گفتوگوی روزنامه سپید با نایب رییس انجمن پزشکان عمومی ایران
انجمن پزشکان عمومی ایران: نقش انجمنها بهعنوان نهادهای واسط از مهمترین موضوعاتی است که در تمامی برههها حساسیتها و چالشهای خاص خود را دارد که در تمامی حوزههای تخصصی رخ میدهد. از یکسو سازمانهای مردمنهاد با ورود به حوزههای مختلف و شناسایی نیازها و چالشهای موجود، برای رفع آن برنامههایی پیشبینی میکنند. این در حالی است که گاه در نهادهای متولی نهتنها به این صدا گوش نمیدهند بلکه گاهی پیگیری مداوم این موضوعات بهخصوص درجایی که موضوع از حالت تخصصی و علمی به موضوعات صنفی و مطالبه گری تغییر میکند، با بداخلاقیهای همیشگی خود به آن پاسخ میدهند.
تعدد انجمنها، فرصت یا تهدید
معاون پشتیبانی سازمان نظام پزشکی در سخنرانی پیرامون نقش و جایگاه انجمنهای علمی تخصصی گفت: «شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۳۷۰ تصویب کرد که وزارت بهداشت حق دارد به انجمنها علمی مجوز دهد تا درمورد موضوعات علمی و فنی فعالیت کنند. به استناد ماده ۲ این آییننامه انجمنها جنبه غیرانتفاعی داشتند فقط میتوانستند در حوزه تخصصی مربوط به خود فعالیت کنند. همچنین به استناد ماده ۷ میتوانند با وزارت بهداشت در حوزههای مختلف نظیر آموزشی، بهداشتی و درمانی فعالیت کنند و در زمینه بازنگری و نظارت و آموزش همکاری کنند. براساس همین آییننامه اساسنامهای برای انجمنها تدوین شد.»
عزتالله گل علیزاده افزود: «براساس ماده ۱۸ قانون برنامه پنجم توسعه بهعنوان یک سند بالادستی دولت موظف است سازوکار فعالیت و همکاری با انجمنهای علمی را فراهم کند. همچنین در ماده ۲۰ این قانون، دولت موظف به حمایت از سازمانهای مردمنهاد شده است. انجمنهای علمی بهعنوان ارکان اصلی دانش و تفکر نقش مهمی در پیشرفت علمی میتوانند ایفا کنند. در کشور ما حدود ۷۵ انجمن علمی وجود دارد که برخی از آنها بینرشتهای هستند. برخی از رشتههای تخصصی و فوق تخصصی هم انجمنهای علمی جداگانهای دارند که هم میتواند فرصت و هم تهدید باشد.»
او با اشاره به سخن وزیر بهداشت مبنی بر اینکه انجمنها باید تجمیع شوند، افزود: «انجمنها میتوانند در حوزه ارتقای حرفه پزشکی بهخصوص اخلاق حرفهای بسیار کمک کنند. اما این انجمنها تا چه حد وابسته به دولت هستند؟ اساسنامه انجمنها که متعلق به خود آنهاست از سوی نهادهای دولتی تدوین میشود و خودشان در تدوین آن نقشی ندارند. دولتها هم باید به انجمنها اعتماد کنند. هرچند که این کار بسیار سختی است.»
انتخابات الکترونیک، راهی برای افزایش مشارکت انتخاباتی
مسئول کمیته پزشک خانواده انجمن پزشکان عمومی ایران بابیان اینکه نگاه حاکمیت به انجمنها در پیشرفت آنها بسیار تاثیرگذار است اظهار کرد: «ازجمله عواملی که در شکست انجمنها دخیل بودهاند میتوان به نداشتن برنامه مدون، هدف مشخص و توانایی انجام کار گروهی، باور نداشتن اعضا به توانمندی انجمنها، مستندسازی فعالیتها هم اشاره کرد. در این میان برگزاری انتخابات با مشارکت بالا میتواند به افزایش جایگاه واقعی سازمان نظام پزشکی کمک کند که برگزاری انتخابات به شیوه الکترونیک نیز میتواند به ما کمک کند و امیدواریم این انتخابات در صحت کامل برگزار شود.»
او اجرای برنامههای این انتخابات علمی، توانمندسازی پزشکان و برگزاری دورههای آموزشی، تشکیل کمیتههای اخلاق حرفهای را از دیگر موضوعاتی عنوان کرد که انجمنهای تخصصی گروه پزشکی میتوانند در این زمینه نقش ایفا کنند.
گل علیزاده در ادامه تاکید کرد: «باید از درون خود را پالایش کنیم و اجازه ندهیم دیگرانی که میخواهند چهره جامعه پزشکی را تخریب کنند به هدف خود برسند.»
معاون پشتیبانی سازمان نظام پزشکی بیان کرد: «کنترل خطاهای پزشکی و تدوین راهنماهای بالینی، از دیگر موضوعاتی است که انجمنها میتوانند بخشی از آن را به عهده بگیرند.»
او افزود: «مشارکت در تعیین تعرفه پزشکی، عضویت انجمنها در شوراها و کمیتههای کشوری و نهادهای سیاستگذار، مشارکت در اعتباربخشی نهادهای آموزش پزشکی و خدمات درمانی و بهداشتی، مشارکت یا انجام پروژههای ملی و هیئت بورد تخصصی از موضوعاتی است که جای خالی انجمنها در این زمینه همچنان احساس میشود.»
لزوم نظارت نهادهای مدنی به سازمانهای دولتی
بخش دیگری از سخنان معاون پشتیبانی سازمان نظام پزشکی در خصوص برونسپاری نظارت به یکنهاد سوم و مستقل بود. او در این زمینه توضیح داد: «انجمنهای علمی بهعنوان نهادهای دیده بان میتوانند بر فعالیت و برنامههای انجمنها نظارت کنند. این در حالی است که در اغلب موارد نهادهای سیاستگذار تدوین اجرا و نظارت و ارزشیابی اقدامات و برنامهها را به عهده میگیرند و در این فرایند حتی ممکن است مجبور به آمار سازی شویم.»
او تعامل با مردم را از دیگر ارکان مهم انجمنها در جریان فعالیتهای علمی و ایفای نقش عنوان کرد و گفت: «حضور موثر و برنامهریزیشده اعضای انجمن در رسانهها باهدف افزایش سطح سواد سلامت مردم از دیگر مواردی است که انجمنها باید به آن توجه کنند.»
گل علیزاده تصریح کرد: «در حوزههای تعیین نیازهای بیماران و جمعیتهای درخطر، اجرای برنامههای آموزشی خود مراقبتی و نظارت بر رعایت حقوق بیماران انجمنها میتوانند نقش ایفا کنند.»