برنامه پزشک خانواده روستایی در واقع تفاهم نامه ای است (خرید خدمت) بین سازمان بیمه سلامت ایران به عنوان تامین کننده مالی و کارفرما از یک سو و معاونت بهداشتی وزارت بهداشت و درمان آموزش پزشکی به عنوان مجری برنامه از سوی دیگر.
به بیان دیگر با تصمیم سازمان بیمه سلامت ایران جهت پوشش بیمه ای روستاییان و عشایر و شهرهای زیر ۲۰۰۰۰ نفر جمعیت سراسر کشور و ارائه خدمات سطح یک سلامت، وزارت بهداشت نیز فرصت را مغتنم دیده و با اجرای طرح پزشک خانواده روستایی، سعی در اجرای اهداف و برنامه های عملیاتی خود در سطح روستا نموده است.
ما حصل این اهداف، تدوین برنامه پزشک خانواده روستایی و نظام ارجاع شد. بدین منظور پس از عقد تفاهم نامه سطح یک بین سازمان بیمه سلامت ایران و معاونت بهداشت وزارت بهداشت و درمان آموزش پزشکی و تعیین سهم سرانه بیمه روستایی در ابتدای هرسال (منابع اجرای برنامه) دستورالعمل (ورژن) اجرایی برنامه پزشک خانواده و بیمه روستایی تدوین و جهت اجرا به دانشگاههای علوم پزشکی سراسر کشور ابلاغ می گردد.
این دستورالعمل شامل بخش های مختلفی است: کلیات برنامه، چگونگی به کار گیری نیروی انسانی، وظایف اعضای تیم سلامت، دارو و پاراکلینیک، ساعات کار، خدمات دهان و دندان، نظام پایش و ارزیابی و در نهایت مکانیسم پرداخت.
تفاهم نامه و ورژن حاوی نکات متعدد و جزئیات بسیار می باشد که از حوصله این مبحث خارج است. اما به پیوست مطلب تفاهم نامه و ورژن جهت مطالعه ضمیمه می باشد.
یکی از بخش های این دستورالعمل بحث مکانیسم پرداخت به پزشک و ماما می باشد. در این دستورالعمل مناطق مختلف کشور با توجه به محرومیت آن منطقه ضریب محرومیت از ۱ تا ۲ را دریافت میکنند. (۱٫۱-۱٫۲-۱٫۳-….۲). در محاسبه میزان حقوق پزشک و ماما نیز چند آیتم مد نظر می باشد:
۱- سهم محرومیت
۲- سهم ماندگاری
۳- سهم جمعیت
۴- تعداد شب بیتوته
۵- سهم پراکندگی و دهگردشی
۶- ضریب عملکرد
۷- حق مسئولیت
هر کدام از موارد فوق با توجه به ضریب محرومیت آن منطقه مبالغ متفاوتی دارند که با توجه به سیاستهای وزارت بهداشت و سازمان بیمه سلامت و جهت افزایش انگیزه و رغبت پزشکان جهت خدمت در مناطق محروم و افزایش میزان ماندگاری آنان، مبالغ آیتمهای فوق در ضرایب محرومیت بالاتر بیشتر از بقیه می باشد.
این دستورالعمل تقریبا هر سال به روز رسانی میشود و میزان مبلغ آن نسبت به قبل کمی بیشتر میشود. در سال ۹۴ بعد از گذشت ۱۱ ماه از سال، ورژن ۱۶ دستورالعمل ابلاغ و اجرا شد و خوشبختانه میزان مبالغ نیز بهبود مناسبی یافته بود، هرچند که با توجه به سختی کار و محرومیت و شرایط کاری پزشکان هنوز با شرایط ایده آل فاصله داشت.
اما متاسفانه هنوز یک ماه از پرداختی جدید بر اساس ورژن ۱۶ نگذشته، که ناگهان اصلاحیه ورژن ۱۶ جهت اجرا به دانشگاهها ابلاغ می گردد. متاسفانه در این اصلاحیه کاهش چشمگیری در میزان اعداد و ارقام آیتمهای موثر در میزان دریافتی پزشکان علی الخصوص مناطق با ضریب محرومیت بالاتر صورت گرفته بود، به طوری که در مقایسه با ورژن ۱۶ تازه اجرا شده: سهم محرومیت ۲۵ درصد – سهم ماندگاری ۲۶ درصد – سهم جمعیت ۱۹درصد – بیتوته و کشیک ۲۰ درصد – سهم پراکندگی و دهگردشی ۴۷ درصد کاهش داشته است.
همچنین در مقایسه با ورژن ۱۵٫۱ سال قبل سهم محرومیت ۴۰ درصد و سهم ماندگاری ۴۱ درصد کاهش دارد!
در حالیکه تمام مسئولان وزارت بهداشت و سازمان بیمه سلامت صحبت از به کار گیری مکانیسمهای تشویقی و حمایتی و افزایش دریافتی پزشکان جهت ایجاد حس انگیزه و رغبت برای خدمت در مناطق محروم و افزایش میزان ماندگاری آنان میکنند، این اصلاحیه دقیقا بر خلاف گفته ها و وعده های آنان و در تضاد کامل با اهداف محرومیت زدایی سیاستهای کلی دولت می باشد.
بیان مشکلات و نقایص این دستورالعمل، فرصت بسیار می خواهد که از حوصله این بحث خارج است. مشکلاتی از قبیل عدم تامین امنیت شغلی (برای مثال نویسنده با گذشت ۱۰ سال سابقه ماندگاری در برنامه پزشک خانواده هنوز نیروی قراردادی می باشد)، عدم تناسب پرداختی با میزان کار و شرایط سختی کار، ساعات کاری بیشتر از قانون کار، باز نشستگی و بسیاری دیگر از مشکلات که با وجود همه اینها باز هم پزشکان فداکار زیادی رنج این مشکلات را به جان خریده و در مناطق محروم در حال خدمت به هموطنان می باشند.
آیا شایسته است که با ارائه دستورالعملهای ناگهانی و شتابزده و یک شبه، اینچنین با زندگی و روح و روان این عزیزان برخورد ناعادلانه شود؟
متن تفاهم نامه و ورژن ۱۶ و اصلاحیه آن، به همراه ورژن سال قبل (۱۵٫۱) جهت استفاده ضمیمه می باشد.
دانلود کنید:
- اصلاحیه ورژن ۱۶
- تفاهم نامه خدمات سطح یک بیمه روستاییان، عشایر و شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر – سال ۱۳۹۴
- نسخه ۱۶ دستورالعمل اجرایی برنامه پزشک خانواده روستایی
با تشکر
یک پزشک خانواده روستایی
با تشکر از نویسنده که دغدغه پزشکان خانواده روستایی را در خصوص اصلاحیه ورژن ۱۶ منتشر کردند…
سلام و تشکر”دکترجان حقوق بنده تا اخر بهمن ۹۴ (مرکز تک پزشک روستایی با بیتوته “۳۳۰۰ نفر”ضریب محرومیت ۱٫۷۳)۸ تومن بوده یعنی یه چیزی تو مایه های نسخه ۱۵:فعلا هم وعده دادن که از اسفند به بعد با توجه به اصلاحیه نسخه ۱۶ محاسبه و پرداخت میشه”و اصلا خودشون رو بدهکار نمیدونن!اگر ممکنه راهنمایی بفرمایید ایا میشه در رابطه با اضافه حقوقی که در سال ۹۴ ندادن اقدامی کرد؟و ایا این اصلاحیه ایا میتونه عطف بماسبق بشه؟وشامل کل سال ۹۴ بشه؟