بیانیه انجمن پزشکان عمومی ایران بهمناسبت روز جهانی دیابت (۲۳ آبان ۹۶)
سایت انجمن پزشکان عمومی ایران: بنا بر آنچه در آمار سال ۲۰۱۶ کشور ما در سازمان جهانی بهداشت ثبت شده است، ۱۰/۳% از جمعیت بزرگسال کشور دچار دیابت هستند که این آمار برای زنان ۱۱/۱% و برای مردان ۹/۶% است. بر اساس این آمار، در این سال از مجموع عوامل مرگومیر ایرانیان ۲% آن بهطور مستقیم ناشی از دیابت بوده و مسلماً این بیماری تاثیر بسیاری در آمار ۴۶ درصدی مرگومیر ناشی از حوادث قلبی- عروقی نیز داشته است.
از آنجایی که ارتباط مستقیمی بین شیوع دیابت نوع ۲ با کمی فعالیت و افزایش وزن وجود دارد و با توجه به اینکه آمار افزایش وزن و چاقی و تحرک ناکافی نیز در ایران افزایش روزافزون دارد، بیم آن میرود که در سالهای آینده با افزایش انفجارگونه آمار مبتلایان به این بیماری مواجه باشیم. باز هم بنا بر آمار، کشور ما در سال ۲۰۰۵ حدود ۲ میلیون بیمار دچار دیابت داشت و پیشبینی میشود این تعداد در سال ۲۰۳۰ به حدود ۹ میلیون نفر برسد که با توجه به عوارض ناتوانکننده این بیماری، مسلماً بهمنزله بحرانی فراگیر و دارای ابعاد ناگوار اجتماعی، اقتصادی و… خواهد بود.
زلزله به آنی رخ میدهد اما میتوان آثار آن را پیشگویی و پیشگیری کرد؛ حال جای آن دارد از خود بپرسیم: آیا برای وقوع زلزله دیابت و بروز آثار ویرانگر آن بر نظام سلامت کشورمان آماده هستیم؟ پاسخ دشوار نیست؛ و این آماده نبودن، دلایل و نمودهای بسیار دارد ولی دو نمونه مشخص آن در زمینه تشخیص، درمان و کاهش عوارض بیماری دیابت، پیامد مستقیم اعمال محدودیتهای غیرعلمی برای پزشکان عمومی در ایفای نقش خود در برابر این بیماری است:
– با وجود اینکه در چند سال اخیر استفاده از قلمهای انسولین اثرات مثبت فراوانی در سهولت استفاده و کاهش عوارض این دارو و در نتیجه کاهش مقاومت بیماران در برابر تجویز آن داشته است، ولی متاسفانه نسخ پزشکان عمومی از پوشش لازم برای تجویز این قلمها برخوردار نیست و بیماران بیمهشده برای استفاده از این داروها باید به همکاران متخصص داخلی یا پزشکان فوقتخصص غدد مراجعه کنند. این در حالی است که این همکاران با وجود تلاش بسیار، نه از نظر تعداد و نه از نظر پراکندگی جغرافیایی، قادر به پاسخگویی به نیاز این بیماران نیستند و نتیجه این محدودیت، بیعدالتی در دسترسی به خدمات سلامت در سطح کشور است.
– اگرچه سالهاست ثابت شده که عرضه تیمی خدمات بهترین شکل ارایه خدمات سلامت به بیماران دچار بیماریهای مزمن از جمله دیابت است، اما متاسفانه هنوز پزشکان عمومی قادر به تاسیس کلینیکهای دیابت نیستند و حتی در چند سال اخیر امکان پذیرش مسوولیت فنی این درمانگاهها از آنان سلب شده است. این محدودیت در شرایطی صورت گرفته که وزیر محترم بهداشت بارها اعلام کرده پزشکان عمومی در خط مقدم مبارزه با دیابت قرار دارند و بهروشنی بر سپردن احداث کلینیکهای دیابت و تجویز قلمهای انسولینی به پزشکان عمومی تاکید کرده است.
انجمن پزشکان عمومی ایران، به بهانه و مناسبت روز جهانی دیابت، لازم میداند با توجه به گسترش خطرناک این بیماری و بر اساس سند مبارزه با بیماریهای غیرواگیر کشور و همچنین توصیههای مکرر سازمان جهانی بهداشت به لزوم بسیج تمامی نیروهای موثر در ارایه خدمات سلامت، از مسوولان و تصمیمگیران نظام سلامت کشور درخواست کند با ایجاد تمهیدات لازم در نظام عرضه این خدمات، شرایط دسترسی فراگیر و عادلانه را برای همه ایرانیان فراهم آورند.
پزشکان عمومی ایران وظیفه خود میدانند که بهعنوان سربازان خط مقدم در برابر همه بیماریها، از جمله بیماریهای مزمن شایعی همچون دیابت، از سلامت هممیهنان خود دفاع کنند؛ اما هر سربازی به سلاح مناسب نیاز دارد و دریغ کردن امکانات و اختیارات اولیه از مدافعان سلامت مردم، پیروزی چندانی بهدنبال نخواهد داشت.