انجمن پزشکان عمومی ایران پایگاه رسمی انجمن پزشکان عمومی ایران
دکتر عباس کامیابی، رییس انجمن پزشکان عمومی ایران
موضوع حذف فرانشیز پزشکان خانواده شهری استان فارس پیش از این بارها در ستاد کشوری پزشک خانواده مطرح و هر بار تصمیماتی نیز گرفته شده بود اما به دلایل مختلف اجرایی نمی‌شد. مسوولین نظام سلامت استان فارس اعم از دانشگاه علوم پزشکی، سازمان نظام پزشکی و حتی سازمان‌های بیمه‌گر عمدتاً موافق حذف فرانشیز نبودند و هر یک دلایل خاص خود را داشتند که یکی از مهم‌ترین این دلایل، تاثیر دریافت فرانشیز بر کاهش بار مراجعات بی‌مورد بود. البته دلایل دیگری نیز مطرح می‌شد، از جمله تاخیر در پرداخت تعهدات سازمان‌های بیمه‌گر و مشکلات پزشکان در تامین هزینه‌های کارکنان و… که به‌دلیل جاری بودن این وضعیت در کلیه موسسات کشوری، نمی‌توان آن‌ها را دلیل عمده دانست؛ اگرچه به‌عنوان تعهد قانونی سازمان‌های بیمه‌گر قابل پیگیری حقوقی است.
موافقین و مخالفین هر یک ادله و الگوهای خاصی را در نظام‌های سلامت دنیا مطرح می‌کنند که به‌نوبه خود قابل بررسی است؛ اما بهتر است ما از چه الگویی تبعیت کنیم؟ فرهنگ حاکم بر مراجعین کدام یک از این دو شیوه را برمی‌تابد یا چه راهی بهتر برای فرهنگ‌سازی و کنترل مراجعات وجود دارد؟ و اصولاَ دریافت فرانشیز یا هر مکانیسم دیگری برای کنترل مراجعات ضروری است؟ این‌ها پرسش‌هایی است که تا کنون پاسخ قانع‌کننده‌ای به آن‌ها داده نشده است. طبیعی است وقتی که به‌یک‌باره و بدون هر گونه ارایه مستند و مشاوره و مذاکره به‌صورتی یک‌جانبه تصمیمی متفاوت با تصمیمات محلی گرفته می‌شود، بویی به‌جز اعلام اقتدارگرایی و برخورد از بالا به پایین به مشام نمی‌رسد.
انجمن پزشکان عمومی شیراز و پس از آن انجمن پزشکان عمومی ایران به‌دنبال این تصمیم تقاضای تعلیق دوماهه آن برای مذاکره و مشارکت در تصمیم‌سازی داشتند و من نیز در این مدت با دو تن از معاونین محترم وزارتخانه صحبت کردم که در مقام مذاکره برخوردی تعاملی داشتند؛ اما ناگهان بر طبل اقتدار کوبیده شد و شاهد تشکیل جلسه ستاد کشوری بدون دعوت از انجمن و بدون هرگونه بحث اقناعی بودیم. ادعای این‌که دریافت فرانشیز باعث افزایش بار مراجعات شده، به‌نوعی توهین به شعور مخاطبین است.
من شخصاً فارغ از هرگونه تعصبی نسبت به دریافت یا عدم دریافت فرانشیز، از رویکرد غیرتعاملی و خشن ستاد کشوری پزشک خانواده در شگفتم که این گره را کورتر از پیش کرده و با بی‌اعتنایی به بدیهیات تشکیلاتی و حرمت پزشکان خانواده، بی‌سبب برای همه ذی‌نفعان هزینه‌هایی به‌بار آورده که مصداق بی‌تدبیری و به‌تبع آن ایجاد جو نومیدی در پزشکان خانواده و تشکیلات علمی و صنفی متعلق به آنان است. به‌خاطر داشته باشیم که نسخه ٠١ پزشک خانواده نیز با همین رویکرد غیرتعاملی و نگاه از بالا به پایین به شکست انجامید و با تکرار رویکردهای مشابه باید سال‌ها شاهد آزمون و خطا در نتیجه اشتباه مسوولان در نادیده گرفتن صاحبان اصلی فرآیند باشیم.
ورود به موضوع کوچکی همچون فرانشیز و به‌خصوص نحوه تعامل برای حل اختلاف در این زمینه- با تمام مشکلاتی که پزشکی خانواده درگیر آن است- به‌قدری انحرافی، تفرقه‌انگیز و هزینه‌زاست که در این مقطع زمانی که مملکت نیازمند همبستگی و رضایتمندی است، کاملاً غیرموجه و خلاف مصلحت به‌نظر می‌رسد. پزشکان خانواده استان فارس به‌عنوان پیشتازان پیاده‌سازی برنامه پزشکی خانواده حق دارند در صورت نادیده گرفته شدن یا مواجه شدن با تصمیمی غیراقناعی و برخلاف مصلحت نظام سلامت، موضعی غیورانه و حاکی از تعصب نسبت به دستاورد خود نشان دهند.
فراموش نشود که راهبرد اصلی انجمن پزشکان عمومی ایران پیاده‌سازی نظام پزشکی خانوده و ارجاع است و اگر به این مقوله‌ها وارد می‌شود در جهت این راهبرد است و تاکید می‌کنیم که نگاه مسوولین نسبت به پزشکان عمومی نباید به‌عنوان پیاده‌نظام و مظلومان نظام سلامت باشد. دلجویی و جذب پزشکان عمومی برای انجام اصلاحات در نظام سلامت و خروج از بحران فعلی تنها راه موجود است که البته در قوانین برنامه توسعه و سیاست‌های ابلاغی حوزه سلامت بارها بر آن تاکید شده است.
و سخن آخر این‌که اعلام می‌کنیم موضع انجمن پزشکان عمومی ایران همچنان تعاملی است و برای خروج از این وضعیت راهکارهایی معقول در دست دارد.
