پاسخ رییس انجمن پزشکان عمومی شیراز به اظهارات اخیر مدیر عامل تامین اجتماعی فارس
دکتر ابوالفضل بهجو
رییس انجمن پزشکان عمومی شیراز
سایت انجمن پزشکان عمومی ایران: یادداشت زیر پاسخ رییس انجمن پزشکان عمومی شیراز به مصاحبهای است که هفته گذشته از دکتر اکبر امیری، مدیر درمان تامین اجتماعی استان فارس، با عنوان «اعتبار پاشنه آشیل برنامه پزشک خانواده است» در روزنامه «افسانه» فارس منتشر شد.
در اظهارات جناب آقای دکتر امیری نکات قابل اشارهای وجود دارد که توجه خوانندگان این مطلب را به این نکات جلب میکنم. ایشان اظهار کردهاند که قرار بود با اجرای برنامه پزشک خانواده هزینه بیمهها کم شود ولی کم نشده است. البته ایشان اشاره نکردهاند که علت افزایش هزینهها و صدور بیرویه برگههای ارجاع چیست. کاش دکتر امیری به این موضوع اشاره میکردند که ارجاعات القایی از سطوح تخصصی و فشار بر پزشکان خانواده علت افزایش هزینههاست.
فلسفه پزشک خانواده این است که ضمن ارایه خدمات بهداشتی، قریب ۸۵ درصد بیماریها بر اساس راهنماهای بالینی توسط پزشکان خانواده درمان شود و فقط حدود ۱۵ درصد موارد بیماریها به متخصصین و سطوح بالاتر ارجاع شود؛ ولی سیستم پرداخت و میزان پاداش ارجاع بهنحوی است که بسیاری از همکاران سطوح دو و سه بدون توجه به راهنماهای بالینی به هر دلیل موجه و غیرموجه از بیماران میخواهند که هر چه زودتر با برگه ارجاع مراجعه کند.
البته بخش بزرگی از هدررفت منابع نیز به عملکرد درمانگاهها در برنامه پزشک خانواده برمیگردد؛ بهنحوی که مالکان یا سهامداران درمانگاههای خصوصی (که تعداد آن در شیراز به حدود ۵۰ درمانگاه میرسد) در سود ناشی از مراجعه بیمار، انجام آزمایش، میزان تجویز دارو و پاراکلینیک منتفع میشوند و هیچگونه قید و بند موثری هم برای جلوگیری از افزایش هزینههای بیمار نیست. این نوع آرایش و چیدمان خدمت در نظام پرداخت پزشک خانواده جایی ندارد. برعکس، خبرهایی میرسد که بعضی مدیران درمانگاهها پزشکان را تشویق به ارجاع غیرضروری میکنند. حتی در برخی درمانگاهها کلینیکهای دیابت بهطور موازیکاری با پزشک خانواده بخشی از ارجاعات القایی را دامن میزنند و متاسفانه تعدادی از مدیران اجرایی برنامه سهامداران همین درمانگاههایی هستند که باعث افزایش هزینههای پزشک خانواده شدهاند.
مدیر کل محترم تامین اجتماعی استان باید به این نکته ظریف اشاره میکردند که در هر شرایطی برای تعداد حدود دو و نیم میلیون نفر جمعیت شهری سرانه به پزشکان خانواده پرداخت میشود و این مبلغ تقریباً در طول سال ثابت است ولی نظارت غیرموثر سازمانهای بیمهگر بر سطوح تخصصی و درمانگاههایی که عملکردشان به شکل فعلی کاملاً با فلسفه اقتصاد پزشک خانواده در تضاد است، عامل اصلی هدررفت منابع است.