انجمن پزشکان عمومی ایران پایگاه رسمی انجمن پزشکان عمومی ایران
Related Articles
براساس ویرایش سوم کتاب ارزش نسبی خدمات
تهیه و گردآوری: دکتر حمید خاکسار
مهر ۱۳۹۶
سایت انجمن پزشکان عمومی ایران: همه همکاران به خاطر دارند که در مهر ماه ۱۳۹۳ نسخه اول کتاب ارزش نسبی خدمات توسط هیات محترم دولت و معاونت درمان وزارت بهداشت و درمان ابلاغ شد. این کتاب که با CPT (مخفف Current Procedural Terminology) شناخته میشود در حقیقت ترجمه همان کتاب موسوم به کالیفرنیاست که دچار تغییرات و دگرگونی‌های متعدد شد.
در شماره دوم «سیمرغ» نشریه سراسری انجمن پزشکان عمومی ایران، نگارنده با ارائه مقاله‌ای ضمن بررسی کامل این کتاب، خدماتی را که پزشکان عمومی می‌توانند به‌طور معمول پوشش دهند جدا کرده و در جدول چند صفحه‌ای در اختیار همکاران پزشک عمومی قرار داد تا ارزش خدماتی را که ارائه می‌دهند بشناسند.
ویرایش دوم این کتاب در اوایل سال ۹۴ منتشر شد ولی تغییرات آن چنانی در خدمات مزبور صورت نگرفته بود. ویرایش سوم کتاب در ۹ شهریور ۹۶ توسط معاون محترم ریاست جمهوری به وزارت بهداشت و درمان ابلاغ گردید و در نامه ۱۵۴۹۰/د ۴۰۰- ۱۹/۶/۹۶ توسط معاون درمان وزارتخانه دکتر قاسم جان‌بابایی به تمام دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور ابلاغ گردید. فایل کتاب مزبور نیز در آدرس http://rvu.behdasht.gov.ir قابل دسترسی است.
در ویرایش متن کتاب برخلاف ویرایش دوم تمامی تعرفه‌ها و کدها دچار تغییر و تحول اساسی شده است. غالب تغییرات در خصوص کدهای بیهوشی صورت گرفته است؛ همان تغییراتی که اعتراض شدید جامعه متخصصان بیهوشی را به همراه داشت و هنوز هم ادامه دارد، چرا که اکثر تعرفه‌های بیهوشی حذف و یا کاهش یافته‌اند.
در بررسی صورت گرفته مشخص شد که بسیاری از خدمات عادی رایج که معمولاً توسط پزشکان عمومی در مطب‌ها صورت میگیرد نیز به شدت کاهش یافته و کدهای آن‌ها با تغییراتی همراه شده است که در مجموع تنزل نرخ این خدمات را دنبال دارد. خدماتی مانند ختنه، شست‌وشوی گوش، تزریقات، سوراخ کردن گوش و کشیدن ناخن، ترمیم‌های زخم و انواع بخیه و… از آن جمله هستند که همگی کاهش یافته‌اند! در این نوشتار سعی شده است تا به‌طور دقیق ارزش نسبی این خدمات براساس ویرایش سوم کتاب جدا شوند تا همکاران در محاسبه نرخ این اعمال دچار مشکلات حقوقی و قانونی نشوند.
قبل از وارد شدن به جداول لازم است همکاران با برخی از اصطلاحات و تعریف‌ها و علامت‌های این فهرست آشنا شوند:
۱- کد ملی
کدی شش رقمی است و منحصر به فرد برای هر خدمت
۲- ویژگی کد علامت هشتک #
خدماتی که با علامت هشتک # مشخص شده‌اند، خدماتی هستند که این خدمات می‌توانند در بخش سرپایی، در قالب مطب، درمانگاه و مراکز جراحی محدود و هم در قالب بیمارستان و عرصه بستری ارائه گردند. ارزش ریالی این دسته از خدمات در هر دو بخش سرپایی و بستری یکسان است و نرخ این K هشتکدار هر سال توسط هیات دولت مانند دیگر خدمات تعیین و ابلاغ میگردد که در سال ۹۶ ارزش این K ریال در بخش خصوصی ۲۱۶۰۰۰ است. خدماتی که علامت هشتک ندارند با همان K جراحی یا داخلی محاسبه می‌شوند که ارزش این K در بخش داخلی و جراحی در سال ۹۶ مبلغ ۴۱۲۰۰۰ ریال اعلام شده است.
K جراحی و بیهوشی و داخلی از سال ۱۳۹۳ یکسان در نظر گرفته میشود. در جداول این دوره این ارزش را به عنوان بخش حرفهای (ضریب K) نامگذاری کرده‌ایم چنانچه خدمتی هشتک # داشته باشد در ۲۱۶۰۰۰ ریال و در صورتی که نداشته باشد در ۴۱۲۰۰۰ ریال ضرب خواهد شد. البته این ضرایب دوگانه فقط مربوط به بخش خصوصی است.
در بخش دولتی تمام خدمات چه هشتکدار و چه بدون هشتک یک کد ثابت دارد و ضریب K خدمات و مراقبت (جراحی و داخلی و بیهوشی) در بخش دولتی بر مبنای کد واحد که برای امسال ۹۵۲۰۰ ریال تعیین شده محاسبه میشود.
۳- ضریب فنی (جزء فنی یا هزینه تسهیلات ارائه خدمات)
برخی خدمات برای انجام به تجهیزات پزشکی و ابزار، فضای پزشکی و تأسیساتی نیاز دارند که انجام خدمت با این ابزار و اماکن و یا استهلاک و سود سرمایه اولیه را به دنبال دارد که برای اینگونه خدمات علاوه بر ارزش حرفهای خدمت که در جدول خود آمده یک ارزش جزء فنی نیز تعریف شده است.
در خصوص جزء فنی شامل هزینه‌های تعمیر، نگهداری تجهیزات، تأسیسات و تسهیلات لازم و نیروی انسانی غیرپزشک، استهلاک و سود سرمایه برای ارائه آن خدمت است. چنانچه در مطب این خدمت ارائه شود جمع جزء فنی + جزء حرفهای برای آن خدمت قابل محاسبه است. به‌طور مثال ارزش حرفهای نوار قلب ۰/۷ K و ارزش جزئی آن ۰/۳ K است. چنانچه در مطب نوار گرفته شود مجموع آن یک K میشود که به پزشک صاحب مطب تعلق خواهد گرفت. چنانچه برای خدمتی جزء فنی تعریف نشده باشد چنانچه در اطاق عمل آن خدمت انجام شود، در بخش دولتی ۴۰ درصد و در بخش عمومی و خصوصی و خیریه ۲۵ درصد علاوه بر ارزش نسبی خدمت (جزء حرفهای) به عنوان جزء فنی قابل محاسبه و دریافت است.
۴- علامت
این علامت بر مستثنی شدن این خدمت از پوشش بیمه پایه و یا پوشش مشروط آن توسط بیمه‌های پایه دلالت دارد.
۵- علامت +
این علامت کدهای (add-on) را نشان می‌دهد که بر کارهای اضافی و یا مکملی دلالت دارد که در حین ارائه یک خدمت اصلی انجام می‌شوند و هرگز نباید به تنهایی گزارش شوند. این کدها به همراه توضیحاتی مانند «هر مورد اضافه» و یا «اقدام جداگانه» علاوه بر اقدام اصلی مشخص می‌شوند و ۱۰۰ درصد ارزش نسبی مربوط به کد اصلی اضافه میگردد و کد تعدیل ۵۱ (اعمال جراحی متعدد به وسیله یک یا دو جراح) به آن قابل تسری نخواهد بود.
۶- واحد پایه بیهوشی
ارزش پایه محاسبه حق‌الزحمه تیم بیهوشی بیمار است.
۷- کد ۲۰- عمل مستقل
برخی از اعمال که در این کتاب طبقه‌بندی شده‌اند به‌عنوان جزئی از کل یک فرآیند بوده و ارزش جداگانه‌ای ندارند و تنها در صورت اجرای مستقل تحت عنوان عمل مستقل شناخته می‌شوند که انجام آن ارزش جداگانه‌ای دارد. در صورتی که عمل مستقل به عنوان جزئی از عمل اصلی شناخته نشود به‌طور جداگانه قابل پرداخت است.
۸- کد ۳۱- بیهوشی با پایه ۲
برای کلیه خدماتی که در این مجموعه ارزش پایه بیهوشی صفر و یا اصلاً درج نشده است در صورتی که به هر دلیل نیاز به بیهوشی بیمار وجود داشته باشد ارزش پایه بیهوشی ۲ در نظر گرفته میشود.
۹- کد ۴۶- انجام بیحسی موضعی توسط پزشک معالج
در صورتی که پزشک معالج شخصاً برای انجام عملی که معمولاً تحت بیهوشی عمومی یا نخاعی انجام نمی‌شود، از بیحسی موضعی استفاده کند ۲۰ درصد ارزش نسبی اقدام مربوط به پزشک معالج قابل پرداخت است. در این موارد نباید از ارزش پایه بیهوشی استفاده کرد.
در صورتی که پزشک معالج به هر دلیل نسبت به بیهوشی عمومی و یا نخاعی اقدام کند حق‌الزحمه بیهوشی قابل محاسبه و پرداخت نیست.
۱۰- کد ۶۳- اقدامات جراحی یا بیهوشی بر روی کودکان یا شیرخواران
در صورتی که اعمال جراحی و بیهوشی بر روی شیرخواران ۶ ماهه یا کمتر و یا اطفال با سن کمتر از ۳ سال صورت پذیرد، این موارد با اضافه کردن کد تعدیلی (۶۳) به آخر کد انجام شده، مشخص میگردد. در این موارد در صورتی که بیمار در هنگام پذیرش، شیرخوار با سن ۶ ماه تمام یا کمتر باشد، ۵۰ درصد به ارزش نسبی نهایی (خدمات جراحی و بیهوشی) ارائه شده و در صورتی که بیمار در هنگام پذیرش، سن بین ۶ ماه تا ۳ سال تمام داشته باشد، ۲۵ درصد به ارزش نسبی نهایی (خدمات جراحی و بیهوشی) ارائه شده به بیمار، افزوده میشود. ضریب این کد تعدیلی در جزء حرفهای خدمت لحاظ نمی‌شود.
این کد تعدیلی برای کلیه اقداماتی که در شرح خدمت به کودکان، شیرخواران یا نوزادان زیر ۳ سال، به‌طور شفاف اشاره شده است و همچنین خدمات غیرتهاجمی و نیمه‌تهاجمی، قابل گزارش و اخذ نیست و همان ارزشهای نسبی درج شده، مبنای محاسبه و پرداخت است.
۱۱- کد ۹۰- پرداخت به پزشکان تمام وقت جغرافیایی
برای کلیه خدمات بستری و سرپایی (درمانی، تشخیصی، پاراکلینیکی و توانبخشی) که توسط پزشکان درمانی و اعضای هیات علمی تمام‌وقت جغرافیایی در بخش دولتی ارائه می‌شوند، جزء حرفهای خدمات تحت پوشش سازمانهای بیمهگر «۲» برابر اررزشهای نسبی درج شده در ستون «واحد ارزش نسبی» قابل محاسبه و اخذ است. این مابهالتفاوت تنها به سهم سازمانهای بیمهگر پایه و تکمیلی تعلق میگیرد و مبنای پرداخت بیمار برای کلیه خدمت (اعم از اینکه بیمار دارای بیمه و یا فاقد پوشش بیمهای باشد)، ارزش نسبی پایه هر خدمت (بدون اعمال ضریب تمام وقتی) است.
پزشکان درمانی و اعضای هیات علمی تمام وقت جغرافیایی به آن دسته از پزشکان اطلاق میشود که به صورت تمام وقت در مراکز آموزشی درمانی و یا مراکز درمانی محل خدمت خود اشتغال داشته و حق انجام فعالیت انتفاعی در زمینه خدمات درمانی خارج از مراکز دانشگاهی را نخواهند داشت.
۱۲- کد ۹۹- دوره پیگیری درمان بیماران تصادفی
دوره پیگیری بیماران تصادفی که منجر به بستری بیمار میگردد، دو ماه پس از اولین ترخیص می‌باشد و پوشش بیمه پایه منوط به اتمام دوره پیگیری خواهد بود. در طول دوره پیگیری، تمام هزینه‌ها از محل اعتبارات قانونی مربوطه پرداخت میگردد.
تبصره– دوره پیگیری برای بیماران عادی و غیرتصادفی، یک ماه پس از اولین ترخیص می‌باشد.
دانلود فایل پی‌دی‌اف تعرفه‌های جدید خدمات و مراقبت‌های پزشکان عمومی: codes
