتری یافته است، پیدا کردهاند. بعد از جراحیهای زیبایی هم، مردم نگرش خیلی خوبی نسبت به بخش پوست، در قسمت لیزر و جوانسازی، پیدا کردهاند و استقبال عمومی در این زمینه بالا رفته است و مراجعهکنندگان زیادی هم در این زمینه وجود دارند. متولّی بخش اصلی کارهای زیبایی هم انجمن متخصصان پوست ایران است، ولی تعداد نفرات متخصص پوست که در این زمینه فعالیت میکنند، حداکثر هزار نفر است. این در حالی است که درخواست مردم این کشور، درخواست خیلی زیادی است.
براساس آمارهای سازمان نظام پزشکی، تعداد نسخههای پوستی که در حال حاضر بهصورت روزانه در داروخانهها ثبت میشود، حدود ۵۰۰ هزار نسخه در روز است. باز هم براساس آمار، حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد از این ۵۰۰ هزار نسخه به بخش زیبایی اختصاص دارد. البته ۷۰ درصد آن هم مربوط به بیماریهای پوست بوده است. در این قسمت هم انجمن متخصصان پوست ایران با کارهای آموزشیای که انجام میدهد و براساس اینکه قرار شد متولی آموزش پزشکان عمومی در این قسمت هم خود انجمن متخصصان پوست باشد، در حال اجرای طرح تقویت پزشکان عمومی برای بالا بردن سطح علمی آنان است.
مشکل حضور افراد غیر پزشک در حوزه پوست
بزرگترین مشکلی که در حال حاضر در کشور ما وجود دارد، این است که مشکلات زیادی از طرف افراد غیرپزشک در حوزه پوست به وجود آمده است. بخش عمدهای از این مشکلات به شرکتهایی مربوط میشود که بدون هیچ اطلاعاتی تجهیزات و دستگاه وارد میکنند و حتی با روشهای آموزشی غلط هم پیش میروند. این شرکتها در ابتدا خیلی از پزشکان را تطمیع کردند که این دستگاهها را خریداری و استفاده کنند، اما اکنون وضعیت بدتر هم شده چون بخش زیادی از این دستگاهها در دست افراد غیرپزشک مثل آرایشگاهها و افرادی که در این نوع مکانها فعالیت میکنند، قرار گرفته است. ما در انجمن پوست در حال مبارزه اساسی با این سیستم درمانی کاذب هستیم که در آرایشگاهها رواج پیدا کرده است. حتی کار از خود آرایشگاهها نیز گذشته است چون اخیرا متوجه شدیم که چند مورد از سوپرمارکتها و حتی بعضی از ورزشکاران، دستگاههای لیزر خریدهاند و این وسایل را در خانهها راهاندازی کردهاند. این مکانها به اسم مراکز زیرزمینی شناخته میشوند که در حال حاضر در شهر تهران خیلی زیاد هستند. براساس آماری که نظام پزشکی ارائه کرده است (البته صحت و سقم آن بر عهده خود نظام پزشکی است)، ۱۶۰۰ مرکز لیزر در ایران وجود دارد که هیچ پزشکی داخل آنها فعالیت نمیکند. حتی گروههای کادر وابسته به پزشکی مثل ماماها هم لیزر خریدهاند و لیزر مو انجام میدهند که خود این موضوع باز هم یک معضل بزرگ است. بخش عمدهای از مشکلات در این قسمت به عدم آشنایی با بیماریهای پوستی مرتبط میشود. یعنی کسی که متولّی واقعی این کار است، در حال حاضر کارهای نیست و این رشته به دلیل کارهای زیبایی، صاحبان زیاد دیگری پیدا کرده است. الان هر کسی که حتی اطلاعات زمینهای درباره خود بیماریها ندارد، میخواهد خودش را بهعنوان متولّی زیبایی مطرح کند.
مشکل واردکنندگان غیر مجاز تجهیزات پزشکی
جدای از بحث تجهیزات غیرمجاز در آرایشگاهها، قسمت دیگری از مشکل ما به واردکنندگان داروهای غیرمجاز مربوط میشود. مثلا در کشور ما، آمپولهای سمّ بوتولیسم چینی بهوفور و با قیمتهای بسیار پایین در دسترس است. کشور ما، یکی از بالاترین رتبهها را در مصرف سمّ بوتولیسم برای مسائل مربوط به زیبایی دارد و براساس آماری که خود انجمن متخصصان پوست ارائه میکند، بیش از ۹۰ درصد تزریق سمّ بوتولیسم در کشور ما بهواسطه همین آمپولهایی انجام میگیرد که بهصورت غیرمجاز وارد کشور میشوند. این آمپولهای غیرمجاز هم حاوی مواد حساسیتزا هستند و هم آلودگی به ویروس در چندین مورد از آنها گزارش شده است. البته باز خود این موضوع هم به یک مشکل دیگر برای انجمن متخصصان پوست ایران تبدیل شده است که باید با عوارض ناشی از آنها مواجه شود.
تعامل متخصصان پوست و پزشکان عمومی
با تعامل اولیهای که بین انجمن پزشکان عمومی و انجمن متخصصان پوست ایران در محل نظام پزشکی با حضور دکتر زالی شکل گرفت، قرار بر این شد که بخش آموزش پزشکان در این زمینه به عهده انجمن متخصصان پوست ایران باشد و بعد هم کارگروهی برای رسیدگی به امور تخلفات تشکیل شود. در واقع، قرار شد که هم نماینده ای از انجمن متخصصان پوست ایران و هم نماینده ای از انجمن پزشکان عمومی معرفی شود تا در بخش بازرسی، مخصوصا بازرسی اماکن پوستی، حداقل قدم اولیه، مبارزه با گروه غیرپزشک باشد که در حال فعالیت غیرمجاز در این زمینه هستند. قرار است این تفاهمنامهای که در نظام پزشکی بین انجمن پزشکان عمومی و انجمن متخصصان پوست انجام گرفت، عملیاتی شود، اما زمان عملیاتی شدن آن مشخص نشده است.
کم بودن تعداد متخصصان پوست و راهکار لازم برای حل این مشکل
سیاستگذاری کلان درباره کم بودن تعداد متخصصان پوست و راهکار لازم برای حل این مشکل بر عهده ما نیست و در این زمینه باید وزارتخانه تصمیم گیری کند. ما نمیتوانیم در این زمینه تصمیمگیری کنیم که مثلا این تعداد متخصصان پوست افزایش پیدا کند یا این فعالیتها محدود شود به یک گروه خاص و تخصصی. تقاضای انجمن متخصصان پوست هم در سیستم این است که فقط مدرک همه پزشکها مشخص شود تا مردم بدانند دقیقا پیش چه پزشکی میروند. اگر همین شناسایی درست انجام شود، آنوقت دیگر مردم میدانند که نزد پزشک تزریق زیبایی انجام میدهند، یا اصلا پیش غیرپزشک رفتهاند تا کار تزریق و لیزر را انجام دهند. مردم در قسمت درمان تا حدی آگاه هستند، اما واقعا در بخش زیبایی به دلیل عدم آشنایی مردم با این سیستم، با معضل بزرگی مواجه هستیم.
مشکل تبلیغ در فضای مجازی
بخش دیگری از مشکل به تبلیغات حوزه زیبایی در فضای مجازی برمیگردد. در حال حاضر، کانالها و گروههای زیادی در فضای مجازی تشکیل شدهاند که آموزش غلط و امیدهای واهی به مردم میدهند. مثل بحث لیزر قطعی از بین بردن موی زائد که اصلا چنین اصطلاحی در حوزه تخصصی مو وجود ندارد. ترمینولوژی یا اصطلاح لیزرهای مو، بهمفهوم لیزرهای ازبینبرنده نیست، بلکه بهعنوان لیزرهای کاهنده مو معنا پیدا میکند. بنابراین متاسفانه همین تبلیغات نادرست توسط افراد غیرمطلع و غیرعلمی، تبدیل به مشکل بزرگ دیگری شده است.
پس بخشی از معضلات به اداره تجهیزات مرتبط بود، بخش دیگر به داروها، و بخش عمدهای هم مربوط به تبلیغات غلط. تبلیغات از طریق تابلوها یا آگهیها در دنیای واقعی را بهراحتی میتوان پیدا کرد، اما اماکن زیرزمینی و گروههای مجازی واقعا کار را سخت میکنند. شاید بهترین ایده در این زمینه، این باشد که روشنگری انجام شود. یعنی همانطور که کانالهای غیرمجاز شکل میگیرند که تبلیغات غلط و کلاهبرداریهای مجازی انجام میدهند، تبلیغات درست، علمی و ضد آن جریان را هم میتوان از طریق فضای مجازی اجرا کرد، چون دسترسی مردم مثلا به ایمیل یا صفحات کامپیوتری، سختتر از شبکههای مجازی است که از طریق تلفنهای همراه بهراحتی در دسترس هستند. پس به همان میزان که تبلیغات نادرست در این شبکهها انجام میشود، میتوان به تبلیغات درست و علمی هم شکل داد.
آموزش پزشکان عمومی برای کمک به وضعیت
انجمن متخصصان پوست ایران، متولّی بخش آموزش علمی است که از طریق وزارتخانه به انجمن ابلاغ شده است. به طور کلی، انجمنها باید طرح کوریکولوم هر رشته را اجرا کنند. ما همه مواردی که در کوریکولوم پزشکان عمومی گنجانده شده است را در مباحث علمی آوردهایم و سعی میکنیم که در کنگرههای بعدی هم با همین سبک عمل کنیم. با اینحال، تغییر کوریکولوم آموزشی هر رشته به امور وزارتخانهای مربوط میشود. یعنی ما بهعنوان یک انجمن علمی، فقط متولّی بخش آموزشهای مجاز هستیم. مثلا تبلیغات میشود که کارگروههای (workshop) جراحی را اجرا کنیم، در حالی که ما خودمان هم توسط جراح پلاستیک محدود میشویم. بنابراین ما نمیتوانیم هر کارگروهی را برگزار کنیم یا از پزشکان گروههای دیگر درخواست کنیم که چنین فعالیتهایی را برای ما انجام دهند. انجمن متخصصان پوست ایران، قطعا در زمینه قسمتهایی که در کوریکولوم وزارتخانه گنجانده شده است، با انجمنهای مختلف همکاری خواهد کرد. ما طرح تفاهم با انجمن جراحان پلاستیک و طرح تفاهم با جراحان گوش و حلق و بینی را هم داریم و این طرح تفاهم با انجمن پزشکان عمومی هم برقرار شده است.
با تشکر از انجمن و کار گروهای پوست و دیگر کار گروهها
از تلاش انجمن در رابطه با احقاق حق پزشکان عمومی در انجام دادن کارههای پوستی سپاسگذاریم .ولی این موضوع باید از طرف وزرات رسما پذیرفته بشه وگرنه مسایل مشکلات حاشیه ای به مرور بیشتر خواهد شد .پزشکی که میتونه در زمبنه های مختلف پزشکی فعالیت داشته و عواقب کاری که انجام میده بپذیره در زمینه پوست هم میتونه.از انجمن تقا ضا دارم با فورس بیشتری وبا پشتوانه همه پزشکان عمومی کشور فعالیت نمایند.با تشکر