انجمن پزشکان عمومی ایران پایگاه رسمی انجمن پزشکان عمومی ایران
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: وزارت بهداشت در حال آماده سازی زیرساخت پزشک خانواده و نظام ارجاع و اصلاح روند اشتباه گذشته است، همین الان حدود پنچ هزار پزشک خانواده در کشور فعال شده اند.
سید حسن هاشمی روز دوشنبه در گفت و گو با ایرنا در پاسخ به این پرسش که آیا اجرای پزشک خانواده در دولت یازدهم متوقف شده است، گفت: اتفاقا بر عکس، در همین دولت ۱۶۰۰ پزشک خانواده به شبکه بهداشتی کشور اضافه شده است و اکنون حدود پنج هزار پزشک خانواده در کشور فعال شده اند.
وی افزود: پزشک خانواده اکنون در تمام شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر مستقر است و در بسیاری از شهرهای زیر ۵۰ هزار نفر نیز پزشک خانواده حضور دارد.
وزیر بهداشت،درمان و آموزش پزشکی گفت: برنامه پزشک خانواده که در دولت قبل در دو استان فارس و مازندران شروع شده بود، اشکالات و نقایصی داشت که همچنان در پی رفع اشکالات آن هستیم.
وی افزود: برنامه وزارت بهداشت این است که ابتدا زیرساخت اجرای نظام ارجاع را بر مبنای شبکه بهداشتی-درمانی کشور فراهم و تکمیل کنیم، مراقبان سلامت در تمام کشور مستقر شوند و همزمان در کنار آنها پزشکان خانواده نیز در سراسر کشور مستقر شوند.
هاشمی ادامه داد: در همین دولت بیش از ۱۰ میلیون حاشیه نشین که در گذشته هیچ نوع خدمت بهداشتی و درمانی به آنها ارائه نمی شد، زیر پوشش شبکه بهداشتی قرار گرفتند و مراقبان سلامت اکنون به آنها خدمات اولیه سلامت را ارائه می کنند.
وی گفت: نگرانی ما این بود که اگر پزشک خانواده از روز اول و از خط اول ارائه خدمات سلامت در پایگاههای بهداشتی مستقر شود همان مدل قبلی که در فارس و مازندران اجرا شد، اتفاق می افتد و پزشک خانواده نسخه نویس می شود.
وی ادامه داد: نظر وزارت بهداشت این است که پزشک خانواده نسخه ننویسد، درمان محور نباشد و بلکه پیشگیری محور باشد، بنابراین بهتر این است که در یکی دو سال اول برنامه، مراقبان سلامت در کشور گسترش یابند و مردم را زیر پوشش خدمات اولیه سلامت ببرند، برای همه ایرانیان پرونده الکترونیک سلامت تشکیل شود و بعد در صورت نیاز افراد بیمار را به پزشک خانواده ارجاع دهند.
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: مراقبان سلامت در پایگاههای بهداشتی ۱۲ هزار و ۵۰۰ نفر را زیر پوشش قرار می دهند. هر چهار پایگاه به یک مرکز جامع خدمات سلامت که پزشک خانواده نیز در آن مستقر است، مرتبط می شود و به این ترتیب نظام ارجاع شکل می گیرد.
وی افزود: این مدل اکنون در کشور در حال گسترش است، از روستاها، شهرهای کوچک و حاشیه شهرها شروع شده و به تدریج به شهرهای بزرگ و کلانشهرها نیز گسترش پیدا می کند.
برنامه پزشک خانواده برای اولین بار در سال ۸۴ در زمان وزارت مسعود پزشکیان در روستاها کلید خورد و بعد از آن در دوران وزارت کامران باقری لنکرانی و مرضیه وحید دستجردی نیز پیگیری شد و طی این مدت حداقل دو نسخه اجرایی ۰۱ و ۰۲ برای این برنامه تدوین و ابلاغ شد.
مطابق این برنامه پزشک خانواده مسئول مراقبت از سلامت یک تعداد جمعیت مشخص می شود، پزشک خانواده با همکاری تیم خود، برای آنها پرونده سلامت تشکیل می دهد.
مطابق این برنامه باید تمام اطلاعات مربوط به سلامت ایرانیان از زمان تولد تا مرگ در این پرونده که قرار است، اطلاعات آن در شبکه الکترونیک سراسری ثبت شود تا در همه جای کشور امکان دسترسی به سوابق سلامت هر ایرانی میسر باشد.
پزشک خانواده که باید دوره دیده باشد، در یک محدوده تعریف شده و بر اساس یک دستورالعمل مشخص خدماتی را به افراد تحت پوشش خود ارائه می کند و در صورت نیاز به خدمات تخصصی و فوق تخصصی، آنان را به سطح تعریف شده بالاتر که پزشک متخصص و فوق تخصص مستقر است، ارجاع می دهد.
نکاتی قابل تامل و توجه در سخنان وزیر بهداشت و درمان ؟
به دنبال تازه ترین اظهار نظر های وزیر بهداشت ودرمان درمورد چگونگی پیاده شدن طرح ِ پزشک خانواده در کشور وتاکید ایشان براین نکته که :
نگرانی ما این بود که اگر پزشک خانواده از روز اول و از خط اول ارائه خدمات سلامت در پایگاههای بهداشتی مستقر شود همان مدل قبلی که در فارس و مازندران اجرا شد، اتفاق می افتد و پزشک خانواده ” نسخه نویس ” می شود
.
وی ادامه داد: نظر وزارت بهداشت این است که پزشک خانواده” نسخه ننویسد،” درمان محور نباشد و بلکه پیشگیری محور باشد، بنابراین بهتر این است که در یکی دو سال اول برنامه، مراقبان سلامت در کشور گسترش یابند و مردم را زیر پوشش خدمات اولیه سلامت ببرند، برای همه ایرانیان پرونده الکترونیک سلامت تشکیل شود و بعد در صورت نیاز افراد بیمار را به پزشک خانواده ارجاع دهند.
نکته ! آموزش ! آموزش ! آموزش ! مقدم بر همه چیز !
نکته وحاشیه ای مهم تر از متن این است که عموم دستگاهای مسئول پیاده کردن این طرح ونیز همه ی ارگان های آموزشی و رسانه ها باید از همین آغاز به آگاهی دادن و تعلیم دادن مردم به اینکه وقتی به پزشک خانواده مراجعه می کنند باید این ذهنیت را از خود دور کنند که برای تجویز دارو ونوشتن نسخه، مراجعه کرده اند.اگر این مسئله به آنها قبلا تعلیم و نفهیم نشود، محال است در موقع مراجعه به پزشک خانواده با توضیح پزشک خانواده مجاب شوند ودرنتیجه پزشک خانواده در این مورد وقت زیادی را برای مجاب کردن صرف و در حقیقت تلف خواهد کرد. بنابر این اهمیت ِ تعلیم و آموزش دادن مردم در این زمینه نقش اساسی و سرنوشت ساز برای موفقیت طرح پزشک خانواده خواهد داشت که باید دقیقا در در سطوح مختلف جامعه به احرا در آید. درغیر این صورت می توان پیش بینی کرد که این طرح هم با همه ی کوشش هایی که برای پیاده شدن آن صورت گرفته و می گیرد، زنده کننده و مصداق ضرب المثل ِ : شیر ِ بی یال و دم و اشکمی شود که این چنین شیری خدا کی آفرید!؟