به نام خدا
برنامه پیشنهادی بازآفرینی هویت طب عمومی
•مقدمه
وقتی که صحبت از هویت اجتماعی طب عمومی به میان میآید منظور تشخّص، کیستی و جایگاهی است که به واسطه آن پزشکان عمومی در نظام سلامت کشور و در اجتماع شناخته میشوند. هویت از این بابت اهمیت دارد که در صورت نبود آن پزشکان عمومی از اصل و نقش خویش بازخواهند ماند؛ از جایگاه اجتماعی خویش نزول خواهند کرد؛ از تلاشهای تحصیلی و مدرک خود بهرهمند نخواهند شد؛ رفتارهای آنان متناسب با نزول جایگاه اجتماعی به سمت از خودبیگانگی و فرسودگی شغلی منجر خواهد شد؛ و در نهایت به دلیل اینکه طب عمومی سطح اول نظام سلامت و پایهای برای استواریسایر سطوح پزشکی است بنابراین با خلل در هویت طب عمومی: هویت سایر سطوح نیز به دلیل به هم پیوستگی نظام سلامت مخدوش خواهد شد؛ انزوا یا مهاجرت جغرافیایی و صنفی پزشکان عمومی به سایر مکانها یا سطوح موعود موجب به هم ریختگی آمایش سطوح خواهد شد؛ خودمحوریمخاطره آمیز سطوح تخصصی و فوق تخصصی و گران شدن خدمات به وقوع خواهد پیوست؛ منابع مالی موجود کفاف آنارشی حاکم بر نظام سلامت را نخواهد داد؛ و…
با توجه به توضیحات پیشگفت، فرصتی فراهم است تا با واکاوی مشکلات هویتی طب عمومی و مداخله موثر با تعامل با دستگاههای ذیربط، گامی اساسی برای بازیابی جایگاه و هویت مخدوش شده برداشته شود.
•هدف اصلی
بازآفرینی و ارتقای هویت طب عمومی به عنوان طب پایه به منظور تحول نظام سلامت
•اهداف فرعی
۱٫ تقویت و توانمندسازی طب عمومی برای اجرای سطح بندی خدمات سلامت
۲٫ بازیابی و جذب پزشکان عمومی برای استقرار در سطوح خدمات در نظام سلامت کشور
•مراحل هویت بخشی
۱٫ مرحله اول
بررسی وضعیت موجود در مورد شاخصهای اثر گذار بر هویت طب عمومی از جمله:جمعیت، توزیع جغرافیایی، کیفیت زندگی، وضعیت اشتغال، دهک درآمدی و…
۲٫ مرحله دوم
شناخت عوامل افتو آسیب به هویت طب عمومی و شناخت عوامل هویت ساز و کنشگران مربوطه به منظور تعامل و تنظیم برنامه مشخص
۳٫ مرحله سوم
تفاهم پایدار و اراده جمعی برای اجرای برنامه هویت بخشی با حضور تمامی یا بخشی از ذینفعان
۴٫ مرحله چهارم
اجرای برنامه، پایش و نگهداشت هویت
•دستگاهها و ارگانهای موثر بر برنامه هویت بخشی
۱٫ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
۲٫ سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران
۳٫ کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی
۴٫ وزارت رفاه، کار و امور اجتماعی
۵٫ انجمن پزشکان عمومی ایران
۶٫ انجمنهای علمی و صنفی گروه پزشکی
۷٫ فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران
۸٫ صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران
• چند هدف یا مقصد عملیاتی برای شروع:
۱٫ رسمیت انجمن پزشکان عمومی به عنوان مرجع مشورتی، کارشناسی و ارتباطی با پزشکان عمومی
۲٫ تفاهم با وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی برای اجرای برنامه هویت بخشی به استناد برنامههای تحول نظام سلامت وزارت بهداشت و سیاستهای کلان سازمان نظام پزشکی
۳٫ تاکید بر راهبرد درازمدت و اساسی برای جایگاه طب عمومی به عنوان پزشک خانواده و حضور انجمن در کارشناسی و تصمیمسازی برنامههای تحول از جمله پزشک خانواده و ترغیب همکاران بدین منظور
۴٫ همکاری در تدوین گایدلاینهای مورد نیاز در طب عمومی یا برنامه پزشک خانواده با محوریت وزارت بهداشت با سازماندهی ساختار تولید و روزآمد نمودن گایدلاینهای مورد نیاز
۵٫ راه اندازی هولدینگ وابسته به انجمن پزشکان عمومی برای کاریابی و تامین نیازهای نیروی انسانی در برنامه های تحول نظام سلامت و کمک به برون سپاری خدمات بهداشتی درمانی
۶٫ بهبود مهارتهای حرفهای پزشکان عمومی با پیاده سازی برنامه توانمندسازی حرفهای طب عمومی از طریق اصلاح کوریکولوم آموزشی طب عمومی و آموزش مهارت های مورد نیاز فارغ التحصیلان
۷٫ ایجاد سامانه اطلاعات و آمار دانش آموختگان پزشکی عمومی و تجمیع و اشتراک آمار و اطلاعات دستگاههای مختلف جهت ارائه مشخصات دموگرافیک طب عمومی و همچنین ارتباط با پزشکان عمومی
۸٫ همکاری دستگاههای مرتبط در خصوص تامین مالی برای اجرای طرحهای مطالعاتی بررسی مشکلات طب عمومی برای اجرای سطح بندی خدمات و برنامه پزشک خانواده
• چند اصل و رویه برای بازآفرینی هویت:
۱٫ هویت اجتماعی طب عمومی از نسبت میان پزشکان عمومی و جامعه تبعیت می کند واینکه انتظارات جامعه از وی چیست.
۲٫ هویت بخشی در گرو خودیابی با تعریف جایگاه فراموش شده طب عمومی و طب رشد یافته و سلامت محور است.
۳٫ در اجرای هویت بخشی بایستی بهسوالات پزشکان عمومی پاسخ داد و جایگاه واقعی آنان را در نظام سلامت تبیین کرد.
۴٫ فرصت پدید آمده کنونی در فضای سیاسی و اجتماعی و همچنین تحولات وقوع یافته در دستگاههای مرتبط غنیمت است
۵٫ آینده نگاری و درایت در نقشه راه نظام سلامت و سرمایه گذاری هدف دار برای طب عمومی بایستی مستند شود.
۶٫ نقش انجمن پزشکان عمومی و سازمان نظام پزشکی به عنوان پایهای برای تدوین برنامه و پیگیریمطالبات،اساسی است.
۷٫ اثر فوق العاده صدا و سیما بر افکار عمومی را نبایستی نادیده گرفت و به صورت ویژه از آن بهره گرفت.
۸٫ الگوسازی پزشکان عمومی در زمینه های متفاوت اجتماعی برای مردم و مسئولین سرعت هویت سازی را افزایش میدهد.
۹٫ بررسی الگوهای موفق در کشورهای دیگر که با حفظ اصالت طب عمومی نظام های موفقی را ارائه کرده اند ضروری است.
۱۰٫ محتوای دروس نظام آموزشی و مهارت های تحصیلی و آموزش مداوم بایستی متحول و در راستای هویت یابی آنان باشد.
۱۱٫ اصلاح همزمان نظام سلامت و نگرش مردم نسبت به طب عمومی یک اقدام تولیتی و عمدتا در دست مسئولین نظام است.
۱۲٫ مهارت آموزی و اعتماد به ظرفیتهای پزشکان عمومی و سپردن مسئولیتهای ویژه به آنان یک راهبرد اثر گذار است.
۱۳٫ تعدیل و بازنگری در توسعه سطوح تخصصی و فوق تخصصی و متقابلا توجه ویژه به طب عمومی شاخصی اساسی است.
۱۴٫ استفاده از پزشکان عمومی در سطح آموزشی دانشگاه هامشابه با الگوی کشورهای پیشرفته یک تاکتیک اثر گذار است.
۱۵٫ بازگرداندن بخشی از پزشکان عمومی به هویت اصیل خود بر اساس اخلاق و رشدیافتگی، شاخصی از موفقیت است.