انجمن پزشکان عمومی ایران پایگاه رسمی انجمن پزشکان عمومی ایران
Related Articles
دکتر علی پاشا میثمی متخصص پزشکی اجتماعی و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران است. از آن‌جا که در آخرین نشست هیات مدیره انجمن پزشکان عمومی با کمیسیون انجمن‌های علمی وزارت بهداشت قرار شد یکی از اعضای این کمیسیون در گفت‌وگو با سایت انجمن به پرسش‌ها و ابهامات انتخابات الکترونیکی پاسخ دهد، ایشان که به‌عنوان مشاور کمیسیون انجمن‌های علمی وزارت بهداشت، مسوولیت اجرای انتخابات الکترونیک انجمن‌های علمی پزشکی کشور را برعهده دارد، قبول زحمت کرده است.
وقتی پاسخ کتبی دکتر میثمی به پرسش‌های خود را گرفتیم، دیدیم مهم‌ترین نکته این گفت‌وگو شاید در همان پاسخ نخست باشد؛ این‌که کمیسیون انجمن‌های علمی پزشکی وزارت بهداشت با وجود الزام به برگزاری انتخابات الکترونیکی و راه‌اندازی و ارایه تهیه سامانه جامع انجمن‌های علمی برای انتخابات، مسوولیت خود را در اجرای انتخابات نمی‌پذیرد و هیات مدیره انجمن را کماکان مسوول اجرای انتخابات می‌داند؛ امری که حتی در انتخابات سنتی هم سابقه نداشته و پس از به رسمیت رسیدن مجمع عمومی، هیات رییسه منتخب این مجمع برگزاری انتخابات را برعهده داشته‌اند. اگر به این نکته این را هم اضافه کنیم که آخرین مجمع عمومی انجمن در حضور نماینده کمیسیون انجمن‌های علمی پزشکی، از میان دو گزینه انتخابات الکترونیکی و انتخابات حضوری در تمامی شعب انجمن و مراکز استان‌ها، رای به دومی داده است، پیچیدگی اوضاع بیشتر هم می‌شود! تاکید بر بی‌طرفی کمیسیون و تضمین دقت و امنیت سامانه انتخابات الکترونیکی از دیگر فرازهای قابل توجه در این گفت‌وگوست.
🔵 با سلام و سپاس از پذیرفتن نقش پاسخگویی به نمایندگی از وزارت بهداشت، در یک انتخاب سنتی تا کنون چنین بوده که در آغاز مجمع عمومی، هیات رییسه‌ای برآمده از مجمع عمومی اجرای انتخابات را برعهده می‌گرفته و کمیسیون انجمن‌های علمی پزشکی وزارت بهداشت ناظر انتخابات بوده است. در انتخابات الکترونیکی هم مجری و هم ناظر، کمیسیون انجمن‌های علمی پزشکی وزارت بهداشت است. این به‌نظر شما چه از لحاظ عرفی و چه قانونی و تطابق با آیین‌نامه انتخابات مشکلی ایجاد نمی‌کند؟
🔴 با سلام خدمت شما و تمامی اعضا محترم انجمن علمی پزشکان عمومی و دیگر مخاطبان ارجمند؛ از فرصتی که به‌منظور بیان نکات کلیدی در حوزه برگزاری انتخابات الکترونیک انجمن‌های علمی در اختیار گذاشته‌اید تشکر می‌کنم.
در خصوص اجرای انتخابات الکترونیک، همان‌گونه که در آیین‌نامه انتخابات تصریح گردیده و اشاره فرمودید، مجری انتخابات انجمن‌های علمی خواهند بود. کمیسیون انجمن‌های علمی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی که متشکل از نمایندگان انجمن‌های علمی است، در خصوص شکل برگزاری انتخابات تمامی انجمن‌های عملی از سال ۱۳۹۶ انجام انتخابات به‌صورت الکترونیک را مصوب کرده است. علت این امر ارتقای سطح کیفی انتخابات و افزایش مشارکت اعضای انجمن‌های علمی در انتخابات انجمن‌ها بوده است. به‌منظور تسهیل این امر، کمیسیون انجمن‌های علمی اقدام به تهیه سامانه جامع انجمن‌های علمی نموده و بخش برگزاری انتخابات الکترونیک را نیز در آن در نظر گرفته است. هر انجمن علمی که نرم‌افزار جامعی که از استانداردهای لازم و مورد تایید وزارت بهداشت برخوردار بوده و شرایط نظارت بر انتخابات را برای کمیسیون انجمن‌های علمی فراهم آورد را تهیه و ارایه نماید، می‌تواند پس از تصویب کمیسیون از نرم‌افزار مذکور استفاده نماید. لذا همان‌گونه که در جلسه مشورتی با اعضای محترم کمیته انتخابات و هیات مدیره انجمن علمی پزشکان عمومی مطرح شد، این انجمن علمی نیز می‌تواند در صورت تمایل از این رویکرد استفاده نماید.
در حقیقت اجرای الکترونیک انتخابات توسط کمیسیون تنها با هدف کمک به انجمن‌های علمی و مساعدت در اجرایی شدن این روند است. مزایا و امنیت بالا و ایجاد زمینه برگزاری یک انتخابات با جمعیت معرف قابل قبول از اعضا در روند برگزاری انتخابات از منافع انکارناپذیر این روش است که انتظار می‌رود با اقبال عمومی انجمن‌های علمی مواجهه شود. در اکثر موارد نیز چنین است و اعضای محترم انجمن‌های علمی از این روند استقبال می‌کنند. لکن گروه‌هایی که نتیجه مطلوب انتخابات را در روش‌های سنتی و حضور گروهی در یک روز مشخص به‌منظور غلبه بر نتایج انتخابات جستجو کرده باشند، بیشترین انتقاد و نگرانی را از روند الکترونیک انتخابات که امکان دسترسی به تمامی اعضا و مشارکت ایشان را فراهم می‌آورد، ابراز می‌نمایند.
🔵 مساله بعدی شفافیت و امنیت انتخابات است. در انتخابات سنتی همه امور به‌صورت شفاف و زیر نظر اعضا و کاندیداها انجام می‌شود. در انتخابات الکترونیکی چنین نیست. آیا روندی پیش‌بینی شده است که نمایندگان کاندیداها بتوانند بر فرایند رای‌گیری و شمارش آرا نظارت داشته باشند؟
🔴 نکته بسیار مهم در خصوص شفافیت، تعریف شفافیت است. به‌نظر می‌رسد سلامت و شفافیت در انتخابات الکترونیک بسیار بالاتر از انتخابات کاغذی و حضوری است. اعضا به‌طور کاملاً محرمانه و از هر نقطه از کشور و حتی جهان می‌توانند در زمان‌بندی تعیین‌شده اقدام به شرکت در رای‌گیری نمایند. با تدابیر اندیشیده شده منحصراً خود اعضا بر اساس شماره تلفن همراه و یا ایمیل ثبت‌شده در سامانه و پس از تأیید ورود و ارسال کد تایید، قادر به شرکت در انتخابات خواهند بود. نرم‌افزار برای تست نیز در اختیار همکاران گذاشته شده است و خطاهای انسانی در شمارش آرا و دیگر گزینه‌ها در نرم‌افزار وجود ندارد.
در این فرایند نظارت بر روند اخذ رای و آرا یک موضوع سهل و ممتنع است چرا که می‌تواند محرمانگی آرای اعضا را مخدوش نماید. روند کار شفاف بوده و مراحل اخذ رای قابل رصد شدن توسط نمایندگان اعضا نیز خواهد بود. لکن مشاهده آرای اخذشده تا پایان انتخابات حتی برای کارشناسان فنی برنامه نیز به لحاظ امکان تاثیر بر روند آرا وجود ندارد. در پایان مراحل رای‌گیری شمارش آرا و نمایش نتایج در حضور نمایندگان نامزدها و اعضای هیات مدیره و کمیته انتخابات انجمن علمی رونمایی خواهد شد.
در هر شکل اگر انجمن علمی ساختار متفاوتی به‌منظور طراحی سامانه مدنظر دارد، می‌تواند سامانه مذکور را ارایه دهد تا توسط کمیسیون بررسی شده و در صورت مقبولیت بر اساس استانداردهای امنیتی مبنای کار قرار گیرد.
سایر مراحل نظارت بر روند انتخابات به‌نظر می‌رسد بسیار مهم‌تر باشد که عبارت است از بررسی مشخصات نامزدها، تدوین و ارایه برنامه و رزومه نامزدها که بتواند منجر به یک انتخابات آگاهانه شود. این موارد که در شکل الکترونیک انتخابات به‌خوبی در نظر گرفته شده و در شکل سنتی وجود نداشته است و صرفاً طرح مطالب شعارگونه در اغلب موارد منجر به تغییر روند انتخابات شده است.
🔵 در انتخابات سنتی فرصت برای اعتراض کاندیداها و رسیدگی به این اعتراض (بازشماری و…) پیش‌بینی‌شده است. در انتخابات الکترونیکی ممکن است بدبینی بیشتر هم باشد. اگر کاندیدایی مجری و ناظر را به تقلب یا اشتباه در شمارش آرا متهم کرد چه پاسخی دارید؟ امکان اعتراض وجود دارد و چگونه به این اعتراض رسیدگی می‌شود؟
🔴 نکته بسیار مهم عدم وجود هیچ انگیزه‌ای در راستای نکاتی است که اشاره فرموده‌اید. کمیسیون انجمن‌های علمی به‌منظور افزایش مشارکت در انتخابات و انجام یک انتخابات سالم اقدام به طراحی سامانه نموده و انتخابات الکترونیک را مصوب کرده است و اختیارات قانونی کمیسیون انجمن‌های علمی پزشکی کشور طبق مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی به نحوی است که نیازی به دخل و تصرف در آرای اعضای انجمن‌های علمی وجود ندارد و هر زمان که تخطی و یا تخلفی در عملکرد اعضای هیات مدیره انجمن علمی رخ دهد، چه به‌صورت فردی و یا گروهی، امکان برخورد شفاف و بدون نگرانی در اختیار کمیسیون گذاشته شده است. علاوه بر این در طراحی سامانه نیز هیچ گزینه‌ای که بتواند امکان دخل و تصرف در آرا را در اختیار کاربران قرار دهد وجود ندارد. کدهای برنامه و بانک داده‌های برنامه به‌صورت رمزدهی شده ذخیره می‌شوند و حتی تیم برنامه‌نویسی نیز به‌سادگی قادر به دستیابی به این اطلاعات نیستند.
طبق مصوبه کمیسیون انجمن‌های علمی، در صورت وجود اعتراضات و یا شبهات، بر اساس مصوبات قانونی تا حدی که افشای هویت رای‌دهندگان مخدوش نگردد، امکان بازبینی روند اخذ رای جهت رفع ابهامات وجود دارد.
اعتراض به روند شمارش آرا در سامانه در این مرحله به‌منزله عدم اعتماد به سامانه و نرم‌افزار است که بر اساس یک پروتکل مشخص اقدام به جمع‌آوری و شمارش آرا می‌نماید. به‌طور مشخص اخذ رای بر اساس سامانه‌های الکترونیک فاقد خطای انسانی است و انتظار نمی‌رود که شخص یا اشخاصی که هیچ انگیزه و منفعت شخصی در انتخابات برای ایشان وجود ندارد قصد دخل و تصرف در آرا را داشته باشند و عملاً احتمال رخداد چنین امکانی بسیار اندک است. به‌ویژه این‌که تیم برگزارکننده و مجری سامانه یک گروه علمی و مستقل و فاقد وابستگی به طیف‌های مختلف موجود در انجمن‌های علمی است و منحصراً جهت ارتقاء فرایند انتخابات در این امر وارد شده است. لذا شایبه‌ای در این خصوص مرتبط به یک گروه علمی مستقل نخواهد بود.
🔵 اعضای انجمن طی انتخابات الکترونیکی رای‌های خود را بر برگه‌های الکترونیکی ثبت می‌کنند. چگونه می‌شود از مخفی ماندن آرا مطمئن شد؟
🔴 در خصوص فرصت اعتراض و موارد مربوطه طبق آیین‌نامه انتخابات در شکل برگزاری انتخابات الکترونیک نیز این امکان در نظر گرفته شده است و نامزدهای محترم و همچنین اعضای محترم انجمن علمی در همان مهلت قانونی تعیین‌شده در مورد انتخابات سنتی قادر به ثبت و اعلام اعتراض و موارد تخلف خود نسبت به برگزاری انتخابات هستند و از این جهت هیچ منعی وجود ندارد.
لکن نکته‌ای که متاسفانه در سوالات جناب‌عالی و پیش از این در فرمایشات دیگر همکاران نیز وجود داشته است و مکرر تکرار می‌شود، بدبینی به روند انتخابات و تردید نسبت به صحت انتخابات در شکل الکترونیک است. همان‌گونه که پیش از این نیز اشاره شد، هیچ انگیزه‌ای به این منظور در مجریان انتخابات الکترونیک در کمیسیون انجمن‌های علمی وزارت بهداشت وجود ندارد و اساساً به‌منظور حذف مواردی چون خرید رای، محروم کردن گروه‌های دور از مرکز از مشارکت در انتخابات، اخذ رای گروهی، عضویت در لحظه در انجمن و مشارکت در انتخابات، خطای شمارش در آرا، خطا در ناخوانا بودن و یا درج اطلاعات مخدوش در برگه‌های رای و به‌منظور ارتقای امنیت انتخابات، سازوکار الکترونیک برای آن در نظر گرفته شده است؛ و به‌منظور جلب اعتماد تمامی عزیزان، انتخابات آزمایشی نیز در مورد انجمن علمی پزشکان عمومی تعریف شد و استفاده آزمایشی از تمامی اجزای سامانه در اختیار قرار گرفت. کم‌لطفی است که این شایبه مجدد تکرار شود.
مع‌هذا مسیر جهت حذف تردیدها روشن است و تهیه یک سامانه توسط جناب‌عالی و همکاران و ارایه آن به وزارت بهداشت جهت بررسی و تایید و استفاده از آن در برگزاری انتخابات الکترونیک انجمن علمی پزشکان عمومی پس از تایید و نصب سامانه بر روی سرورهای مطمئن خواهد بود. به این ترتیب شاید امید باشد که تردیدها برطرف شود؛ که در این شکل به نظر می‌رسد که تردیدها افزایش نیز بیابند، زیرا مجموعه هیات مدیره انجمن که اغلب از ذی‌نفعان انتخابات می‌باشند مجری برگزاری انتخابات بوده و تردیدهایی در این خصوص بر روند برگزاری انتخابات به ایشان وارد می‌شود.
🔵 اعضای انجمن طی انتخابات الکترونیکی رای‌های خود را بر برگه‌های الکترونیکی ثبت می‌کنند. چگونه می‌شود از مخفی ماندن آرا مطمئن شد؟
🔴 محرمانگی در سامانه تضمین شده است. آرای اعضا به‌صورت رمزدهی شده ثبت می‌شود و مشخصات اعضا در کنار آرای ایشان در یک جدول اطلاعاتی ثبت نمی‌شود.
البته مشابه ثبت رای کاغذی که بر اساس شماره تعرفه اخذ رای امکان دستیابی به آرای افراد وجود دارد، در این شکل نیز امکان دستیابی به آرا منتفی نیست. لکن این دستیابی از شکل کاغذی بسیار بسیار دشوارتر بوده، به‌صورت یک گزینه در دسترس در سامانه به‌هیچ‌عنوان وجود ندارد و به‌جز با دسترسی مستقیم به داده‌های پیچیده رمزدهی شده و با حضور مهندسان برنامه‌نویس پیشرفته و مسوولان مجموعه (حضور یک تیم چندنفره) امکان‌پذیر نمی‌باشد. لذا در طراحی سامانه، مجموعه طراحی کننده از ارایه این اطلاعات حتی به کمیسیون به‌جز در موارد پیگیری قضایی معاف شده‌اند.
🔵 مدت دو روز (پنجشنبه و جمعه) ممکن است برای تبلیغ کافی و ترغیب اعضا برای شرکت در انتخابات الکترونیکی ناکافی باشد. آیا امکان تمدید این مهلت هست؟
🔴 هر گزینه‌ای که بتواند به تسهیل فرایند اخذ رای کمک‌کننده باشد حتماً مدنظر قرار خواهد گرفت. لکن طولانی شدن زمان برگزاری انتخابات می‌تواند تهدیدی جهت امنیت و صحت انتخابات باشد، لذا تمام مساعی انجمن علمی باید بر اطلاع‌رسانی به ورود اعضا به سامانه پیش از موعد اخذ رای و تلاش در معرفی سامانه به تمامی اعضا باشد تا انشاءالله در مدت زمان منطقی به اشباع رای و اتمام انتخابات با نهایت صحت و اطمینان دستیابی حاصل شود.
🔵 در انتخابات آزمایشی که هفته گذشته انجام شد، فرایند دریافت پسورد برای رای دادن وقت‌گیر و پیچیده بود. اشکالات دیگری هم وجود داشت که از سوی تیم IT انجمن کتباً به شما منعکس شد. در این سه هفته باقیمانده امکان رفع این نواقص وجود دارد؟
🔴 فرایند اخذ رای بر اساس حداقل استانداردهای فنی موجود در سامانه در نظر گرفته شده است و در صورتی که از این حداقل استانداردها در فرایند برگزاری انتخابات الکترونیک عدول شود، قطعاً صحت انتخابات با تهدید مواجه خواهد شد؛ و اتفاقاً فرایند مربوطه بسیار ساده در نظر گرفته شده و مسیر‌های مختلفی چون دریافت کد از طریق شماره تلفن همراه، دریافت کد از طریق پست الکترونیک و همچنین ارسال کد از طریق پیامک به‌منظور افزایش سهولت فرایندها در نظر گرفته شده است.
تاکید موکد آن است که انجمن علمی هر چه سریع‌تر مشخصات اعضا را در اختیار تیم فنی قرار دهد تا اطلاعات اعضا در سامانه بارگذاری شود و اطلاع‌رسانی به هر طریق ممکن به اعضا مبنی بر ورود به سامانه جامع و مرور مشخصات فردی و اطمینان از صحت اطلاعات تلفن همراه و پست الکترونیک و همچنین دریافت رمز ورود به سامانه و یا تغییر آن پیش از انتخابات و بدون شرایط محدودیت در وقت صورت پذیرد. به این ترتیب مشکلات یقیناً محدودتر خواهد بود.
در خصوص نواقصی که اشاره فرموده‌اید، تا این لحظه گزارشی به این‌جانب منعکس نشده است.
