انجمن پزشکان عمومی ایران پایگاه رسمی انجمن پزشکان عمومی ایران
باسمه تعالی
قانون تشکیل سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران
فصل اول – تعریف و اهداف
ماده ۱ – سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران که در این قانون «سازمان» نامیده می‌شود، سازمانی است مستقل دارای شخصیت حقوقی که به منظور تحقق بخشیدن به اهداف و انجام وظایف مقرر در این قانون تشکیل می‌گردد.
ماده ۲ – اهداف سازمان عبارتند از:
الف- تلاش در جهت تحقق بخشیدن به ارزشهای عالیه اسلامی در کلیه امور پزشکی
ب- تلاش در جهت پیشبرد و اصلاح امور پزشکی
ج- مشارکت در جهت ارتقای سطح دانش پزشکی
د- حفظ و حمایت از حقوق بیماران
ﻫ- حفظ و حمایت از حقوق صنفی شاغلان حرف پزشکی
و- تنظیم روابط شاغلین حرف پزشکی با دستگاههای ذی‌ربط در جهت حسن اجرای موازین و مقررات و قوانین مربوط به امور پزشکی.
فصل دوم – وظایف و اختیارات
ماده ۳- وظایف و اختیارات سازمان با توجه به اهداف فوق به شرح زیر می‌باشد:
الف- اظهار نظر مشورتی در تهیه و تدوین لوایح، طرحها، تصویب‌نامه‌ها و آئین‌نامه‌های مرتبط با امور پزشکی
ب- تنظیم دستورالعملهای تبلیغاتی و آگهی‌های دارویی و مواد خوراکی و آشامیدنی و آرایشی و بهداشتی و امور پزشکی و اعلام به مراجع ذی‌ربط
تبصره – سازمان نظام پزشکی موظف است حداکثر ظرف مدت پانزده روز از تاریخ وصول استعلامیه، نظر خود را به مراجع ذی‌ربط اعلام نماید.
ج- تدوین و تصویب مقررات و ضوابط خاص صنفی مربوط به استاندارد کردن تابلوها و سرنسخه‌های مؤسسات پزشکی و پزشکان شاغل حرف پزشکی و وابسته پزشکی
د- اجرای برنامه‌های آموزش مداوم اعضای موضوع این قانون در راستای قانون آموزش مداوم جامعه پزشکی با مجوز وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
ﻫ- صادر نمودن کارت عضویت برای اعضای سازمان موضوع این قانون
و- رسیدگی انتظامی به تخلفات صنفی و حرفه‌ای شاغلین حرف پزشکی که عنوان جرایم عمومی را نداشته باشند.
ز- اظهار نظر کارشناسی در مورد جرایم پزشکی به عنوان مرجع رسمی به دادگاهها و دادسراها
ح- همکاری با مراجع ذی‌صلاح در جهت رسیدگی به تخلفات غیرصنفی و جرایم شاغلین به حرف پزشکی و وابسته به پزشکی و اظهار نظرهای کارشناسی مشورتی در این رابطه با مراجع ذی‌ربط
ط- همکاری با مراجع ذی‌صلاح در جهت حفظ احترام و شؤون پزشکی در جامعه
ی- همکاری با مراجع ذی‌ربط در جهت گسترش فعالیت‌های علمی و تحقیقاتی و انتشارات پزشکی
ک- اظهار نظر و مشارکت فعال به هنگام تعیین یا تجدید نظر در تعرفه‌های خدمات بهداشتی و درمانی بخش دولتی و تعیین تعرفه‌ها در بخش غیرولتی بر اساس ضوابط بند (۸) ماده (۱) قانون بیمه همگانی خدمات درمانی کشور مصوب ۳/۸/۱۳۷۳ و همکاری با مراجع ذی‌صلاح در اجرای آن
تبصره- درصد تعهد سازمانهای بیمه‌گر در قبال تعرفه‌های فوق توسط شورای‌عالی بیمه خدمات درمانی همه ساله تعیین خواهد شد.
ل- اظهار نظر و مشارکت فعال در تعیین و یا تجدید نظر در میزان مالیات و عوارض مشاغل موسسات و شاغلان حرف پزشکی و همکاری با مراجع ذی‌صلاح در وصول آن
م- مشارکت در تدوین آیین‌نامه‌ها و دستورالعملهای نظارتی در مورد مطب‌ها، مؤسسات درمانی و بهداشتی و دیگر مراکز پاراکلینیک در بخش خصوصی
ن- صدور پروانه اشتغال مطب‌های پزشکی و حرف وابسته و تمدید آنها و مشارکت در صدور پروانه مؤسسات پزشکی بر اساس مقررات و ضوابط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
ق- عضویت در شوراهای گسترش و برنامه‌ریزی دانشگاهها و مشارکت در تعیین ظرفیت دانشگاه‌های دولتی و غیردولتی
ر- همکاری در تدوین آییننامههای ارزشیابی و مشارکت در اجرای آن برای مراکز درمانی و بیمارستانی
ش- کمک به رفع مشکلات رفاهی و مالی شاغلان حرف پزشکی کم‌درآمد و خسارت‌دیده از طریق صندوق تعاون و رفاه
ت- همکاری با مراجع ذی‌ربط در ارایه خدمات امدادی، بهداشتی و درمانی به هنگام بروز حوادث و سوانح غیرمترقبه از طریق تشویق و بسیج اعضای سازمان
س- مشارکت فعال در تدوین برنامه‌های آموزشی گروه پزشکی
ع- همکاری و مشارکت در جهت اشتغال فارغ‌التحصیلان گروه پزشکی
ف- انجام کلیه مسؤولیت‌ها، وظایف و اختیاراتی که تاکنون در قوانین مختلف از سوی مجلس شورای اسلامی به سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران محول گردیده است.
فصل سوم- شرایط عضویت
ماده ۴- کلیه اتباع ایرانی پزشک، دندانپزشک، دکتر داروساز و متخصصین و دکترای علوم آزمایشگاهی (حرفه‌ای یا متخصص) تشخیص طبی و لیسانسیه‌های پروانه‌دار گروه پزشکی به استثنای گروه پرستاران می‌توانند عضو سازمان باشند.
تبصره ۱- اعضای سازمان همه ساله مبلغی را به عنوان حق عضویت به سازمان پرداخت خواهند نمود. میزان و نحوه وصول حق عضویت اعضای مطابق دستورالعملی خواهد بود که توسط شورای‌عالی نظام پزشکی تهیه می‌گردد.
تبصره ۲- برای پرداختن به حرفه پزشکی پس از اخذ پروانه اشتغال، عضویت در سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران الزامی است.
فصل چهارم- ارکان
ماده ۵- ارکان تابعه سازمان به شرح زیر می‌باشد:
الف- مجمع عمومی نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران که در این قانون «مجمع» نامیده می‌شود.
ب- شورای‌عالی نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران که در این قانون «شورای‌عالی» خوانده می‌شود و دبیرخانه آن در سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران که در تهران است مستقر می‌باشد.
ج- رییس‌کل
د- هیأت مدیره نظام پزشکی شهرستانها و شورای هماهنگی استانی
تبصره- وظایف و اختیارات و ساختار تشکیلاتی شورای هماهنگی استانی به پیشنهاد رییس‌کل به تصویب شورای‌عالی خواهد رسید.
ﻫ- هیأت‌های انتظامی رسیدگی به تخلفات صنفی و حرفه‌ای شاغلین گروه پزشکی و حرف وابسته
و- بازرسان
ز- صندوق رفاه و تعاون
ماده ۶- ترکیب مجمع سازمان به شرح زیر می‌باشد:
هیأت مدیره نظام پزشکی هر یک از شهرستانها با توجه به تعداد شرکت‌کنندگان در انتخابات هیأت مدیره شهرستان مذکور، یک یا چند نفر از بین خود را به عنوان نماینده خود برای تشکیل مجمع عمومی به ترتیب زیر معرفی می‌نماید:
الف- تا پانصد نفر شرکت‌کننده در انتخابات، یک نفر
ب- از پانصد و یک تا هزار نفر شرکت‌کننده در انتخابات، دو نفر
ج- از هزار و یک تا هزار و پانصد نفر شرکت‌کننده در انتخابات، سه نفر
و به همین ترتیب تا حداکثر هشت نفر به عنوان نماینده حوزه مربوطه به عنوان عضو مجمع عمومی انتخاب می‌شوند.
ماده ۷- وظایف مجمع عبارتند از:
الف- استماع گزارش شورای‌عالی، رییس‌کل و بازرسان و تصویب سیاستهای کلان پیشنهادی شورای‌عالی
ب- انتخاب اعضای صلی و علی‌البدل شورای‌عالی برای دوره چهارساله و بازرسان به‌طور سالانه
ج- مذاکره و اتخاذ تصمیم در سایر اموری که در دستور کار جلسه قرار دارد و طبق قوانین و آییننامههای مربوط و سایر ضوابط به عهده سازمان و در صلاحیت مجمع می‌باشد.
تبصره ۱- اعضای مجمع به شرح مندرج در ماده (۶) این قانون به مدت چهار سال انتخاب می‌شوند و آیین‌نامه داخلی مجمع به پیشنهاد شورای‌عالی به تصویب مجمع خواهد رسید.
تبصره ۲- در اولین جلسه در مورد انتخاب رییس و دو نفر نایب‌رییس و یک نفر منشی مجمع براساس آیین‌نامه‌ای که با پیشنهاد شورای‌عالی به تصویب مجمع می‌رسد اتخاذ تصمیم می‌گردد.
ماده ۸- اعضای شورای‌عالی عبارتند از:
الف- بیست و پنج نفر از کادر پزشکی، به ترتیب: سیزده نفر پزشک، سه نفر دندانپزشک، سه نفر دکترای داروساز، دو نفر دکترای علوم آزمایشگاهی تشخیص طبی، دو نفر کارشناس مامایی، دو نفر از سایر لیسانیسه‌های پروانه‌دار گروه پزشکی
ب- دو نفر از اعضای کمیسیون بهداشت و درمان به معرفی کمیسیون بهداشت و درمان و انتخاب مجلس شورای اسلامی (به عنوان ناظر) و یک نفر از کادر پزشکی به انتخاب وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و رییس سازمان پزشکی قانونی کشور.
تبصره ۱- مجمع عمومی یک سال قبل از انتخابات نسبت به اضافه نمودن و ترکیب و تعداد اعضای شورای‌عالی (موضوع بند (الف) این ماده) مطابق با پیشنهاد شورای‌عالی تصمیم‌گیری خواهد نمود.
تبصره ۲- جلسات شورای‌عالی نظام پزشکی که حداقل هر سه ماه یکبار تشکیل می‌شود با حضور دوسوم اعضای شورا رسمی است و تصمیمات متخذه با اکثریت آرا معتبر بوده و برای واحدهای ذی‌ربط لازم الاجرا است.
تبصره ۳- وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و معاونین ایشان و نیز افرادی که از طرف وزیر تعیین می‌شوند می‌توانند در تمام جلسات شورای‌عالی و هیأت مدیره نظام پزشکی با حق اظهار نظر و بدون حق رأی شرکت نمایند.
تبصره ۴- شورای‌عالی نظام پزشکی دارای یک رییس، دو نایب‌رییس و یک دبیر خواهد بود که از بین اعضای شورا با رأی اکثریت نسبی اعضای رسمی شورا برای مدت دو سال انتخاب می‌گردند.
تبصره ۵- دبیر شورای‌عالی مسؤول تشکیل جلسات و اداره دبیرخانه شورا خواهد بود. اداره جلسات شورا به عهده رییس یا نایب‌رییس شورا خواهد بود.
تبصره ۶- کلیه اعضای انتخابی شورای‌عالی می‌بایست در انتخابات هیأت مدیره شهرستانها شرکت و انتخاب شده باشند.
ماده ۹- رییس‌کل سازمان بالاترین مقام اجرایی، اداری و مالی و نماینده قانونی سازمان در کلیه مراجع با حق توکیل به غیر و یا نماینده وی می‌باشد و در حدود مصوبات مجمع عمومی و شورای‌عالی و مقررات و ضوابط مربوط دارای اختیار کامل است که از طرف مجمع عمومی از بین منتخبین هیأت مدیره سراسر کشور برای مدت چهار سال انتخاب و به رییس‌جمهور جهت صدور حکم معرفی می‌شود.
تبصره ۱- مجمع عمومی می‌تواند انتخاب و معرفی رییس‌کل را به شورای‌عالی منتخب خود واگذار نماید.
تبصره ۲- شورای‌عالی حق استیضاح رییس‌کل را دارد و در صورتی که دوسوم اعضای شورای‌عالی رأی عدم اعتماد به رییس‌کل بدهند وی عزل می‌گردد و مجمع عمومی فوق‌العاده جهت انتخاب رییس‌کل تشکیل می‌شود. در این فاصله رییس شورای‌عالی سرپرستی سازمان را عهده‌دار خواهد بود.
ماده ۱۰- در هر شهرستان که تعداد مشمولان ماده (۴) این قانون در آن حداقل یکصد نفر باشد نظام پزشکی شهرستان تشکیل خواهد شد.
تبصره- کلیه شهرستان‌هانی که در دوره قبل هیأت مدیره داشتند حتی اگر تعداد اعضای آنها کمتر از یکصد نفر باشد از این ماده مستثنی هستند.
ماده ۱۱- هیأت مدیره نظام پزشکی شهرستان تا پانصد نفر پزشک، مرکب از یازده نفر به شرح زیر می‌باشد:
الف- شش نفر از پزشکان به انتخاب پزشکان شهرستان
ب- یک نفر دندانپزشک به انتخاب دندانپزشکان شهرستان
ج- یک نفر دکتر داروساز به انتخاب دکترهای داروساز شهرستان
د- یک نفر دکتر علوم آزمایشگاهی به انتخاب دکترهای علوم آزمایشگاهی شهرستان
ﻫ- یک نفر لیسانسیه مامایی یا بالاتر به انتخاب گروه مامایی شهرستان
و- یک نفر لیسانسیه پروانه‌دار گروه پزشکی یا بالاتر به استثنای گروه پرستاران به انتخاب گروه لیسانسیه‌دار یا بالاتر پروانه‌دار گروه پزشکی شهرستان
تبصره- مادامی که انتخاب افراد موضوع بندهای (ب)، (ج)، (د)، (ﻫ) و (و) ماده فوق صورت نپذیرد، به جای هر کدام آنها یک پزشک انتخاب خواهد شد.
ماده ۱۲- هیأت مدیره نظام پزشکی شهرستانهایی که بیش از پانصد نفر عضو داشته باشد مرکب از هفده نفر به شرح ذیل می‌باشد:
الف- ده نفر پزشک به انتخاب پزشکان شهرستانهای مربوطه
ب- دو نفر دندانپزشک به انتخاب دندانپزشکان شهرستانهای مربوطه
ج- دو نفر داروساز به انتخاب دکترهای داروساز شهرستانهای مربوطه
د- یک نفر از متخصصین یا دکترهای علوم آزمایشگاهی تشخیص طبی به انتخاب دکترهای علوم آزمایشگاهی تشخیص طبی شهرستانهای مربوطه
ﻫ- یک نفر لیسانسیه مامایی یا بالاتر به انتخاب ماماهای شهرستان مربوطه
و- یک نفر لیسانسیه پروانه‌دار گروه پزشکی یا بالاتر به انتخاب فارغ‌التحصیلان کارشناسی و بالاتر
تبصره ۱- نظام پزشکی شهرستان مرکز استان یا یکی از شهرهای نزدیک با تصویب شورای‌عالی عهده‌دار وظایف نظام پزشکی شهرستانهای تابعه استان که در آن نظام پزشکی تشکیل نشده است نیز می‌باشد.
تبصره ۲- اعضای شهرستانهایی که امکان تشکیل هیأت مدیره را ندارند می‌توانند در انتخابات یکی از سایر شهرستانهای تابعه شرکت کنند.
ماده ۱۳- رییس هیأت مدیره هر یک از شهرستانها از بین منتخبین هر شهرستان با پیشنهاد هیأت مدیره مربوطه و صدور حکم رییس‌کل سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران برای مدت چهار سال منصوب می‌گردد.
تبصره ۱- رؤسای هیأت مدیره شهرستانها همان وظایف و اختیارات رییس‌کل سازمان نظام پزشکی در محدوده سازمان نظام پزشکی شهرستان مربوطه به استثنای وظایف خاص ریس کل را به عهده خواهند داشت.
تبصره ۲- عزل رییس هیأت مدیره شهرستان می‌تواند به پیشنهاد هیأت مدیره توسط رییس‌کل صورت بگیرد.
ماده ۱۴- بودجه سازمان نظام پزشکی از محل حق عضویت اعضای و هدایا و کمک‌های اشخاص حقیقی و حقوقی تأمین و به تصویب شورای‌عالی خواهد رسید.
تبصره ۱- بودجه سالیانه نظام پزشکی هر شهرستان توسط هیأت مدیره همان شهرستان تهیه و طبق آیین‌نامه مصوب شورای‌عالی هزینه خواهد شد.
تبصره ۲- میزان و طرز وصول حق ثبت نام سالانه اعضا و دیگر مقررات اداری و مالی سازمان و نحوه هزینه بودجه پس از تصویب شورای‌عالی به مرحله اجرا در خواهد آمد.
ماده ۱۵- وظایف شورای‌عالی نظام پزشکی به شرح زیر می‌باشد:
الف- اجرای دقیق وظایف مقرر در ماده (۳) این قانون و نظارت مستمر بر حسن اجرای آنها از طریق رییس‌کل سازمان
ب- نظارت بر عملکرد نظام پزشکی شهرستانها
ج- نظارت بر عملکرد صندوق تعاون و رفاه وابسته به سازمان نظام پزشکی
د- رسیدگی به تخلفات انضباطی هیأت مدیره نظام پزشکی شهرستانها ارجاعی از طرف شورای هماهنگی استان و رفع اختلاف بین آنها
ﻫ- تهیه و تصویب دستورالعملهای اجرایی لازم در چارچوب این قانون
و- انحلال هیأت مدیره نظام پزشکی شهرستانها و برگزاری انتخابات مجدد در چارچوب این قانون
ز- تصویب بودجه سالیانه سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران
تبصره- هیأت مدیره نظام پزشکی شهرستانها در موارد زیر منحل می‌گردند:
۱- عدول و تخطی از وظایف مقرر در این قانون با تشخیص شورای‌عالی نظام پزشکی
۲- فوت یا استعفای یا غیبت غیرمجاز بیش از یک دوم اعضای هیأت مدیره برای چهار جلسه متوالی
ماده ۱۶- وظایف نظام پزشکی شهرستان به شرح زیر است:
الف- نظام پزشکی شهرستان کلیه اختیارات و وظایف سازمان نظام پزشکی به استثنای مواردی که در صلاحیت رییس‌کل، مجمع عمومی و شورای‌عالی می‌باشد را در محدوده شهرستان مربوطه دارا خواهد بود.
ب- اجرای مصوبات شورای‌عالی در سطح شهرستان.
فصل پنجم- انتخابات
ماده ۱۷- مدت عملکرد هر دوره هیأت مدیره نظام پزشکی شهرستانها و شورای‌عالی نظام پزشکی چهار سال تمام می‌باشد.
تبصره ۱- شروع اولین دوره فعالیت هیأت‌های مدیره مذکور حداکثر ده روز پس از اعلام قطعیت یافتن نتیجه انتخابات خواهد بود.
تبصره ۲- شروع فعالیت دوره‌های بعد نظام پزشکی بلافاصله پس از پایان دوره قبلی می‌باشد و چنانچه در پایان دوره، تشریفات انتخابات دوره بعد به نحوی از انحا پایان نیافته باشد، ارکان دوره قبلی تا قطعیت نتیجه انتخابات جدید به فعالیت خود ادامه خواهد داد و مبدأ شروع کار دوره جدید از تاریخ قطعیت انتخابات خواهد بود.
ماده ۱۸- انتخابات برای دوره‌های بعد، سه ماه قبل از اتمام هر دوره با اعلام وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و تشکیل هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات انجام خواهد شد.
تبصره- انتخابات هیأت مدیره نظام پزشکی شهرستانهایی که انتخابات آنها منحل و یا توسط هیأت مرکزی نظارت ابطال گردیده است، حداکثر ظرف مدت سه ماه با هماهنگی هیأت نظارت و با رعایت سایر مواد قانونی انجام می‌پذیرد.
ماده ۱۹- ترکیب هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات که برای مدت چهار سال انتخاب می‌گردند به شرح زیر خواهد بود:
الف- یک نفر نماینده دادستان کل کشور
ب- یک نفر نماینده وزارت کشور
ج- دو نفر از کادر پزشکی به انتخاب و معرفی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
د- سه نفر کادر پزشکی به معرفی کمیسیون بهداشت و درمان و با انتخاب مجلس شورای اسلامی.
تبصره ۱- هیأت مرکزی نظارت می‌تواند برای هر شهرستان سه تا پنج نفر را جهت نظارت بر حسن اجرای انتخابات نظام پزشکی آن شهرستان تعیین نماید.
تبصره ۲- تجدید انتخاب اعضای هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات برای دوره‌های بعدی بلااشکال است.
تبصره ۳- افراد مذکور باید شرایط موضوع بندهای (الف)، (ب)، (ج) و (د) ماده (۲۳) این قانون را دارا باشند.
ماده ۲۰- هیأت مرکزی نظارت وظایف زیر را دارا می‌باشد:
الف- عزل و نصب اعضای هیأت‌های نظارت بر انتخابات نظام پزشکی شهرستانها و شورای‌عالی نظام پزشکی
ب- نظارت بر حسن انجام انتخابات در حوزه‌های انتخاباتی و شورای‌عالی و رییس‌کل
ج- بررسی نهایی صلاحیت نامزدهای عضویت در هیأت مدیره نظام پزشکی شهرستانها و ابلاغ نظر هیأت مرکزی به هیأت‌های اجرایی انتخابات مربوطه جهت اعلام عمومی
د- رسیدگی به شکایات نامزدهایی که صلاحیت آنها به تأیید هیأت‌های نظارت نرسیده باشد و تجدیدنظر در آنها
ﻫ- رسیدگی به شکایات انتخاباتی در چارچوب مواد قانونی و آییننامههای مربوطه
و- توقف یا ابطال تمام یا قسمتی از مراحل انجام انتخابات در چارچوب مواد قانونی و دستورالعملهای مربوطه این قانون رأساً و یا با پیشنهاد هیأت‌های اجرایی یا هیأت‌های نظارت حوزه‌های انتخاباتی
ز- تأیید نهایی حسن انجام انتخابات هیأت مدیره نظام پزشکی شهرستانها و اعضای شورای‌عالی نظام پزشکی و رییس‌کل و امضایی اعتبار‌نامه منتخبین.
ح- رسیدگی به شکایات و اعتراضات کتبی افراد در مورد تأیید صلاحیت نامزدهای عضویت در هیأت مدیره نظام پزشکی‌ها و تجدیدنظر در آنها.
تبصره- هیأت مرکزی نظارت می‌تواند طبق دستورالعملی که تهیه می‌نماید تمام یا قسمتی از وظایف مقرر در این ماده را به هر یک از هیأت‌های نظارت بر انتخابات هیأت مدیره نظام پزشکی شهرستانها تفویض نماید.
ماده ۲۱- برگزاری انتخابات هیأت مدیره نظام پزشکی و اعضای شورای‌عالی نظام پزشکی و رییس‌کل به عهده هیأت‌های اجرایی انتخابات مربوطه که ترکیب و نحوه تشکیل و نحوه کار آنها و کیفیت و نحوه برگزاری انتخابات مربوطه طبق آیین‌نامه‌ای خواهد بود که توسط شورای‌عالی نظام پزشکی تهیه و به تصویب وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خواهد رسید.
ماده ۲۲- شرایط انتخاب‌کنندگان عبارت است از:
الف- تابعیت دولت جمهوری اسلامی ایران
ب- داشتن کارت عضویت در سازمان نظام پزشکی
ج- شاغل بودن در شهرستان منطقه انتخاباتی در زمان انتخابات به تأیید نظام پزشکی آن شهرستان یا شبکه بهداشت و درمان شهرستان.
ماده ۲۳- شرایط انتخاب شوندگان هیأت‌های مدیره سازمان نظام پزشکی و شورای‌عالی نظام پزشکی به شرح زیر می‌باشد:
الف- تابعیت دولت جمهوری اسلامی ایران
ب- نداشتن فساد اخلاقی و مالی
ج- داشتن حسن شهرت اجتماعی و شغلی در عمل به اجرای اصول پزشکی و رعایت اخلاق و شؤون پزشکی
د- داشتن حسن شهرت در تعهد عملی به احکام دین مبین اسلام و وفاداری به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
تبصره- اقلیت‌های دینی مصرح در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تابع احکام دین اعتقادی خود می‌باشند.
ﻫ- دارا بودن حداقل سه سال سابقه عضویت در نظام پزشکی.
تبصره- اعضای هیأت اجرایی و نظارت نمی‌توانند به عنوان انتخاب‌شونده ثبت‌نام نمایند.
ماده ۲۴- وزارت بهداشت، درمان آموزش پزشکی مسؤول برگزاری انتخابات هیأت مدیره نظام پزشکی از طریق هیأت‌های اجرایی انتخابات با رعایت مواد این قانون خواهد بود.
ماده ۲۵- شورای هماهنگی استان موضوع این قانون متشکل از رؤسای هیأت‌های مدیره شهرستانهای هر استان می‌باشد و ریاست این شورا به عهده رییس هیأت مدیره شهرستان مرکز استان خواهد بود.
ماده ۲۶- وظایف شورای هماهنگی استان به شرح زیر است:
الف- نظارت بر عملکرد نظام پزشکی شهرستانهای استان
ب- انتخاب اعضای هیأت‌های انتظامی تجدید نظر در مواردی که موضوعیت تشکیل این هیأتها به تصویب شورای‌عالی حسب موارد مندرج در ماده (۲۸) این قانون رسیده باشد.
ج- رسیدگی به تخلفات انضباطی هیأت مدیره نظام پزشکی شهرستانها و ارایه آن به شورای‌عالی و برقراری هماهنگی لازم بین نظام پزشکی شهرستانها و رسیدگی به اختلافات داخلی آنها
د- چنانچه بازرسان در ضمن بازرسی تخلف و یا تقصیری را متوجه رییس‌کل و یا معاونین و یا سایر رؤسای هیأت مدیره شهرستانها مشاهده کنند بایستی به شورای‌عالی اطلاع دهند.
ﻫ- بازرسان در مقابل سازمانها و اشخاص ثالث نسبت به قصور یا تخلفاتی که در انجام وظایف خود مرتکب می‌شوند طبق قوانین و مقررات موجود مسؤولیت خواهند داشت.
فصل ششم- هیأت‌های انتظامی پزشکی
ماده ۲۸- سازمان نظام پزشکی به منظور رسیدگی به تخلفات صنفی و حرفه‌ای شاغلین حرف پزشکی و وابسته در مرکز دارای هیأت‌های عالی انتظامی پزشکی و در مراکز استانها دارای هیأت‌های بدوی و تجدیدنظر و در شهرستانها دارای هیأت‌های بدوی انتظامی پزشکی خواهد بود که مطابق مواد بعدی این قانون تشکیل می‌گردند.
تبصره ۱- عدم رعایت موازین شرعی و قانونی و مقررات صنفی و حرفه‌ای و شغلی و سهل‌انگاری در انجام وظایف قانونی به وسیله شاغلین حرف پزشکی و وابسته به پزشکی تخلف محسوب و متخلفین با توجه به شدت و ضعف عمل ارتکابی و تعدد و تکرار آن حسب مورد به مجازاتهای زیر محکوم می‌گردند:
الف- تذکر یا توبیخ شفاهی در حضور هیأت مدیره نظام پزشکی محل
ب- اخطار یا توبیخ کتبی با درج در پرونده نظام پزشکی محل
ج- توبیخ کتبی با درج در پرونده نظام پزشکی و نشریه نظام پزشکی محل با الصاق رأی در تابلو اعلانات نظام پزشکی محل
د- محرومیت از اشتغال به حرفه‌های پزشکی و وابسته از سه ماه تا یک سال در محل ارتکاب تخلف
ﻫ- محرومیت از اشتغال به حرفه‌های پزشکی و وابسته از سه ماه تا یک سال در تمام کشور
و- محرومیت از اشتغال به حرفه‌های پزشکی از بیش از یک سال تا پنج سال در تمام کشور
ز- محرومیت دایم از اشتغال به حرفه‌های پزشکی و وابسته در تمام کشور
تبصره ۲- آیین‌نامه‌ها ی ذی‌ربط در این باره به قوت خود باقی است و اجرا خواهد شد و در صورت نیاز به هر گونه تغییر با تصویب شورای‌عالی نظام پزشکی قابل تغییر و اجرا می‌باشد.
ماده ۲۹- در معیت هیأت بدوی انتظامی، اعضای دادسرا مرکب از دادستان و تعداد مورد نیاز دادیار به تشخیص شورای‌عالی با رأی اعضای هیأت مدیره و حکم ریاست سازمان انتخاب می‌شوند.
تبصره ۱- دادیاران باید حداقل پنج سال سابقه اشتغال به حرف پزشکی یا در یکی از حرف پزشکی وابسته و دادستان حداقل هفت سال سابقه اشتغال به حرف پزشکی داشته باشند.
تبصره ۲- مدت مأموریت اعضای دادسرا تا پایان دوره هیأت مدیره است.
تبصره ۳- دادستان می‌تواند یکی از دادیاران را به عنوان معاون اول خود انتخاب کند تا از طرف او وظایف محوله را انجام دهد.
ماده ۳۰- دادسرای انتظامی در موارد ذیل مکلف به شروع رسیدگی است:
الف- شکایت شاکی ذی‌نفع یا سرپرست و یا نمایندگان قانونی بیمار
ب- اعلام تخلف از مراجع قضایی- اداری
ج- اعلام تخلف از طرف هیأت مدیره، شورای‌عالی و ریاست سازمان
د- شکایت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
ﻫ- در مورد تخلفات مشهودی که به نظر اعضای دادسرا و هیأت‌های انتظامی پزشکی رسیده است
و- ارجاع از طرف هیأت بدوی انتظامی پزشکی.
ماده ۳۱- دادسرا پس از وصول شکایت با اقدامات مقتضی اعم از تحقیق از شاکی، ملاحظه مدارک و سوابق مربوطه و استعلام از مطلعین و انجام معاینات و آزمایشات مورد لزوم و جلب نظر کارشناسی، موضوع را مورد رسیدگی قرار خواهد داد. در صورتی که عقیده به تعقیب داشته باشد پس از جلب موافقت دادستان یا معاون اول، کیفرخواست تنظیم و پرونده را جهت رسیدگی به هیأت بدوی انتظامی ارسال می‌نماید.
ماده ۳۲- کیفر خواست باید مشتمل بر مشخصات کامل مختلف، تاریخ و محل تخلف و چگونگی آن و دلایل مربوطه به مواد استنادی باشد.
ماده ۳۳- در صورتی که دادسرا به علت عدم وقوع تخلف یا فقد دلیل نظر به منع تعقیب داشته باشد و در صورت موافقت دادستان دستور منع تعقیب صادر و مراتب را با تذکر حق شکایت به شاکی یا مرجع اعلام تخلف اعلام می‌نماید. این قرار ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ به ذی‌نفع در هیأت بدوی انتظامی قابل رسیدگی بوده و در صورت تشخیص فسخ قرار منع تعقیب، هیأت بدوی انتظامی رأساً به موضوع رسیدگی و حکم مقتضی صادر خواهد کرد.
ماده ۳۴- در صورت اعتراض هر یک از طرفین شکایت به رأی هیأت بدوی انتظامی پرونده جهت رسیدگی مجدد به هیأت جدید نظر استان ارجاع می‌شود.
ماده ۳۵- هیأت‌های بدوی انتظامی رسیدگی به تخلفات صنفی و حرفه‌ای هیأت مدیره‌های نظام پزشکی که مرجعی است صلاحیت‌دار با مسؤولیت رسیدگی به تخلفات صنفی و حرفه‌ای شاغلین حرف پزشکی و وابسته پزشکی که از طرف دادسرای انتظامی طبق آیین دادرسی ارجاع می‌گردد و تعیین مجازاتهای انتظامی مناسب برای آنها، متشکل از سیزده نفر به شرح ذیل خواهد بود:
الف- یک نفر قاضی به معرفی ریاست قوه قضاییه
ب- مسؤول پزشکی قانونی شهرستان مربوطه یا نماینده وی
ج- پنج نفر از پزشکان شهرستان مربوطه
د- یک نفر از دندانپزشکان شهرستان مربوطه
ﻫ- یک نفر از دکترهای داروساز شهرستان مربوطه
و- یک نفر از متخصصین علوم آزمایشگاهی و یا دکترای علوم آزمایشگاهی تشخیص طبی شهرستان مربوطه
ز- یک نفر از کاشناسان پروانه‌دار گروه پزشکی یا بالاتر شهرستان مربوطه
ح- یک نفر پرستار به پیشنهاد سازمان نظام پرستاری
ط- یک نفر از لیسانسیه‌های گروه مامایی و بالاتر شهرستان مربوطه.
تبصره ۱- افراد موضوع بندهای (ج)، (د)، (ﻫ)، (و)، (ز)، (ح) و (ط) این ماده که افراد متدین به دین اسلام و خوش‌سابقه شهرستان مربوطه با تجربه حداقل پنج سال در حرفه مربوطه خواهند بود با پیشنهاد هیأت مدیره نظام پزشکی شهرستان مربوطه و تأیید و حکم رییس‌کل سازمان منصوب می‌گردند. حداکثر یک نفر از افراد مذکور با شرایط ذکرشده می‌توانند از بین افراد متدین به یکی از ادیان مصرح در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران باشند.
تبصره ۲- افراد موضوع بندهای (ز)، (ح) و (ط) صرفاً در بررسی پرونده‌هایی که به تشخیص رییس هیأت مدیره شهرستان مربوطه به رشته آنها مربوطه باشد عضو هیأت بدوی انتظامی خواهند بود.
تبصره ۳- هر یک از هیأت‌های بدوی انتظامی پزشکی شهرستانها علاوه بر این که مسؤولیت رسیدگی به تخلفات صنفی و حرفه‌ای شاغلین حرف پزشکی و وابسته به پزشکی را بر عهده دارند مراجعی هستند صلاحیت‌دار در امر اعلام نظر کارشناسی و تخصصی به مراجع ذی‌صلاح قضایی در رابطه با رسیدگی به تخلفات غیرصنفی و غیرحرفه‌ای و جرایم شاغلین به حرف پزشکی و وابسته پزشکی.
تبصره ۴- هر یک از هیأت‌های بدوی انتظامی پزشکی می‌توانند در امر رسیدگی به تخلفات صنفی و حرفه‌ای موضوع این ماده نظرات کارشناسی کمیسیون‌های تخصصی مشورتی نظام پزشکی شهرستان مربوطه را درخواست نمایند. کمیسیون‌های مذکور موظفند حداکثر ظرف مدت پانزده روز نظرات کارشناسی خود را در اختیار هیأت‌های بدوی انتظامی قرار دهند.
تبصره ۵- در صورتی که هر یک از طرفین یا نمایندگان قانونی آنان نسبت به نظریه کارشناسی هیأت بدوی ذی‌ربط معترض باشند دادگاه و دادسرا در صورت لزوم می‌توانند نظریه هیأت تجدیدنظر انتظامی پزشکی استان و یا هیأت عالی انتظامی نظام پزشکی را به عنوان مرجع تخصصی ذی‌ربط استعلام نمایند.
ماده ۳۶- به منظور رسیدگی مجدد به پرونده‌هایی که پس از صدور رأی هیأت‌های بدوی انتظامی مورد اعتراض هر یک از طرفین قرار گیرد، هیأتی به نام هیأت تجدید ظنر انتظامی استان با ترکیب زیر در محل نظام پزشکی شهرستان مرکز استان تشکیل می‌گردد:
الف- یک نفر از قضات دادگاه‌های تجدیدنظر استان با معرفی ریاست قوه قضاییه
ب- مدیر کل پزشکی قانونی استان مربوطه
ج- پنج نفر از دندانپزشکان استان مربوطه
د- یک نفر از دندانپزشکان استان مربوطه
ﻫ – یک نفر از دکترهای داروساز استان مربوطه
و- یک نفر از متخصصین علوم آزمایگشاهی یا دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی استان مربوطه
ز- یک نفر لیسانس یا بالاتر پروانه‌دار گروه پزشکی استان مربوطه
ح- یک نف از لیسانسیه‌های مامایی یا بالاتر استان مربوطه
ط- یک نفر از پرستاران استان مربوطه به پیشنهاد سازمان نظام پرستاری
تبصره ۱- افراد موضوع بندهای (ج)، (د)، (ﻫ)، (و)، (ز)، (ح) و (ط) این ماده که از افراد مسلمان و خوش‌سابقه استان مربوطه بوده و حداقل هفت سال تجربه در حرفه مربوطه خود داشته باشند به پیشنهاد شورای هماهنگی استان و حکم رییس‌کل منصوب خواهند شد و عزل آنان توسط رییس‌کل خواهد بود. حداکثر یک نفر از افراد مذکور با شرایط ذکرشده می‌توانند افراد متدین به یکی از ادیان مصرح در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران باشند.
تبصره ۲- افراد موضوع بندهای (ز)، (ح) و (ط) در بررسی پرونده‌هایی که به تشخیص رییس شورای هماهنگی استان مربوط به رشته آنها می‌شود عضو هیأت تجدیدنظر انتظامی خواهند بود.
ماده ۳۷- آرای هیأت‌های تجدیدنظر انتظامی پزشکی استان تا حد مجازاتهای بندهای (الف)، (ب) و (ج) تبصره (۱) ماده (۲۸) قطعی است.
ماد ۳۸- به منظور رسیدگی به اعتراضات و شکایات اشخاص (حقیقی- حقوقی) از طرز کار هیأت‌های بدوی و تجدیدنظر انتظامی موضوع مواد (۳۵) و (۳۶) این قانون، نظارت عالیه بر کار هیأت‌های بدوی و تجدید نظر انتظامی و ایجاد هماهنگی بین آنها و تجدیدنظر در احکام صادره از سوی هیأت‌های تجدید نظر انتظامی، هیأت‌های عالی انتظامی با ترکیب زیر در سازمان مرکزی نظام پزشکی تشکیل می‌گردد:
الف- یک نفر از قضات باتقوی و باتجربه با معرفی رییس قوه قضاییه
ب- رییس سازمان پزشکی قانونی کشور یا نماینده تام‌الاختیار وی
ج- پنج نفر از پزشکان متخصص، مسلمان و خوش‌سابقه با تجربه کاری حداقل هفت سال در حرفه مربوطه
د- یک نفر از دندانپزشکان مسلمان و خوش‌سابقه با تجربه کاری حداقل هفت سال در حرفه مربوطه
ﻫ- یک نفر از دکترهای داروساز مسلمان و خوش‌سابقه با تجربه کاری حداقل هفت سال در حرفه مربوطه
و- یک نفر از متخصصین و یا دکترهای علوم آزمایشگاهی تشخیص طبی مسلمان و خوش‌سابقه با تجربه کاری حداقل هفت سال در حرفه مربوطه
ز- یک نفر از لیسانسیه‌ها یا بالاتر پروانه‌دار گروه پزشکی مسلمان و خوش‌سابقه با تجربه کاری حداقل هفت سال در حرفه مربوطه
ح- یک نفر پرستار به پیشنهاد سازمان نظام پرستاری
ط- یک نفر از لیسانسیه‌ها یا بالاتر مامایی مسلمان و خوش‌سابقه با تجربه کاری حداقل هفت سال در حرفه مربوطه.
حداکثر یک نفر از افراد مذکور در بندهای فوق می‌توانند از بین افراد متدین به یکی از ادیان مصرح در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران با شرایط مذکور باشند.
تبصره ۱- شورای‌عالی می‌تواند مسؤولیت رسیدگی به تخلفات صنفی و حرفه‌ای شاغلین حرف پزشکی و وابسته پزشکی چند شهرستان را به یک هیأت بدوی انتظامی محول و واگذار نماید.
تبصره ۲- افراد مذکور در بندهای (ج)، (د)، (ﻫ)، (و)، (ز)، (ح) و (ط) این ماده با پیشنهاد رییس‌کل سازمان و تصویب شورای‌عالی نظام پزشکی با حکم رییس‌کل سازمان برای مدت چهار سال منصوب می‌گردند. عزل آنها قبل از انقضای مدت چهار سال با رییس‌کل سازمان خواهد بود تجدید انتخاب آنها برای دوره‌های بعدی بالا اشکال است.
تبصره ۳- حضور افراد مذکور در بندهای (ز)، (ح) و (ط) در بررسی پرونده‌هایی که به تشخیص رییس هیأت عالی انتظامی به رشته آنها مربوطه می‌باشد در هیأت عالی الزامی خواهد بود.
ماده ۳۹- با رأی شورای‌عالی سازمان حداکثر تا پنج شعبه از هیأت‌های بدوی و تجدید نظر عالی انتظامی قابل تشکیل خواهد بود.
ماده ۴۰- چنانچه رییس‌کل سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران آرای قطعی هیأت‌های بدوی و تجدیدنظر انتظامی استان را خلاف قانون تشخیص دهد، می‌تواند از نظر هیأت عالی درخواست بررسی مجدد نماید، رأی هیأت عالی قطعی است.
ماده ۴۱- هیأت‌های بدوی انتظامی نظام پزشکی هر یک از شهرستانها موظفند نظر مشورتی کارشناسی و تخصصی خود را نسبت به هر یک از پرونده‌های مربوط به رسیدگی به اتهام بزه ناشی از حرفه صاحبان مشاغل پزشکی در اختیار دادگاهها و دادسراهای شهرستان مربوطه قرار دهند.
تبصره ۱- اعلام نظر کارشناسی و تخصصی مشورتی هیأت‌های بدوی انتظامی نظام پزشکی هر یک از شهرستانها به دادگاهها و دادسراهای ذی‌ربط پیرامون پرونده‌ای مربوط به رسیدگی به اتهام بزه ناشی از حرفه صاحبان مشاغل پزشکی نباید بیش از دو ماه از تاریخی که دادگاهها و دادسراهای شهرستان مربوطه درخواست می‌نمایند بگذرد.
تبصره ۲- دادگاهها و دادسراهای جمهوری اسلامی ایران در هر یک از شهرستانها باید حداقل چهل و هشت ساعت قبل از احضار و جلب هر یک از صاحبان مشاغل پزشکی به دادگاه و یا دادسرا به خاطر رسیدگی به اتهام بزه ناشی از حرفه صاحبان مشاغل پزشکی، مراتب را به اطلاع هیأت بدوی انتظامی نظام پزشکی شهرستان مربوطه برسانند.
ماده ۴۲- شورای‌عالی نظام پزشکی به منظور اجرای هر چه بهتر وظایف سازمان مقرر در این قانون می‌تواند کمیسیون‌های تخصصی مشورتی تشکیل دهد که نوع کمیسیون و ترکیب و نحوه کار آنها طبق دستورالعملی خواهد بود که توسط رییس‌کل سازمان تهیه و به تصویب شورای‌عالی نظام پزشکی خواهد رسید.
ماده ۴۳- اعتبار مورد نیاز برای اجرای این قانون از محل‌های زیر تأمین می‌گردد:
الف- اعتبارات و دارایی‌های موجود در سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران و نظام پزشکی شهرستانها
ب- حق عضویت سالانه اعضای سازمان نظام پزشکی
ج- کمک‌های اختیاری دولت و مؤسسات و افراد داوطلب
د- تأمین اعتبار از منابعی که بر اثر فعالیت‌های موضوع این قانون و یا مصوب شورای‌عالی استحصال می‌گردد.
ماده ۴۴- کلیه آیین‌نامه‌ها و دستورالعملهای مربوط به اجرای این قانون توسط شورای‌عالی تهیه و تا قبل از تصویب نهایی آن، آییننامههای قبلی به قوت خود باقی خواهد ماند.
ماده ۴۵- وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌تواند تمام و یا بخشی از مسؤولیت‌های خود در رابطه با آموزش مداوم جامعه پزشکی برگزاری امتحانات در سطوح مختلف، ارزشیابی و نظارت به امور آموزش و درمان را به سازمان نظام پزشکی واگذار نماید. در صورت تحقق این امر اعتبارات مربوطه به سازمان پرداخت خواهد شد.
ماده ۴۶- ساختار و تشکیلات سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران و تشکیلات تفصیلی آن و مقررات استخدامی کارکنان سازمان به پیشنهاد رییس‌کل به تصویب شورای‌عالی سازمان خواهد رسید و کلیه امور اجرایی و اداری سازمان بر اساس تشکیلات مصوب انجام خواهد شد.
ماده ۴۷- تمام و یا آن قسمت از قوانین که مغایر با این قانون است ملغی‌الاثر می‌باشد و آیین‌نامه‌ها و ضوابط قبلی که با این قانون مغایرت نداشته باشد تا تصویب آیین‌نامه و ضوابط جدید به قوت خود باقی است.
مصوبه فوق در جلسه علنی روز سه‌شنبه مورخ بیست و پنجم فروردین‌ماه یکهزار و سیصد و هشتاد و سه به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است.
