وُنکا (WONCA) واژهای مخفف است که از سرواژههای عبارت «سازمان جهانی دانشکدههای ملی، دانشگاهها و انجمنهای دانشگاهی پزشکان عمومی/ پزشکان خانواده» (World Organization of National Colleges, Academies and Academic Associations of General Practitioners/Family Physicians) یا «سازمان جهانی پزشکان خانواده» (World Organization of Family Doctors) تشکیل شده است.
ماموریت ونکا چیست؟
ماموریت وُنکا بهبود زندگی مردمان جهان از راه تعیین و ارتقای ارزشهایی همچون احترام جهانی به حقوق بشر، برابری جنسیتی و پرورش استانداردهای مراقبت در پزشکی عمومی/ پزشکی خانواده از راههای زیر است:
• ارتقای مراقبتهای فردی، جامع و مداوم برای همهی افراد و خانوادههای حاضر در اجتماع و جامعه
• ارتقای برابری جنسیتی از راه انجام رفتارهای منصفانه برای برقراری امکان حضور و پیشرفت تمام گروههای مردم، بهخصوص زنان و دختران، در حوزهی مراقبتهای بهداشتی و دیگر طرحهای اجتماعی
• ترغیب و پشتیبانی از توسعهی نهادهای دانشگاهی پزشکان عمومی/ پزشکان خانواده
• برگزاری اجتماعاتی برای تبادل دانش و اطلاعات میان اعضای سازمان و پزشکان عمومی/ پزشکان خانواده
• سیاستگذاری و انجام فعالیتهای آموزشی، تحقیق و ارایهی خدمات پزشکان عمومی/ پزشکان خانواده به دیگر سازمانها و انجمنهای جهانی مرتبط با حوزهی سلامت و پزشکی.
ونکا چیست؟
سازمان جهانی پزشکان خانواده (ونکا) سازمانی غیرانتفاعی است که در سال ۱۹۷۲ توسط سازمانهایی از ۱۸ کشور تاسیس شد. ونکا هماکنون ۱۱۸ سازمان از ۱۳۱ کشور و منطقه را در عضویت خود دارد که شامل ۵۰۰ هزار پزشک خانواده میشود. در این میان، ۸ سازمان که دارای روابط مشترک با ونکا هستند و ۲۱ عضو علمی از جمله دپارتمان دانشگاهی پزشکی خانواده، بهچشم میخورند. همچنین ۸۰۰ پزشک عمومی و پزشک خانواده نیز بهطور مستقل به عضویت ونکا درآمدهاند.
ونکا همواره در راستای حمایت از اعضای خود در سطوح بینالمللی قدم برمیدارد و با سازمانهای جهانی دیگر از جمله سازمان جهانی بهداشت در تعامل است. ونکا با سازمان جهانی بهداشت بهعنوان سازمانی غیردولتی دارای روابطی رسمی است و در پروژههای مختلف با این سازمان تعامل دارد. دبیرخانهی جهانی ونکا در نوامبر ۲۰۱۲ از سنگاپور به بانکوک منتقل شد.
در حال حاضر ریاست ونکا را دکتر مایکل کید برعهده دارد. پیش از او دکتر آلفرد لوهاس (۲۰۱۲-۲۰۰۱) و پروفسور وِس فاب (۲۰۰۱-۱۹۸۱) عهدهدار این مسوولیت بودهاند.
ونکا به ۷ منطقه تقسیم شده است که این مناطق همگی شورای منطقهای مختص خود را دارند و خودشان بهصورت مستقل برنامههایی مثل اجلاسها را اجرا میکنند.
ساختار ونکا
شورای ونکا
ونکا توسط شورایی جهانی مدیریت میشود. این شورا هر سه سال یکبار پیش از اجلاس جهانی تشکیل جلسه میدهد. اعضای این شورا را نمایندگان سازمانهای عضو و مقامات ونکا تشکیل میدهند. همچنین این شورا هر سه سال یکبار چندین کمیسیون برای موضوعات مختلف معین میکند.
کمیسیون اجرایی ونکا
این شورا همچنین یک کمیسیون اجرایی را متشکل از رییس، رییس منتخب، سه عضو نمایندهی اعضای کل سازمان و هفت عضو که ریاست هفت منطقه (آفریقا، آسیا اقیانوسیه، شرق مدیترانه، اروپا، کشورهای اسپانیایی و پرتغالی زبان، آمریکای شمالی و جنوب آسیا) را برعهده دارند، منصوب میکند. در سال ۲۰۱۳ عضوی دیگر به نام «پزشک جوان» نیز به این کمیسیون اضافه شد. عضو دیگر این کمیسیون مدیر ارشد اجرایی است. این کمیسیون سالی دو بار تشکیل جلسه میدهد و به نیابت از شورای جهانی ونکا برای همهی اقدامات لازم اختیار تام دارد. ونکا فعالیتهای خود را از طریق کمیسیونها، کارگروهها و گروههای منافع خاص پیش میبرد.
گروههای زیرمجموعهی ونکا
ونکا چندین کارگروه، گروههای با علایق ویژه و جنبش پزشکان جوان را در زیرمجموعهی خود دارد که در دورهی سه سالهی میان جلسات شورای جهانی، مسوولیت پیشبرد منافع ونکا و اعضای آن را در سرتاسر جهان برعهده دارند. این گروهها از صدها پزشک خانواده تشکیل شدهاند که سالی سه بار یا بیشتر جلساتی تشکیل میدهند. این اعضا در زمانهای میان جلسات نیز با یکدیگر نامهنگاری میکنند. این گروهها در طول این سالها مطالعات و تحقیقات مهم زیادی را به سرانجام رسانده و متون مهم متنوعی منتشر کردهاند.
کارگروهها
• آموزش
• محیط
• مسایل اخلاقی
• سلامت الکترونیک (e.health)
• مسایل مربوط به سلامت گروههای بومی و اقلیتها
• سلامت روان
• کیفیت و ایمنی
• پژوهش
• بهداشت روستایی
• WICC (طبقهبندی بینالمللی)
• پزشکی خانواده و زنان.
گروههای با علایق ویژه
• سرطان و طب تسکینی
• پیچیدگیهای سلامت
• طب جنگ و حوادث ویرانگر
• طب سالمندان
• ژنتیک
• خشونتهای خانوادگی
• عدالت در سلامت
• مراقبت از مهاجران و طب مسافرت
• بیماریهای غیر مسری
• آزمایش بر بالین بیمار.
منبع: سایت ونکا
نامهی پذیرش عضویت انجمن پزشکان عمومی ایران در ونکا: Letter of acceptance_Iran