تری فکس: دویدن برای امید 

دکتر هدیه حج‌فروش

امروز در کانادا روز تری فکس است.

ترنس استنلی«تری فکس» (Terrance Stanley “Terry” Fox: 1958-1981) یک ورزشکار انسان‌دوست و فعال اجتماعی کانادایی بود. او که در پی ابتلا به سرطان استخوان (استئوسارکوم) پای راست خود را از دست داده بود، در سال ۱۹۸۰ «ماراتون امید» (Marathon of Hope) را در سراسر کانادا آغاز کرد تا برای تحقیقات سرطان پول جمع کند. هر ساله در ماه سپتامبر، در دومین یکشنبه پس از آغاز مدرسه، به همت هزاران نهاد مدنی، راهپیمایی سراسری تری فکس با هدف جمع‌آوری پول برای بنیاد تحقیقاتی تری فکس در سراسر کانادا برگزار می‌شود.

اگرچه انتشار بیماری سرانجام پس از ۱۴۳ روز و طی ۵۳۷۳ کیلومتر تری فکس را مجبور به پایان دادن به این تلاش کرد و در واقع به قیمت جانش تمام شد، اما تلاش‌های او میراثی جهانی برجا گذاشت. اولین راهپیمایی تری فکس در سال ۱۹۸۱ انجام شد و این راهپیمایی از آن زمان تاکنون هر ساله در ۶۰ کشور و با بیش از میلیون‌ها شرکت‌کننده انجام می‌شود و اکنون بزرگ‌ترین اقدام یک‌روزه جمع آوری کمک مالی برای تحقیقات سرطان در دنیاست به‌طوری که تا ژانویه ۲۰۱۸ بیش از ۷۵۰ میلیون دلار کانادا به نام او جمع‌آوری شده است.

تری فکس روز ۲۸ جولای ۱۹۵۸ در شهر وینی‌پگ استان منیتوبا زاده شد. پدرش، رولند، یک سوزن‌بان در راه آهن بود و مادرش، بتی، نوه یک متیس (کانادایی سرخ‌پوست). تری یک ورزشکار مشتاق بود. در کودکی فوتبال، راگبی و بیس‌بال بازی می‌کرد. به‌علت قد کوتاهش نمی‌توانست در بسکتبال موفق باشد اما در کلاس هشتم به‌دنبال تشکیل تیم بسکتبال مدرسه بود. معلمش او را تشویق به ورزش دوی استقامت کرد و در هر حال با تلاش فراوان در کلاس ۱۲ موفق به دریافت جایزه در رشته بسکتبال شد.

در اواخر سال ۱۹۷۶ فکس در یک حادثه رانندگی دچار مختصر جراحتی در زانو شد. تا چند ماه بعد دردی در زانو احساس می‌کرد که آن را مرتبط با تصادف می‌دانست اما سرانجام در سال ۱۹۷۷ استئوسارکوم تشخیص داده شد. تری مجبور به آمپوتاسیون (قطع پا) و شیمی‌درمانی شد و به اوگفتند که تا چند سال پیش احتمال نجات وی ۱۵ درصد بوده اما با پیشرفت‌های اخیر احتمال درمان به ۵۰ درصد رسیده است. این مساله فکس را متوجه اهمیت تحقیقات در سرطان کرد.

به‌هرحال وی سه هفته پس از قطع پا، با پای مصنوعی شروع به حرکت کرد و با کمک پدر بازی گلف را شروع کرد. در تابستان ۱۹۷۷ از سوی تیم ملی بسکتبال با ویلچر دعوت شد و پس از دو ماه تمرین، به‌همراه تیم ملی سه مقام کسب کرد.

شب قبل از عمل جراحی، تری مقاله‌ای درباره دیک ترام خوانده بود که اولین فردی بود که با پای قطع‌شده ماراتون نیویورک را به پایان رساند. وی که تحت‌تاثیر قرار گرفته بود، سرانجام تصمیم گرفت که با امید افزایش آگاهی درباره سرطان، در طول کانادا بدود. در اکتبر ۱۹۷۹ فکس نامه‌ای به انجمن سرطان کانادا نوشت و اعلام کرد که هدف او جمع‌آوری کمک مالی است.

نامه دوم او خطاب به چندین کارخانه و شرکت برای دریافت کمک خرید کفش و وسیله نقلیه بود. در این هنگام، هیپرتروفی بطن چپ قلب او تشخیص داده شده بود و پزشکان به او درباره فعالیت‌های زیاد هشدار دادند اما او این مساله را خیلی جدی نگرفت. کمپانی فورد به او یک ون اهدا کرد و شرکت نفتی امپریال هزینه سوخت و کمپانی آدیداس کفش ورزشی برای دویدن. اما او از کمپانی‌هایی که می‌خواستند در ازای تبلیغ محصولات خود به او کمک کنند چشم پوشید، زیرا معتقد بود که هیچ‌کس نباید ار دویدن او سودی ببرد به‌جز جمع کردن هزینه برای تحقیقات سرطان.

فکس از چهره‌های برجسته‌ کاناداست. عزم او این ملت را متحد کرد و یک نظرسنجی ملی در سال ۱۹۹۹ او را به عنوان بزرگ‌ترین قهرمان تاریخ کانادا نامید. فکس نگاه به سرطان را نیز عوض کرد. او هرکز خود را #معلول قلمداد نکرد، اجازه نداد کسی به او ترحم کند و یک بار در یک مصاحبه رادیویی گفت که زندگی‌اش از زمانی که پای خود را از دست داده، پاداش‌دهنده و چالش‌برانگیزتر شده است. نگرش او سبب تغییر نگرش جامعه به ناتوانان شد.

در کانادا مدارس، خیابان‌ها و جاهای بسیاری به نام او نامگذاری شده است. مادر تری فاکس، بتی فاکس، یکی از هشت نفری بود که در مراسم افتتاحیه المپیک زمستانی ۲۰۱۰ در ونکوور ، پرچم المپیک را در ورزشگاه قرار داد. همچنین در سال‌های ۱۹۸۳ و ۲۰۰۵ دو فیلم سینمایی از داستان زندگی‌اش ساخته شد.

 

(Visited 247 times, 1 visits today)

درباره‌ Iranian Society General Physicians

جوابی بنویسید

ایمیل شما نشر نخواهد شدخانه های ضروری نشانه گذاری شده است. *

*