رییس انجمن پزشکان عمومی ایران طی نامهای به وزیر بهداشت ضمن انتقاد از بخشنامههای اخیر مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، خواستار رسیدگی به مشکلات همکاران در این زمینه شد.
دکتر عباس کامیابی در این نامه با بیان دلایل مختلف و شرح مشکلات موجود با اشاره به اینکه هدف از معاینات کارگری و بدو استخدام، غربالگری و ارجاع به سطح دوم و تخصصی است، تاکید کرد فعالیت متخصصین در سطح اول درمان در هیچجای دنیا مرسوم و قابل توجیه نیست، ضمن اینکه در حال حاضر با وجود تنها ۱۰۲ متخصص طب کار فعال در بخش خصوصی، عملاً امکان پوشش کامل جمعیت کارگری کشور وجود ندارد.
متن کامل نامه به این شرح است:
مقام عالی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
جناب آقای دکتر هاشمی
با سلام
احتراماً پیرو مذاکرات قبلی در خصوص تحدید روزافزون حدود صلاحیت پزشکان عمومی در عرصههای مختلف حرفهای، به استحضار میرساند که متاسفانه بخشنامههای صادر شده از طرف مرکز سلامت محیط و کار در سال ۹۳ مشکلات عدیدهای را برای گروهی از همکاران که عمری را صرف خدمات طب کار نمودهاند، ایجاد کرده است.
لازم به ذکر است معاینات طب کار بر اساس قوانین تامین اجتماعی و استخدام کشوری از سال ۱۳۶۴ بهصورت معاینات بدو استخدامی شروع و در سال ۱۳۷۲ معاینات دورهای طب کار نیز جهت کلیه کارخانجات مشمول قانون کار اضافه گردید. به همین منظور توانمندسازی پزشکان عمومی و صدور مجوز کار در شرکتها و کارخانجات در دستور کار دانشگاهها قرار گرفت و از سال ۱۳۸۰ حدود چهار سال متوالی آزمون کشوری از سوی وزارت بهداشت انجام و به تعدادی از پزشکان دوره دیده، مجوز احداث شرکت طب کار داده شد که این افراد بعد از تحمل هزینههای مختلف اقدام به تاسیس شرکت و ارائه خدمات طب کار در مراکز تحت پوشش خود نمودند.
اما با ورود متخصصین محترم طب کار، وزارت بهداشت اقدام به جلب همکاری پزشکان واجد شرایط انجام معاینات پزشکی طب کار در دو بخش ۱- پزشکان متخصص طب کار ۲- پزشکان عمومی دوره دیده نمود (شماره نامه ۸۵/۴۷۰ مورخه ۲۱/۶/۱۳۸۸)؛ که در فراخوان داده شده جهت پزشکان عمومی سابقه کاری آنها و ارائه گواهینامه بازآموزی طب کار و عدم استخدام آنها در دوائر دولتی مدنظر بوده است. لازم به یادآوری است که معاینات دورهای طب کار و معاینات قبل از استخدام شامل آزمایشات تشخیص طبی، شنواییسنجی، بیناییسنجی، اسپیرومتری و نوار قلب بوده که تمامی این معاینات صرفاً جهت غربالگری (و نه معاینات تخصصی) است و بعد از اتمام معاینات در صورت هرگونه مشکل در نتایج غربالگری اولیه فرد مذکور جهت اقدامات درمانی ثانویه به مراکز تخصصی پزشکی و متخصصین طب کار معرفی میگردید تا نسبت به ادامه کار یا تغییر شغل نامبرده اظهارنظر نمایند. ولی با دستورالعملهای جدید مرکز سلامت محیط و کار در سال ۹۳ عملاً این وظایف غربالگری که عمدتاً مربوط به پزشکان سطح یک (پزشکان عمومی دوره دیده) بوده از آنان سلب و بر عهده متخصصین گذاشته شده است، و عملاً این دستورالعملها حذف کامل پزشکان دوره دیده که در خط مقدم در تمام واحدهای صنعتی خدمت میکنند را رقم زده است.
با عنایت به مقدمه فوق، جمع بندی مذاکرات با این همکاران محترم به شرح ذیل تقدیم می شود:
۱- هدف از معاینات کارگری و بدو استخدام، غربالگری و ارجاع به سطح دوم و تخصصی است؛ بنابراین فعالیت متخصصین در سطح ۱ در هیچ جای دنیا مرسوم نبوده و با هیچ معیاری قابل توجیه نیست. به نظر میرسد استمرار سیاستهای اشتباه قبلی بهتدریج هرم مراجعات گروه هدف به پزشکان عمومی و متخصصین را معکوس نموده است.
۲- در حال حاضر باوجود حدود ۱۰۲ متخصص طب کار فعال در بخش خصوصی عملا امکان پوشش کامل جمعیت کارگری فراهم نیست و با برنامههای فعلی، معاینات ادواری در حال تبدیل شدن به یک سری معاینات سریع و بدون کیفیت میباشند.
۳- تجارب ۲۰ ساله بسیاری از پزشکان عمومی در این حیطه که بعضا به خدمت دائم یا پارهوقت صنایع درآمده و آگاهی و آشنایی شگرفی با نوع کار و خطرات محیط کار دارند با صدور بخشنامههای مذکور نادیده گرفته شده و با اصل هزینه اثربخشی و ارزانی خدمات و همچنین امنیت شغلی در تضاد است.
۴- پرهیز از نظرخواهی و فقدان حضور بخش عمدهای از ذینفعان حوزه طب کار در تصمیمگیریهای مرکز سلامت محیط و کار، موجب شکلگیری کانونی انحصارگرا و به دور از مشی عدالت خواهانه حاکم بر این وزارت شده است که پزشکان عمومی را همکار دونپایه و تحت سیطره متخصصین تلقی مینماید. بهعنوان نمونه انجام (و نه تفسیر) اسپیرومتری و ادیومتری که اصولا در کشورهای پیشرفته در حد تکنسین آموزشدیده است منحصر به متخصصین محترم شده است.
امید است با عنایت به موارد پیش گفت و بنا به عزم جنابعالی برای تحول عادلانه در نظام سلامت، ضمن دستور تحلیل و توقف بخشنامههای مذکور، شاهد همفکری و تعامل بیشتر معاونت محترم بهداشتی آن وزارتخانه با این همکاران خدوم باشیم و زمینه بهبود کیفیت خدمات برای هممیهنان عزیز در این عرصه نیز فراهم گردد. به همین منظور کمیته طب کار این انجمن جهت ارائه نظرات کارشناسی و تفهیم این معضل، آماده همکاری می باشند.
پیشاپیش از دستور مساعد جنابعالی قدردانی میگردد.
دکتر عباس کامیابی
رییس انجمن
رونوشت:
معاونت محترم بهداشتی وزارت بهداشت جهت استحضار و دستور مقتضی
مسئول محترم کمیته طب کار جهت استحضار و پیگیری
شایان یادآوری است که پیش از این نیز رییس انجمن پزشکان عمومی ایران با ارسال نامههایی به وزیر رفاه و معاون بهداشتی وزارت بهداشت خواستار رفع مشکل همکاران شاغل در حوزه طب کار شده بود.